Akciğer Kanserinde Hangi Evrede Ameliyat Yapılır?

Akciğer kanserinin cerrahi tedavisini Sağlık Bilimleri Üniversitesi Kartal Doktor Lütfi Kırdar Şehir Hastanesi Başhekimi aynı zamanda Göğüs Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Recep Demirhan, Sağlığım İçin Herşey'e anlattı.

. Akciğer kanserinde cerrahiye neye göre karar verilir?

‘‘Öncelikle hastanın solunum ve kalp rezervi yeterli olmalıdır. Çünkü akciğerin bir lobu veya
tamamı alınacaksa sonrasında hasta solunum anlamında kendisini idame edebilmelidir. Hastanın ameliyat masasında kalmaması için kalbinin de buna müsaade etmesi gerekir. Dolayısıyla kalbi yeterince pompa yapabilmeli, akciğeri yeterince soluyabilmelidir. Hastanın hangi evrede olduğu da belirlendikten sonra akciğerindeki tümörün cerrahi olarak çıkarılmasına karar verilir.’’

HANGİ CERRAHİ YÖNTEMLER UYGULANIYOR?

. Akciğer Kanserinde Hangi Evrede Ameliyat Yapılır?

‘‘Akciğer tümörlerinin cerrahisi dünyada açık ve kapalı olmak üzere iki yöntemle yapılır. Açık
ameliyatta kaburgaların arasından girilerek direkt akciğerdeki tümörlü doku çıkarılır. Kapalı
yöntemde ise bir kamera akciğer boşluğu içine yerleştirilerek o kamera vasıtasıyla akciğer tümörlü doku dışarı atılır. Bu yönteme torakoskopik cerrahi (VATS) denir. Bir başka yöntem robotik ameliyatlar (RATS)dır. Robotun kolları yardımıyla göğüs boşluğuna girilerek akciğerdeki tümörlü doku çıkarılır. Açık veya kapalı yöntemler yapılmadan önce mutlaka hastalığın evresini bilmek gerekir. Birinci, ikinci ve üçüncü evrelerde genelde ameliyat yapılırken; evre 3’ten sonra genelde çok büyük anlamı olmadığından cerrahi tedavi yapılamaz. Bu tip durumlarda hastalara daha çok kemoterapi, radyoterapi ve immünoterapi gibi tedavi seçenekleri önerilir.

KAPALI AMELİYAT NASIL YAPILIYOR?

Şu an hastaların yüzde 70’i kapalı sistemle akciğer kanseri ameliyatı olabiliyorlar. 1-2 santimlik bir kesiyle ciltten girilerek kaburgaların arasından göğüs boşluğu içine bir kamera yerleştiriliyor.
Akciğer tümörü eğer 3-4 santimden küçükse, kalbe ve büyük damarlara yapışmamışsa bu kamera ve el aletleriyle tümörlü doku çıkarılıyor.

Aynı zamanda o bölgedeki bütün akciğer dokuları arasındaki yaygın lenf bezleri de temizlenmiş oluyor. Eğer çok büyük bir yapışıklık söz konusuysa, kamerayla ve iki santimlik kesiyle bitirilemeyecek gibiyse biraz daha açık yöntemle ameliyata devam ediliyor.

Robotik akciğer kanseri ameliyatlarında ise robotun kolları ile göğüs boşluğuna kamera ve el
aletleri sokularak akciğer kanseri ameliyatı gerçekleştirilir. Robotik ameliyatlar maliyetli olduğu için her hastanede bulunmuyor. Ayrıca robotik cerrahi konusunda çok fazla tecrübeli de
bulunmuyor.’’

KAPALI AMELİYATLARIN AVANTAJLARI

. Robotik cerrahi, kapalı cerrahi ve açık cerrahinin avantajları ve dezavantajları nelerdir?

‘‘Kapalı ameliyatlarda genelde küçük bir delikten içeri girildiği için hasta ameliyat sonrası dönemi çok kontrollü geçirir. Ağrıları daha az olur. Hastanede 3-4 gün yatıp çıkabilir. Enfeksiyona yakalanma ihtimali de daha az olduğu için çabuk iyileşip sosyal yaşamına döner. Açık cerrahilerde kesi olduğu için bu hastaların sosyal yaşama dönmeleri yaklaşık 10 günlerini alabilir.

Akciğer kanserli hastanın normale dönüşü hastanın kendi solunum rezervi kapasitesine ve kardiyak kapasitesine bağlıdır. Yara iyileşmesi açık ya da kapalı ameliyat da olsa birinci ayda tamamlanır. Yaklaşık 30-45 gün sonra her hasta istediği her tür sportif faaliyette bulunabilir.’’

AMELİYAT SONRASINDA HASTA NELERE DİKKAT ETMELİ?

. Ameliyat sonrasında hastalar nelere dikkat etmeliler?

‘‘Ameliyat sonrası dönemde hasta bir hafta evinde iyileşme dönemi geçirir. Bu sırada 10-14 gün
içinde nihai patoloji raporu çıkar. Eğer patoloji raporunda lenf bezlerine yayılma söz konusuysa bu hastaların kemoterapi veya radyoterapi almaları gerekir. Hasta nekahat dönemini bitirdikten sonra enfeksiyon, grip ve zatürreden kendisini korumalıdır. Dolayısıyla çok fazla ziyaretçi kabul
etmemelidir. Bol bol solunum egzersizleri yapması ve balgam boşaltması istenir. Her şeyden
önemlisi sigara ve alkolden kesinlikle uzak durmalıdır. Ayrıca hava kirliliğinden, radyasyondan,
katran, benzin, boya ve asbestten kaçınmalıdır. Sağlıklı beslenip iyi istirahat etmesi; stresten uzak durup pozitif düşünmesi istenir.’’

AKCİĞER KANSERİ TEKRARLAR MI?

. Akciğer kanseri tekrar eder mi?

‘‘Akciğer kanserinde yaklaşık yüzde 1-3 arasında nüks veya ikinci bir akciğer kanserinin oluşma
ihtimali vardır. Pozitif düşünüldüğü, stres, sigara ve alkolden uzak durulduğu sürece kanserojen
genler uyarılmamış olur. Dolayısıyla ikinci bir akciğer kanserinin oluşumu engellenebilir. Ameliyat sonrası hasta birinci, üçüncü, altıncı ayda ve yılda bir kez olmak üzere beş yıl boyunca takip edilir. Nüks veya ikinci bir akciğer kanseri olup olmadığı kontrol edilir. Eğer böyle bir durum varsa erken teşhis edilerek tedavilerinde zaman kaybedilmemiş olunur.’’