Acil Servislerle Yeni Düzenlemeler

Acil servislerle ilgili yeni düzenlemeler nelerdir? Acillerdeki kırmızı ve yeşil alanlar arasındaki fark nedir? İstanbul’da vardiyaları uzatılmış poliklinikler hangileri? İstanbul’da hangi ilçelerde yeni kamu hastaneleri açılacak? İstanbul’da kaç şehir hastanesi kurulacak? Aile hekimliği sistemi ile ilgili nelerin yapılması planlanıyor?

İstanbul İl Sağlık Müdürü Prof. Dr. Kemal Memişoğlu İstanbul’da aile hekimliği hizmetleri hakkında merak edilenleri Sağlığım İçin Herşey’de anlattı.

YEŞİL ALAN 2’DE HANGİ HASTALARA BAKILACAK?

. Acil servislerle ilgili yeni düzenlemeler nelerdir?
“İstanbul’da 2017 senesinde hekimlerimiz 130 milyon üzerinde kişiye hizmet etti. Bunların yaklaşık üçte biri acil servislerde hizmet aldı. Bir kişi ortalama bütün sağlıkçıya 8 kere ulaştı. Acil servislerde özellikle kış aylarında mevsimsel olarak bazı yoğunluklar oluyordu. Acile gelen hastalar üçe bölünür. Kırmızı Alan hemen müdahale edilmesi gereken veya ambulansla gelen hastalar içindir. Sarı Alan belli bir süre içinde müdahale edilmesi gereken aciller içindir. Bunların da bekleme süreleri çok kısadır. Çoğunlukla acil servislerdeki gözlem denilen yerlerde bakılır. Yeşil Alan da acil serviste beklemesi çok hayati risk taşımayan veya kendini acil hissedip acil servislerde hizmet almak isteyen hastalar içindir. Sağlık Bakanlığı bunların bekleme sürelerini azaltıp daha rahat ortamlarda hizmet verilmesi için bir tebliğ yayınladı. Bu tebliğe göre ilave poliklinikler ve ilave muayene alanları açıldı ve bunlara Yeşil Alan 2 denildi. Bu hasta gelince, sarı kırmızı yeşil alanları ayıran sağlıkçı (triaj) ve o hastanenin acilini gözlemleyen başhekimin inisiyatifi ile Yeşil Alan 2’deki poliklinikte hizmet veren hekimlere yönlendirilecek. Böylece daha çabuk muayene edilmesi sağlanarak bekleme süreçleri azaltılacak. Bakanlığın Acil Servis genelgesi şuan Türkiye’de 60’ın üzerinde hastanede ve İstanbul’da 16 kamu hastanesinde uygulanmaktadır.”

GECE YARISINA KADAR ÜCRETSİZ SAĞLIK HİZMETİ

. Uzatılmış vardiya poliklinikleri İstanbul’da başlıca hangi hastanelerde uygulanmaktadır? Saat kaça kadar hizmet verilmektedir?
“Poliklinikler 17.00’den gece 11-12’ye kadar hizmet vermektedir. Eğer yoğunluk devam edecekse o hastanenin başhekiminin inisiyatifi ile veya o geceki sorumlu hekimi tarafından uzatılabilir. Bu uygulama hastaneye göre değişmekle birlikte genelde kadın doğum, kulak burun boğaz, ortopedi, genel cerrahi gibi acili daha çok ilgilendiren branşlarda yapılmaktadır. Mesai kaydırma şeklinde olan bu polikliniklerde acil haricindeki hekimler görev yapıyor. Mesai kaydırma poliklinikleri uygulaması Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kartal Dr. Lütfi Kırdar Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fatih Sultan Mehmet Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Beykoz Devlet Hastanesi, TEV Sultanbeyli Devlet Hastanesi, Tuzla Devlet Hastanesi, Başakşehir Devlet Hastanesi gibi birçok hastanede yaklaşık 1.5-2 aydır yapılmaktadır.”

‘‘GERÇEK ACİL HASTADAN ÖZEL HASTANE DE ÜCRET ALMAYACAK’’

. Özel hastaneye giden gerçek acil hastasının tedavisi 24 saat boyunca ücretsiz mi yapılacak?
“Özel hastaneye giden acil hastasının ücretsiz tedavisi uygulamasını zaten 2017 Mayıs’ında ambulanslarda başlattık. Ambulanslar daha önce kamu hastanelerine gidiyordu. Mayıs ayında özel sektör yöneticileri ve başhekimleri ile görüşerek, bir hastanenin acil servisinde gerçek acillere en kısa zamanda müdahale edilmesi konusunda anlaştık. 112 ambulans olarak kırmızı alan hastasını hangi hastaneye getirirsek getirelim buna bakmakla mükellef kıldık ve Sayın Başbakan’ımızın genelgesiyle bunun ücretsiz olmasını temin ettik. SGK anlaşması olsun olmasın vakıf veya özel her hastane acile gelen hastaya bakacak ve tedavisini ücretsiz yapacak. Mesela kalp krizi geçirmiş bir kırmızı alan hastası en yakın hastane hangisi ise ona gidecek. Ya da bıçaklanma, trafik kazası gibi durumlarda ambulansımız en yakın ve en uygun hastaneye götürdüğünde bu hastane ücretsiz müdahale ve tedavi yapmakla mükellef. Aslında asıl sorun yeşil alan hastaları ile ilgili var. Çünkü yeşil alan hastaları kendileri tercihen gittikleri bir sistemde hastaneye başvuruyorlar.”

