Ağrısız Doğum ( Epidural Anestezi)

Ağrısız doğum nedir, nasıl uygulanır? Ağrısız doğum için verilen ilaçlar anne karnındaki bebeğin sağlığını nasıl et­kiler? Ağrısız doğumun olumlu yanları nelerdir? Normal doğum ile sezaryende uygulanan epidural anestezi arasın­da nasıl bir fark bulunmaktadır? Ağrısız doğum kimlere önerilmez? Sezaryende genel anestezi yerine spinal anestezi kullanılması anne adaylarına ne gibi avantajlar getirmek­tedir? Merak edilen bu soruları Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği Üyesi ve aynı zamanda Abant İzzet Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hasan Koçoğlu yanıtlıyor.

Sağlık Adası Yayınları’ndan çıkan, gazeteci Esra Kazancıbaşı Öztekin ile Nihal Yazan’ın anestezi, yoğun bakım ve ağrı tedavisi konusunda uzman 15 hekimle yaptığı söyleşilerden oluşan ‘‘Sorular ve Yanıtlarla Anestezi’’ kitabında yer alan röportajın işte bazı bölümleri:

. Ağrısız doğum nedir? Kadınlar bu yöntemde doğum sancısını hiç hissetmezler mi?
“Doğum ağrısı aslında el ya da bilek kesilmesine eşdeğer çok şiddetli bir ağrıdır. Doğum ağrısının kontrol altına alınması ve doğumun ağrısız yapılması mümkündür. Eğer uygun yöntem doğru şekilde uygulanırsa anne hiç ağrı hissetmeden doğum yapabilir. Ancak bebek tam çıkıştan geçerken oluşan ağrı noktaları vardır. O noktada anneler biraz ağrı hissedilebilir. Söz konusu bölgedeki ağrı da tamamen kesilirse, kadınlar doğum sırasında hiç ağrı hissetmezler.”

. Ağrısız doğum için kullanılan bölgesel anestezi yöntemleri nelerdir?
“Ağrısız doğum için en fazla ‘epidural anestezi’ kullanılmaktadır. Son yıllarda ‘kombine epidural’ yöntemler de yaygınlaşmıştır. Damar ya da ağız yoluyla ilaçlar verilmesi, anestezi gazından faydalanılması ağrısız doğum için başvurulan diğer yöntemler arasındadır. Doğum ağrısının psikolojik yönü de vardır. Anne adayına eşinin teselli ya da telkinde bulunması, aile büyüklerinin kendi deneyimlerinin olumlu yanlarını anlatmaları da ağrıyı azaltabilmektedir.”

. Epidural anesteziyle sezaryen yapılması da mümkün müdür?
“Epidural anestezi yöntemi normal doğumun yanı sıra sezaryende de kullanılabilir. Epidural anestezi ile başlayan doğum sırasında gelişen bir problem nedeniyle sezaryene dönülmesi gerekebilir. İşte böyle bir durumda orada bulunan kataterden ilaç verilerek sezaryen yapılabilir. Normal doğum ile sezaryende uygulanan epidural anestezi arasındaki tek fark sadece dozun biraz daha arttırılmasıdır.”

AĞRISIZ DOĞUMUN FAYDALARI

. Ağrısız doğumun faydaları nelerdir?
“Ağrı, her şeyden önce annenin psikolojisini bozar. Adrenalin salı­nımını arttırdığı için doğum eylemini geciktirip zorlaştırabilir. Ayrıca ağrıdan dolayı annenin bebeğine karşı ‘Sen bana ne sancılar çektirdin’ gibi olumsuz duygular hissetmesi de mümkündür.

Ağrısız doğum ise, huzurlu bir ortamda annenin bebeğine kavuş­ması demektir. Anne ağrı çekmediği için bebeği, eşi ve hekimi ile çok daha iyi iletişim kurabilir. Tıbbi olarak da adrenalin düzeyi azaldığı için doğum daha kolay ve hızlı olur. Dünya tıbbında bugün gelinen noktada bir annenin ağrılı doğum yapması kabul edilemez bir durum­dur. Anneyi ağrı çekmeye mahkûm etmek medeniyetten, insanlıktan ve tıbbi etik değerlerden uzak olmak demektir. Ağrısız doğum hakkı, devlet politikası olarak ele alınıp çözülmelidir.”

. Ağrısız doğum için verilen ilaçlar anne karnındaki bebeğin sağlığını olumsuz etkileyebilir mi?
“Yapılan araştırmalar neticesinde ağrısız doğumda kullanılan ilaç­ların güvenli oldukları belirlenmiştir. Bebeğe hiçbir olumsuz etkileri bulunmamaktadır.”

EPİDURAL YÖNTEMLE AĞRISIZ DOĞUM

. Epidural yöntem nedir?
“Omurilikte ‘epidural aralık’ diye bir bölüm vardır. Uzun bir tüpün içine kalem soktuğumuzu düşünelim. Tüp ile kalem arasında bir boşluk oluşur. İşte o boşluğu ‘epidural aralık’ olarak düşünebiliriz.

Epidural yöntem, omurilikteki epidural aralığa iğne ile girilip lokal anestezik verilmesi ve o bölgedeki sinir iletiminin uyuşturularak zayıf­latılmasıdır. Ağrı iletimi bloke edildiği için hastalar ağrı hissetmezler.”

