AIDS Nasıl Bulaşır?

HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virusu), AIDS hastalığına yol açan virüsün adı.  Kanında HIV virüsü bulunan kişilere “HIV pozitif” deniliyor. HIV virüsü, bağışıklık sistemine zarar vererek hastalığa neden oluyor. AIDS, ilk kez 1981’de, ABD’de dikkati çekti ve tanımlandı. Hemen arkasından pek çok ülkede, hatta dünyada yaygın olduğu anlaşıldı. 

Dünyada en az 40 milyon kişinin HIV virüsü taşıdığı biliniyor. Günümüze kadar da yaklaşık olarak 25 milyon kişinin AIDS’ten öldüğü bildiriliyor.
International Hospital Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Hande Aygün, AIDS’in bu virüsün yol açtığı hastalık tablosu olduğunu, bu hastalığa yakalanan kişinin bağışıklık sisteminin zayıfladığını, çeşitli fırsatçı infeksiyonlar ve kanserler ile mücadele edilen bir duruma neden olduğunu belirtiyor.

Vücudu mikroplardan koruyan bağışıklık sisteminin çalışmaması halinde  mikropların daha kolay hastalığa neden olabildiğini anlatan Dr. Aygün, “HIV pozitif kişiler yaklaşık olarak 3-15 yıl içinde AIDS olurlar” diyor ve AIDS ile ilgili ayrıntılı bilgi veriyor:

AIDS NASIL BULAŞMAZ? 

– AIDS dokunma, öpüşme, solunum gibi dış kontaklarla bulaşan bir hastalık değildir.
– AIDS’li bir hastaya dokunarak veya yanında bulunarak AIDS’e yakalanmanız mümkün değildir.

– AIDS evcil hayvanlardan, tuvaletlerden, yüzme havuzlarından, tabak ya da bardaklardan bulaşıcı özellik göstermez.

AIDS NASIL BULAŞIR? 

– AIDS’in ana bulaşma yolu seksüel birleşme, uyuşturucu kullanıcılarının enjektörlerini paylaşması ve çok da az olsa kan transferidir. 

– AIDS hastalığına yakalanmış hamile bir kadının doğmamış bebeğine de bu hastalığı bulaştırma olasılığı oldukça yüksektir. 

– HIV virüsü hem erkekten hem de kadından bulaşabilir. 

– Kişide herhangi bir cinsel hastalık varlığı, HIV virüsünün bulaşma ihtimalini daha da yükseltir. 

– HIV virüsünün Tip I ve Tip II adı verilen iki tipi mevcuttur. 

– Afrika’da Tip II, Avrupa ve Amerika’da ise Tip I daha sık görülür.

VÜCUDUN SAVUNMASI ÇÖKÜYOR 

Bir HIV virüs taşıyıcısı hastaymış gibi görünmeyebilir veya taşıyıcı kişi kendini hasta gibi hissetmeyebilir. Çünkü, taşıyıcılarda semptomların ortaya çıkmasına veya ölüme yol açan şey HIV virüsünün kendisi değil, vücudun bağışıklık sisteminin çökmesiyle tamamen savunmasız kaldığı diğer enfeksiyonlardır.

HANGİ BELİRTİLER OLUYOR?

– HIV bulaşan bir kişide virüs alındıktan yaklaşık 3-4 hafta içinde soğuk algınlığı benzeri ateş, yorgunluk, halsizlik gibi belirtiler olur. 

– Birkaç gün süren bu klinik tablodan sonra HIV ile infekte kişiler herhangi bir belirti olmadan, yıllarca normal, sağlıklı görünümde yaşamlarını sürdürürler.

– Fakat ömür boyu virusu taşıyıcıdır ve bulaştırıcıdır. 

– İlerlemiş dönmelerde ise uzamış ishaller, kilo kaybı, lenf bezlerinde büyümeler, aralıklı ateş yükseklikleri görülebilir.

DEVLET İLACIN, BÜYÜK BÖLÜMÜNÜ ÖDÜYOR 

HIV’in henüz kesin bir tedavisi veya korunmada kullanılabilecek bir aşısı yok. Fakat, virüsün etkilerine engel olan, kişinin yaşam kalitesini artıran bir takım ilaçlar geliştirildi. 

İlaç tedavisinin doktor kontrolünde ve kesintisiz olarak yaşam boyu sürdürülmesi gerekiyor.  Bu ilaçlar oldukça pahalı. Ancak, şu anda Türkiye’de devlet, hastalığın sağlık kurulu tarafından belgelendirildiği taktirde, sağlık güvencesi bulunan kişilerin tedavi masraflarının büyük bir bölümünü karşılıyor.

ERKEN TEŞHİS HASTALIĞI GECİKTİRİYOR 

AIDS’e karşı mücadelede hastalığın erken tanısı ve tedavisi oldukça önem taşıyor.  Şüpheli durumlarda kişilerin mutlaka HIV testi yaptırmalarını öneren Dr. Hande Aygün şu bilgileri veriyor:

“Anti-HIV pozitif olan kişilerin bu sonucu başka yöntemlerle de doğrulatmaları önerilir. Erken teşhis HIV virusunun başkalarına bulaşmasını önler ve AIDS hastalığına gidişi geciktirir. Anti-HIV antikorların ELISA yöntemiyle ölçülebilecek düzeye ulaşması için en az 3 aylık bir süreye ihtiyaç vardır. Bu nedenle test, bulaşma olduktan 3 ay sonra yapılmalıdır. PCR yönteminde ise bu süre 3 haftaya kadar düşmüştür.

HIV virüsü dış ortama oldukça dayanıksızdır. Spermdeki ve vajina salgısındaki HIV, dış ortamda birkaç saatte, kuru ortamda ise yarım saatte ölür. HIV kurumuş kanda da kısa zamanda ölür. HIV virüsü dezenfektanlara da oldukça duyarlıdır. Sulandırılmış çamaşır suyu HIV virüsünü 10 dakika içinde öldürür. Korunmada eğitim, güvenli seks ve kondom kullanımı oldukça önemlidir. Ayrıca delici, kesici, batıcı hiçbir alet (tıbbi alet veya özel eşya) paylaşılmamalıdır.“