20’lik Diş Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Adı yirmilik diş olsa da bazen 20’li yaşlara ulaşmadan bazen de 30’lu yaşlarda hayatımıza giren ve girdiği gibi de bize sorun yaratmaya başlayan dişler… Ne işe yarıyor? Çıkmasa da olur mu? Hemen çürür mü? Çürüyecekse niye çıkıyor? Hemen çekilmesi mi gerekir? gibi aklımızı kurcalayan tüm soruları Hastane Derindere Ağız ve Diş Hastalıkları Uzmanı Dt. Deniz Başaran’a sorduk…

20’lik diş nedir ve ne zaman çıkar?

Ağızda en son süren, üçüncü büyük azı dişleridir. Sürme sıralamasında en sona kaldığı için özellikle dar çene yapısı ve büyük dişlere sahip olan bireylerde gömülü kalma olasılığı çok yüksektir. Genellikle 17-25 yaşları arasında sürmeye başlar. Bazı kişilerde dişin oluşma süreci daha da gecikebilir.

20’lik dişi mutlaka çektirmeli miyim?

Çiğnemeye katılıyor, doğru pozisyonda ve çevre dokulara zarar vermeden sürüyorsa dişinizin yerinde kalmasında herhangi bir sakınca yoktur. Bazı durumlarda 20 yaş dişleri herhangi bir hastalığa sebep olmadan çene kemiği içerisinde gömülü olarak kalabilir. Bu durumda yıllık röntgen kontrolleri yapılarak son durumu değerlendirilmelidir. Hastalık yaratacak bir durum söz konusu değilse gömülü dişler takip edilebilir. Ancak 20’lik diş çene kemiğinde anormal bir pozisyonda ise gelecekte yol açabileceği problemler göz önünde bulundurularak çekimin gerekip gerekmediğine karar verilmelidir.

Hangi durumlarda dişimi çektirmem gerekir?

Basınç ağrısı: Sürme sırasında komşu dişlere de basınç uyguluyorsa sıkışmadan dolayı da ağrı hissedilebilir. Dişin sürebileceği yeterli yer yoksa apse ve iltihap ortamı oluşmadan çekim yapılması gerekir.

Protez uygulamaları: 20 yaş dişlerine komşu bölgelerde protez uygulaması yapılacaksa mutlaka yirmilik dişlerinizin de dikkate alınması gerekir. Çünkü 20’lik diş çekildikten sonra ağız yapınız değişeceği için protezle ilgili problem yaşayabilirsiniz.

Çürük: Ağız içi bakımınız yeterli değilse, bakteri, yiyecek parçaları ve tükürüğünüz yirmilik dişinizde çürük oluşmasına neden olabilir. Bu tip çürükleri erkenden fark ederek tedavi etmek zor olduğu için altı aylık periyotlarda diş hekimi muayenenizi aksatmayın. Çünkü enfeksiyonlar geç fark edilirse apse ve ağrıyla ortaya çıkan problemlere neden olabilir.

Ortodonti problemleri: Dişlerinizdeki çapraşıklıklar ile ilgili tedavi görecekseniz yirmilik dişlerinizin mutlaka kontrol edilmesi gerekir. Yirmi yaş dişlerinin sürme basınçları ortodonti tedavisini olumsuz etkileyerek çapraşıklıkların artmasına neden olabilir.

Diş eti hastalığı (perikoronit): Çıkmasını tamamlamamış bir yirmilik diş, dişetinde bakteri ve yiyecek artıklarının depolandığı bir enfeksiyon alanına zemin hazırlar. Bu da beraberinde ağız kokusu, ödem ve ağzın tam açılamaması gibi problemleri getirir.

Yirmilik dişimi çektirmem için en uygun zaman nedir?

Dişiniz diğer dişlerinize zarar verecek bir pozisyonda ya da hekim röntgen değerlendirmesinde genişlemiş bir folikül (dişin kemik içindeyken kronunu saran yumuşak doku) varlığını belirlemiş ise herhangi bir şikayetiniz olmasa bile 17-25 yaşları arasında çekilmelidir. Yaşınız ilerledikçe yapılacak operasyonun zorluğu, yan etkileri ve iyileşme süreci giderek artar.

20’lik diş çekiminin diğer diş çekimlerinden farkı var mıdır?

Dişinizin şekli, boyutu ve konumuna göre işlem değişir. Çekimden sonra ağrı, şişlik ve kanama görülebilir. Diş hekiminizin tavsiyelerini dikkate alın. İleri yaşlarda kemik yapısı yoğunlaştığı ve esneklik azaldığı için çekim zorlaşır, iyileşme yavaşlar.

Diş çekimi sonrası dikkat etmeniz gerekenler:

• Diş çekimi sonrası hekiminizin önerdiği şekilde çekim bölgesine ağız dışından soğuk kompres uygulayarak yüzünüzün şişmesini önleyebilirsiniz.
• Kanamanızı kontrol edin. Pıhtı oluşumu için tamponu en az yarım saat ağzınızda tutun.
• Çekimin yapıldığı alanda ağrı, kanama ve enfeksiyon olmaması için yarayı kurcalamayın.
• Sigara içmeyin. Sigara kullanımı iyileşmeyi olumsuz etkileyecektir.
• Dişinizin çekildiği tarafla ilk 24 saat çiğneme yapmayın.
• Ağzınızı sık sık çalkalayıp tükürmeyin. Tükürme yara alanındaki pıhtıyı yerinden oynatarak kanamanızı artırabilir.
• Dikişleriniz alınana kadar yara yüzeyinin temiz kalmasını sağlayın. Dikişler besin artıklarının birikebileceği alanlar yaratır. Gargara ve yumuşak fırçalarla bu alanlar temizlenmelidir.

20’lik dişlerin çekimi sanıldığı kadar korkutucu değildir. Uzman hekimler tarafından özenle uygulanan cerrahi operasyonlar sonrasında tavsiyelere uyulduğunda ağrı ve şişlik en az düzeyde olur. Korkudan dolayı ihmal edilen ve çekimi ertelenen dişler, sonrasında çözümü çok daha zor şişlik ve iltihaplanmalara sebep olur. Bu yüzden 20 yaş dişlerinin sorun çıkartma potansiyeli olanlarının önceden diş hekimi tarafından belirlenmesi ve henüz ağrı ve iltihaplanma yaratmadan çekilmesi izlenecek en doğru yol olacaktır.