Acil Servislerle İlgili Bilmeniz Gereken 11 Yeni Düzenleme

Nüfusu 80 milyon civarında olan Türkiye’de bir yılda acil servise yapılan başvuraların sayısı 100 milyonu geçiyor. Böyle bir tabloda haliyle hekimlerin, hemşirelerin omuzlarındaki iş yükü de, hastaların bekleme süreleri de, memnuniyetsizlikleri de artıyor.

Acil servislerin hastalarla ve hasta yakınlarıyla dolup taşmasının başlıca iki sebebi var; Bunlardan birincisi, özel hastanelere yapılan acil başvurularda SGK’nın geçerli olması ve ilave ücret alınmamasıydı. Diğer faktör ise, hastaların akşam saatlerinde acil servisten girerek sıra beklemeden ve ücret ödemeden muayene olma düşüncesiydi. Bu yüzden, burnu akan da, boğaz ağrısı çeken de acil servislere koşuyordu. Ama artık, ilerleyen bir rahatsızlığınız yoksa ya da yaşamsal risk taşımıyorsanız acil servislerde derdinize çare aramaktan vazgeçmeniz gerekiyor. Çünkü acil servisler adı üzerinde durumu acil olan vakalara hizmet vermek üzerine yeniden yapılandırılıyor. 16’sı İstanbul’da olmak üzere Türkiye genelindeki hasta sayısı binin üzerinde olan 63 hastanede oluşturulan uzamış vardiya polikliniklerinde saat 23.00’a kadar ayaktan hastalara hizmet vermeye başlanıldı bile. Sağlık Bakanlığı Acil Servisler’le ilgili genelge yayınlarken, SGK Sağlık Uygulama Tebliği’nde de konuyla ilgili bazı değişiklikler yapıldı. İşte, acil servislerle ilgili bilmeniz gereken 11 gelişme:

1. Bir başka sağlık kuruluşundan acil olarak ve ambulansla sevk edilmeyen hastaların acil servislerde yatışları ve takipleri yapılmayacak.

2. Hastaların yaşamsal risklerine ve acil tıbbi müdahale açısından önceliklerine göre sınıflandırdığı sarı, kırmızı ve yeşil alanlarla da ilgili yeni düzenlemeler yapıldı. Yüksek riskli ve acil müdahale gereken vakalar doğrudan kırmızı alana alınacak.  Diğer hastalar ise ilk olarak acil servisin girişindeki bölümde muayene edilecek. Buna göre acil serviste tedavileri gereken hastalar, Yeşil Alan 1’deki muayene odalarına alınacak. Durumu acil olmayanlar ise Yeşil Alan 2 denilen mesai kaydırma veya vardiya branş polikliniklerinde tedavi görecekler. Burada önemli bir detay da, Yeşil Alan 2 olarak sınıflanan bölümlerin acil servis alanı dışında ancak yakınında bulunacak olmaları.

3. Acildeki kısa müşahede süreleri de artık iki saati geçemeyecek. İki saatten fazla gözlem altında tutulmaları gereken hastalar, acil servis bünyesindeki acil yataklı servislere nakledilecekler.

4. Türkiye genelinde yoğunluğun en fazla olduğu aciller, Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Koordinasyon Merkezi (ASKOMER) tarafından takip edilecek. Acildeki yataklı serviste gözlem ve takip için sekiz saat yatan, hastaneye yatış kararı verildiği halde yine acil yataklı serviste dört saatten uzun yatan hastası bulunan kliniklere otomasyon sistemiyle yeni hasta yatırılması engellenecek

5. Acil serviste yoğunluk olduğu durumlarda, başka kliniklerdeki boş yataklar da acil durumdaki hastalara açılabilecek.

6. Acil bir durumda başvurduğunuz özel hastanede gerekli müdahaleler yapıldıktan sonra 24 saat içinde ya ilave ücret ödemeyi kabul ederek ilgili kliniğe yatırılacaksınız ya da bir devlet hastanesine sevkinizi isteyeceksiniz. Yeni düzenlemeye göre acilde 24 saati doldurduğunuzda, acil vak’a sınıflamanız sona erecek. Ayrıca, acil servislerde ayakta yapılan tedaviler için ‘ilave ücretleri gösterir belge verme’ zorunluluğu da kaldırıldı.

7. Acil servislerin ve ambulansların giriş yerlerinde mutlaka hasta karşılama ve hasta taşıma elemanları bulunacak.

8. Hasta ve hasta yakını gözüyle en hoşuma giden uygulamalardan biri de, bazı uzmanlık dallarına getirilen zorunlu nöbetler. Artık, başvurduğunuz hastanede, iç hastalıkları, genel cerrahi, kadın hastalıkları ve doğum, çocuk sağlığı, beyin cerrahisi, kulak burun boğaz, ortopedi kardiyoloji, nöroloji ile anestezi ve reanimasyon kliniklerinde birer uzman hekim nöbetçi olacak.

9. Acil servis hastalarında radyoloji ve laboratuvar süreçlerinin hızlandırılması amacıyla uzmanlara ek mesai uygulaması getirildi. Acil servislerde konsültasyonların hızlandırılması ve hayati riski bulunmayan hastaların en fazla 30 dakika içinde muayenelerin yapılabilmesi de başlıca hedeflerden biri.

10. Acil servislerde araç giriş çıkış ve otopark imkanlarının genişletilmesi de sağlanacak. Böylelikle hasta yakınları sevdiklerinin sağlık durumuyla ilgili kaygı içindeyken, arabasını park edeceği alan bulma stresi yaşamayacak.

11. Acilde yapılan müdahale sonrasında ameliyat olması gereken hastaların yoğun bakım ihtiyaçlarının olup olmayacağı da planlanacak. Yoğun bakımlarda yer olmaması halinde acil hasta mağduriyetini önlemek için ara yoğun bakım ünitelerinin düzenlenmesi de sağlanacak.

Esra Kazancıbaşı Öztekin

sagligimicin@gmail.com

Not: Bu yazı 24 Şubat 2018 tarihinde Yenibirlik Gazetesinde yayımlandı.