Prof. Dr. Kemal Memisoglu

‘‘ACİLE GELEN HERHANGİ BİR HASTA ACİL OLARAK KABUL EDİLİYOR’’

. Boğazı ağrıyan, ateşi çıkan ya da ishal olan bir çocuk yeşil alan mı yoksa sarı alan mı hastasıdır?
“Böyle durumdaki bir çocuk sarı alan hastası da olabilir yeşil alan da. Ama çocuk nefes almakta zorluk çekiyorsa kırmızı alan hastasıdır. Bu ayrımların bilimsel olarak da belli standartları vardır. Mesela özel sektöre başvuruldu ve özel sektör, ‘kırmızı değil sarı alan hastası veya yeşil alan hastası bundan fark almamız gerekiyor’ derse ve bununla ilgili itiraz da olursa İl Sağlık Müdürlüğü bünyesindeki komisyonda bu durum değerlendirilir. Eğer hastanın bulguları kırmızı alan hastası olduğunu gösteriyorsa ücreti iade ettirilir. Aslında üst solunum yolu enfeksiyonu olan bir çocuk normal bir poliklinikte veya kamu hastanelerinde tedavi edilebilir. Ya da başı 2-3 aydır ağrıyan bir kişi özel sektöre gittiği zaman bu acil olarak kabul edilmez. Ama kamuda hem sosyal tarafımız hem de hastanın memnuniyeti beklentimiz olduğu için acile gelen herhangi bir hasta acil olarak kabul edilir.”

‘‘HEDEFİMİZ İSTANBUL’U AVRUPA’NIN SAĞLIK BAŞŞEHRİ YAPMAK”

. İstanbul’da yeni açılacak kamu hastaneleri ve ağız diş sağlığı merkezleri var mı?
“İstanbul’u 2018’de yatırım yılı ve altyapıyı yenileme anlamında devrim yılı olarak görüyoruz. Hedefimiz İstanbul’u Avrupa’nın sağlık başşehri yapmak. Birçok hastane inşaatı bitti; yapılmaya devam edilenler ve planlama aşamasında olanlar var. Şuanda İstanbul’da 4 tane 400 yataklı hastaneyi hizmete açtık. Bunlar Tuzla, Sultanbeyli, Beylikdüzü Devlet Hastaneleri ile Gaziosmanpaşa Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi. Seyrantepe, Sarıyer ve Çayırbaşı’ndaki hastanelerin ise yapımı devam ediyor. 400 yataklı büyük hastanelerden  Büyükçekmece Hastanesi ve Taksim İlkyardım bitmek üzere. Aynı zamanda Okmeydanı ve Kartal’dakini tamamen yeniliyoruz. Zeynep Kamil’i yapıyoruz. Pendik Ağız ve Diş Sağlığı Hastanesi’nin açılışını yapmadık ama hizmete sunduk. Büyükçekmece’de bir hastaneyi yine ağız ve diş sağlığı merkezi yaptık. Başakşehir’de de 2800 yataklı şehir hastanesinin inşaatı devam ediyor; 2020’de hizmete açılacak. Türkiye’nin ve Avrupa’nın en büyük hastanelerinden biri olan 4200 yataklı Sancaktepe Şehir Hastanesi’nin inşaatına da çok yakın zamanda başlanacak.”

“E-NABIZ’IN DÜNYADA ÖRNEĞİ YOK”

. Aile hekimliği sistemi ile ilgili nelerin yapılması planlanıyor?
“Sağlıkta amaç hastayı hastalıktan korumaktır. Bu da birinci basamak olan koruyucu hekimlikten geçer. Bu anlamda aile hekimliği çok stratejik bir konumdadır. Obezite, egzersiz, beslenme alışkanlıkları ve bağımlılık konuları hem kendimizin hem de çocuklarımızın geleceği düşünülerek önemsenmelidir. Herkes aile hekimini bilmeli; ayrıca dünyada örneği olmayan e-nabız uygulamasını, kendisine ait elektronik kaydı kendi cep telefonuna indirmelidir. E-nabız uygulamasında hangi hastanede neler yapıldığını, bütün filmlerini sadece hasta görebilir. İstanbul’da 4017 tane aile hekimi vardır. Özellikle çocuk ve anne takibini çok iyi yapmaktadırlar. Bunların hem fiziki alt yapıları hem de mevzuat değişiklikleri daha etkin hale getirilmelidir. İnsanlar mahallesinde sağlık hizmetine ulaşabilmelidir. Böylece hastanelerde çok daha çok riskli hastalara müdahil olunabilir. 5 birimli 100 doktorlu 20 tane aile sağlığı merkezi birkaç ay içinde hizmete girecektir.’’

‘‘HASTANIN AİLE HEKİMİNİ SEÇME ŞANSI VAR’’

. Aile hekimleriyle tanışmamış vatandaşlar aile hekimlerini nasıl öğrenebilirler?
“Aile hekimi, Sağlık Bakanlığı web sitesinden TC kimliği ile girilip e-devletten öğrenilebilir. Herhangi bir toplum sağlığı merkezine veya il sağlık müdürlüğüne girildiğinde web sayfasıyla ya da telefonla 184’ten de aile hekimi öğrenilir. Aile hekiminden memnun kalmayanların bulunduğu bölgedeki başka aile hekimliğini seçme şansı da var. Gerektiği zaman aile hekimi eve de gidip bakıma muhtaç insanları kontrol edebilmelidir. Böyle bir yapıyı oluşturma çalışmaları devam etmektedir. İstanbul’da şuanda 3700-3800 kişiye bir aile hekimi düşmektedir. Hedefimiz bu yoğunluğu 2500 bandına düşürmektir. Böylece hem aile hekimi rahatlayacak hem de yer sorunu çözülecektir. Çünkü İstanbul’da aile hekimliği merkezleri yapmak için bazen yer bulma sorunu yaşanmaktadır. Belediyeler 400-500 metrekarelik yerler verdikleri anda kendimiz aile hekimliği yapabiliyoruz.”