. Epidural anesteziyle ağrısız doğum ne zaman, nasıl uygulanır?
“Epidural yöntem, annenin suyu gelip serviks açıklığı dört santimet­reye ulaştığında uygulanabilir. İşlem sırasında kadın doğum doktoru ile anestezi uzmanı iletişim halinde olmalıdır. Serviks açıklığının biraz daha artmasını beklemeyi tercih eden hekimler de vardır. Burada önemli olan doğum eyleminin başladığına kanaat getirilmesidir. Kadın doğum uzmanı ‘Doğum eylemi başladı’ dediğinde anestezi uzmanı dikiş ipliği kalınlığında ince bir hortum olan kateteri epidural aralığa takar. Kateter, epidural aralığa ulaştırılan iğnenin içinden geçirilerek yerleştirilir. İğne geri çekilir, kateter ise epidural aralıkta kalır. Bundaki amaç, gerektiğinde epidural aralığa ilaç verilebilmesidir. Tüm işlemler bittiğinde ise kateter geri çekilir.”

KİTAPTA YANITLARI YER ALAN DİĞER SORULAR

• Epidural anesteziyle yapılan doğumların avantajları nelerdir?
• Peki, ağrısız doğum yöntemlerinin ne gibi riskleri vardır?
• Epidural anesteziyle ağrısız doğum kimlere uygulanamaz?
• İlaç dozu az gelip ağrı yeniden başlayabilir mi? Bu durumda ne yapılır?
• Peki, spinal anestezi nedir?
• Sezaryende genel anestezi yerine, spinal anestezi kullanılma­sının ne gibi avantajları vardır?
• İlk doğumunu genel anestezi altında sezaryenle yapan bir kadın, ikinci doğumunu bölgesel anesteziyle yapabilir mi?
• Spinal anesteziye bağlı ne tür yan etkiler ortaya çıkabilir? Söy­lendiği gibi özellikle spinal anesteziyle gerçekleştirilen doğumlar sonrasında anne adayının felç kalma riski var mıdır?
• Spinal anestezi ile epidural anestezinin kombine edilerek uy­gulandığı durumlar konusunda bilgi verir misiniz?

ANESTEZİ KİTABINDA YER ALAN DİĞER KONULAR

Sağlık Adası Yayınları’ndan çıkan ‘‘Sorular ve Yanıtlarla Anestezi’’ kitabında ameliyata hazırlık döneminde yapılması gerekenlerden genel, bölgesel ve lokal anesteziye kadar pek çok konu yer alıyor. Çocuklarda, yaşlılarda, kalp ve KOAH hastalarında anestezi uygulamalarıyla ilgili bilgilendirici söyleşiler bulunuyor.

Gazeteci Esra Kazancıbaşı Öztekin ile Nihal Yazan’ın imza attığı kitap, Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği’nin katkılarıyla hazırlandı. 15 hekimle söyleşi yapılan kitapta, anestezi, yoğun bakım ve ağrı tedavisiyle ilgili merak edilen yüzlerce sorunun yanıtı yer alıyor:

. Anestezi Nedir, Ne İşe Yarar?

. Güvenli Anestezi Nedir?

. Anestezi Uzmanları Neler Yapar?

. Genel Anestezi

. Bölgesel Anestezi

. Sedasyon

. Lokal Anestezi

. Özellikli Durumlarda Anestezi

. Çocuklarda Anestezi

. Yaşlılarda Anestezi

. Kalp Hastalarında Anestezi

. Diş Tedavilerinde Anestezi

. Hamilelikte Anestezi

. Ağrısız Doğum

. Anestezi Uzmanınız ve Siz

. Hastaların Sorumlulukları

. Ameliyat Dönemi (Perioperatif) Bakım ve Tedavi

. Anestezi Uzmanınız Hep Yanınızda!

. Palyatif Bakım

. Anestezi ile İlgili Yanlış Bilinenler

. 23 Soruda Anestezi

. Vücudun Alarm Sinyali: Ağrı

. Ağrıları Dindiren Bölüm: Algoloji

. Girişimsel Ağrı Tedavisi

. Kanser Ağrılarının Tedavisinde Girişimsel Yöntemler

. Ağrı Tedavisinde Doğrular-Yanlışlar

. Kemoterapiler Bu Yöntemle Daha Güvenli

. Kalp-Akciğer Canlandırması

. “Hayata El Ver”

KİTAPTA RÖPORTAJI YER ALAN UZMANLAR

Kitapta anestezi, yoğun bakım ve ağrı tedavisi konularında söyleşileri yer alan hekimlerin isimleri soyadı sırasına göre şöyle sıralanıyor:

Prof. Dr. Zekeriyya Alanoğlu, Prof. Dr. Neslihan Alkış, Prof. Dr. Mustafa Bayar, Prof. Dr. Hülya Bilgin, Prof. Dr. Güner Kaya, Prof. Dr. Yüksel Keçik, Prof. Dr. Hasan Koçoğlu, Prof. Dr. Ercan Kurt, Prof. Dr. Ömer Kurtipek, Dr. Fikret Kutlu, Prof. Dr. Feyhan Ökten, Prof. Dr. Gül Köknel Talu, Prof. Dr. Emine Nur Tozan, Doç. Dr. Tuğhan Utku ve Prof. Dr. Dilek Yörükoğlu.

www.sagligimicinhersey.com portalıyla aynı adı taşıyan sağlık kitapları serisinin beşinci kitabı olan “Sorular ve Yanıtlarla Anestezi”ye D&R mağazaları başta olmak üzere kitapevlerinden ulaşabilirsiniz. Kitabı ayrıca D&R web sitesi ve İdefix başta olmak üzere online kitapevlerinden de temin etmek mümkün.

Sağlığım İçin Her Şey Sağlık Kitapları Serisi’nin “Sorular ve Yanıtlarla Hepatitler”, “Sorular ve Yanıtlarla Göz Hastalıkları”, “Sorular ve Yanıtlarla Diyabet” ve ‘‘Sorularla ve Yanıtlarla Romatoid Artrit’’ konulu kitapları da bulunuyor.