Akciğer Kanserine Neden Olan Faktörlere Dikkat!

Akciğer kanserinin belirtilerini, kadınlarda mı, erkeklerde mi daha çok görüldüğünü, yaşın akciğer kanserindeki önemini, sigaranın akciğer kanserine etkisini ve akciğer kanserine yol açan faktörleri Sağlık Bilimleri Üniversitesi Kartal Doktor Lütfi Kırdar Şehir Hastanesi Başhekimi aynı zamanda Göğüs Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Recep Demirhan Sağlığım İçin Herşey'e anlattı.

. Akciğer kanserinin belirtileri nelerdir?

‘‘Akciğer kanserinin en önemli sebebi sigara ve tütün mamullerinin kullanımıdır. Akciğer kanseri
hastalarının yüzde 80-90’ı sigara içicisi olduğu için inatçı öksürük en önemli belirtisidir. Bunun
yanında nefes darlığı, göğüs ağrısı, ses kısıklığı, yüz ve boyunda şişme, omuz ve kol ağrısı, sırt
ağrısı, yutma güçlüğü ve kanlı balgam akciğer kanserinin en önemli belirtileridir.’’

EN ÇOK 50 YAŞ GRUBUNDA GÖRÜLÜYOR

. Belirtileri açısından kadınlarda mı yoksa erkeklerde mi daha çok görülür? Yaşın akciğer kanserinde önemi nedir?

‘‘Akciğer kanseri dünyada hem erkek hem kadın nüfusta en öldürücü kanserlerin başında gelir. Eğer sigara içicisiyse her iki grup da eşit oranda akciğer kanserine yakalanmaktadır. Ama daha çok erkeklerde görülür. Kadınlarda birinci sırada meme kanseri, ikinci sırada akciğer kanseri gelir. Akciğer kanseri en çok 50 yaş grubunda görülür. Çünkü sigaranın yapmış olduğu harabiyet belli bir süre sonra ortaya çıkar. Bu süre de yaklaşık 20-25 yıldır. Amerikan Kanser Derneği’nin bir milyondan fazla kişi üzerinde yaptığı bir araştırma sigara içen erkeklerde akciğer kanseri riskinin 20 kat daha fazla olduğunu göstermiştir.’’

SİGARA EN BÜYÜK ETKEN!

. Sigara içme miktarı akciğer kanserini ne kadar değiştirir? Akciğer kanserine yol açan diğer
faktörler nelerdir?

‘‘Akciğer kanseri hastalarının yüzde 80-90’ında sigara ve tütün mamullerinin tüketimi öyküsü
vardır. Dolayısıyla sigaraya başlama yaşı çok önemlidir. Sigara içimine çok erken başlanması erken yaşta kansere yol açar. 20-25 yıl tüketimden sonra solunum yolu epiteli değişerek kansere dönüşür.

Sigaranın tipi ve günlük tüketim miktarı da çok önemlidir. Örneğin bir kişi günde iki paket
tüketiyorsa bunun kansere yakalanma ihtimali çok daha erken yaşlarda olabilir. Nargile de akciğer kanserinin sebeplerindendir. Bunun yanında düzenli alkol kullanımı akciğer kanserini artırmaktadır. Sigara dumanına maruz kalmak (pasif içicilik) da akciğer kanseri açısından oldukça risk teşkil eder ve kanserin erken yaşlarda ortaya çıkmasına neden olur.’’

‘‘20 YILIN ALTINDA SİGARA İÇENLER HEMEN BIRAKSINLAR!’’

. 10 yıl sigara içtikten sonra bırakan bir kişinin 10 yıl sonra akciğerindeki durumu nasıl olur?

‘‘Akciğerin kendini yenilemesi söz konusu olmadığı için ancak solunum yolu epitelinde oluşan
kronik bronşit düzelebilir. 10 yıl sigara tüketip daha sonra bırakanlarda kanser görülme ihtimali çok çok azdır; neredeyse normal insanlar seviyesindedir. Dolayısıyla 20 yılın altında sigara içenler akciğer kanseri olmamak için hemen sigarayı bırakmalıdırlar. Ülkemizde sigara kullanımı kamu kurumlarında ve toplu taşıma araçlarında yasaktır. Bundan dolayı yaklaşık yüzde 10 civarında sigara tüketiminde bir azalma var. Ancak yasaklama çok yeni olduğundan bu durumun akciğer kanserine yansımasıyla ilgili henüz bir çalışma yok. Kanserin gelişebilmesi için en kötü 15-20 yılın geçmesi gerekir.’’

AKCİĞER KANSERİNDE GENETİĞİN ETKİSİ

. Akciğer kanserinde genetiğin etkisi nedir?

‘‘Akciğer kanserinde kalıtımın etkisi vardır. Annesinde, babasında, teyzesinde, dayısında akciğer kanseri olan kişilerde akciğer kanseri gelişme ihtimali normal topumun 2,5 kat üzerindedir. Hele sigara ve tütün kullanan, düzenli alkol tüketen kişilerin daha genç yaşlarda akciğer kanseri olma ihtimalleri vardır.’’

. Akciğer kanserinden korunmak için nelere dikkat edilmelidir?

‘‘Akciğer kanserinden korunmak için öncelikle sigara ve tütün mamullerinden uzak durulmalı; alkol tüketilmemelidir. Ayrıca pasif içiciliği de maruz kalmamak gerekiyor. Bunların yanı sıra hava kirliliğinden, radyoaktif alanlardan, katran, benzin, boya maddeleri asbest ve akrilikten, radon gibi gazlardan uzak kalmak gerekiyor. Her şeyden önemlisi pozitif düşünen bir insan olmaya, stresten uzak durmaya, sağlıklı beslenmeye ve düzenli uyku alışkanlığı edinmeye de gayret gösterilmelidir.’’