2 Kadından Birinin Sorunu: Fibrokistler

Kadınların yaklaşık yarısı, hayatlarının bir döneminde fibrokistik değişikliklere bağlı yakınmalar ile hekime başvuruyor. Ailesinde meme kanseri hikayesi olanların 6 ayda, diğer kadınların yılda bir meme muayenesi yaptırması erken teşhis açısından önem taşıyor. Çünkü fibrokistik lezyonlar meme kanserinin üstünü örterek tanıyı geciktirebiliyor.

Genelde 20 yaş üstü kadınlarda görülmeye başlayan, içi sıvı dolu fibrokistler; en sık görülen meme hastalıklarındandır ve zaman zaman kanser kitleleriyle karıştırılabilir. Bu sebeple dikkatle takip edilmeleri çok önemlidir. Batıgöz Sağlık Grubu’ndan Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Şükrü Özbek, fibrokistler hakkında bilgi verdi…

Özellikle aile hikayesinde meme kanseri görülen kadınlarda, elle muayene hayati önem taşıyor. Dünya üzerinde her 8 kadından birinde görülen meme kanseri, erken teşhis ile tedavi edilebilir. Oysaki belirtileri meme kanseriyle karıştırılan fibrokistler, her 2 kadından birinde görülecek kadar yaygındır. Memede östrojen hormonunun etkisiyle büyüyen bu kistler, ele sert ya da yumuşak kitle şeklinde gelebilir. Kistler kendini ağrı, gerginlik ve batma hissi, şişliğin hissedildiği yerlerde uyuşmalar, elektrik çarpması hissi ve kimi zaman meme başı akıntıları şeklinde gösterebilir.

Tüm bu belirtiler ışığında 20-50 yaş arası kadınların yaşadığı, ‘Bu kistler kanser mi ya da kanseri dönüşür mü?’ tedirginliğidir. Özbek, “Belirtilerin görüldüğü hastalarda zaman kaybetmeden tanıyı kesinleştirmek adına ultrasonografi, gerekiyorsa mamografi ve MR gibi incelemeler yapılmalı. Bazı hastalarda ise biyopsi ile doku ve sıvı örnekleri patolojik olarak incelenmelidir” dedi.

KANSER ŞÜPHESİYLE YAKLAŞILIR

Op. Dr.  Özbek, fibrokistik lezyonların meme kanserinin üstünü örterek tanıyı geciktirebileceğini, bu yüzden doktor aksini söyleyene kadar oluşumlara kanser şüphesiyle yaklaşmanın doğru olacağını belirtti. Kanser riski taşımadığı anlaşılan fibrokistler eğer hastayı rahatsız ediyorsa, özellikle regl dönemi öncesi şişiyor ve ağrı-batma şikayetleri çoğalıyorsa ya da estetik kaygılara sebebiyet verecek gibi memede şekil bozukluklarına yol açıyorsa; kist aspirasyonu denilen işlem yapılır. Yani ince bir iğne ile sıvı dolu kistlere girilerek içleri boşaltılıp hastanın rahatlaması sağlanır. Cerrahi işlem ise sadece sıkça tekrarlayan ve regl döneminden sonra da şikayetleri geçmeden uzun süre devam eden hastalar için düşünülebilecek bir seçenektir. Alınan örnekler patolojiye gönderilerek incelenir. İşlemden 6 hafta sonra ise hasta kontrol için tekrar ultrasonografiye alınır. Fibrokistleri azaltmaya ya da yok etmeye yönelik bir ilaç tedavisi yoktur. İlaçlar sadece ağrı ve batma şikayetlerini gidermeye yöneliktir. Kesin ve kalıcı bir tedavi seçeneği değildir.

ŞEKER, SİGARA VE ALKOLDEN UZAKLAŞIN

Fibrokistlerin oluşum sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte, alınabilecek önlemler mevcuttur. Op. Dr. Özbek, bu önlemler hakkında şunları söyledi: “Doğum kontrol haplarının kistik oluşumlara etkisi olduğu görülmüştür. Ayrıca tedbir amaçlı destekli sütyen kullanımı, donmuş ve trans yağlardan ve şekerli gıdalardan uzak bir beslenme düzeni, paketlenmiş ve işlenmiş her türlü gıda ve içeceğin tüketiminden uzaklaşmak, sigara ve alkol tüketiminin azaltılması mümkünse bırakılması, aşırı kilo alımının önüne geçilmesi, düzenli spor yapılması ve tabii ki stresten uzak durulması önemlidir. Her hastalıkta olduğu gibi bu hastalıkta da stres, ağrıyı ve lezyon oluşumlarını artırır.”

“Bu kadar sık görülen bir rahatsızlıkla ilgili her kadın bilinçlenmelidir” diyen Op. Dr. Şükrü Özbek, “Belirtiler gözlemlendiğinde özellikle aile hikayesinde meme kanseri olan kadınlar vakit kaybetmeden uzman bir doktora muayene olmalı, gerekli tetkikleri yaptırmalıdır” diyerek uyardı.