Akıllı Lens Ameliyatı Hakkında Merak Edilenler

Akıllı mercek\lens kimlere uygulanır? Nasıl bir operasyondur? Kişi acı ya da ağrı hisseder mi? Operasyon sonrası hasta ne zaman görebilir? Akıllı lensler hakkında merak edilenleri Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Sinan Göker anlattı.

AKILLI LENS NEDİR? KİMLERE UYGULANABİLİR?

Akıllı mercek, akıllı lens olarak farklı isimlerde de kullanılıyor, nedir bu akıllı lens?

Akıllı mercek ya da akıllı lens aynı şeydir. HD lens olarak da bahsedilir. Lens İngilizcesi, mercek Arapçasıdır. Bunlar çok odaklı göz içi lensidir. Şu anda çok odaklı göz içi lensler, Oftalmoloji branşının en popüler ameliyatları haline geldi. Katarakt durumunda göz içindeki kendi lensimiz puslanır. Göz bebeğinin hemen arkasında, nohut büyüklüğünde, yuvarlak ve şeffaf bir küre vardır. Bu şeffaflık kaybolduğu zaman katarakt oluşur. Katarakt ameliyatında bu lens alınır ve yerine yeni bir sentetik lens takılır. Şu an teknolojik olarak “fako” denilen yöntem uygulanıyor. Ameliyat 10 dakika sürer. Bu konulan lensin bir numarası vardır. Dolayısıyla kişide daha önceden miyop, hipermetrop, astigmat gibi herhangi bir göz bozukluğu varsa, onlar bu lensin üstüne yüklenir ve uzak numara sıfırlanır. Dolayısıyla doğru yapılmış, doğru hesaplanmış ve doğru lens takılmış bir katarakt ameliyatından sonra kişi uzağı gözlüksüz görebilir hale gelir. Ama eskiden operasyon sonrası hastalar uzağı görüyor, yakını göremiyordu. Yakın için yine de okuma gözlüğü kullanıyordu. İşte bunu aşmak için bu çok odaklı göz içi lensler, çok odaklı haline getirildi. Hastalar artık gözlüksüz bir şekilde uzağa bakınca uzağı, yakına baktığında da yakını görebiliyor. Bu operasyon, retinasında bir problem olmayan hastalara uygulanabilir.

Bu yöntem şu anda iyi bir olgunluk döneminde diyebiliriz. Dolayısıyla artık daha katarakt olmamış hastalar; yani kataraktı tam başlıyor ama ilerlememiş, görmesi daha düşmemiş olan kişileri de gözlükten kurtarmak amacıyla uygulanmaya başlandı. Katarak yaşı 60-70-80 iken günümüzde artık 50’li yaşlara indi. Büyük bir ihtimalle çevresel faktörler, toksik hava, gıdalar etkili oluyor. 50 yaşının başında mesela 48-49-50 yaşında bir kişi olabiliyor. İşte bu hastalar uzak ve yakın gözlüklerinden kurtulmak istiyorsa ve gözünde hafif bir katarak başlangıcı varsa uygulanabiliyor. Çünkü bu hastanın belli ki birkaç sene sonra kataraktı ilerleyecek ve katarak ameliyatı durumu ortaya çıkacak. Bu kişiler gözlüklerinden de kurtulmak istiyorlarsa onlara lazer yapılamaz. Bunun içinde ileride yapılacak olan katarak ameliyatını erken döneme alınır. Hasta yüzde 100 görüyorken erken bir katarak ameliyatı olur. Katarak ameliyatını erkene almanın bir sakıncası yoktur; çünkü riski hemen hemen yok denecek kadardır. Deneyimli bir doktor yapıyorsa, çok iyi bir ekipman ve ekip varsa riski yok denecek kadar azdır. Ameliyat 10 dakikadır ve konforlu bir ameliyattır.

SUPRACOR LAZER YÖNTEMİ

Supracor yöntemi nedir?

Bu lensler yakın konusunda da çok iyi sonuçlar sağlar. Hem uzak hem de yakın sorunundan kurtulmak için idealdir. Ama yakını tedavi edebildiğimiz bir başka yöntem daha var. Bu lazer yönteminin adı Supracor tedavi. Bu yöntem daha kataraktı hiç başlamamış, 40’lı yaşlarında, lensi daha pırıl pırıl ama 10 sene sonra katarakt oluşacak gibi duran kişilere uygulanabilir. Lazer daha hafif bir ameliyat gözün içine girilmez, gözün dış tabakasına yapılır. Dolayısıyla kişide daha katarak gelişmemişse, 50 yaşın altında yani 40’lı yaşlardaysa, uzak ve yakın problemi varsa Supracor dediğimiz yöntem uygulanabilir. 50’ye yakın ya da 50’li yaşları aşmışsa da bu kişilere akıllı lens; yani çok odaklı göz içi lensi yöntemi uygulanmalıdır.

Kaç çeşit göz içi mercek var?

Monofokal ve multifokal. Multifokal dediğimiz aslında 2 odaklıdır. 40 cm’i ve birde uzağı net gösterir. 40 cm’den sonra bir ara mesafe vardır; yani 50-60-70-80 cm mesafe. Bu mesafe biraz bulanık görünür. Bunu aşmak için 3 odaklı göz içi lensler dizayn edildi. Bu lenslerde 40, 80 cm ve daha uzak 3 odak vardır. Hala gelişme kaydeden bir tür. Ama bazı hastalarda yan etkiler ortaya çıkabiliyor. Örneğin; ışık yansımaları, hastayı rahatsız edecek derecede olabiliyor. Ayrıca bu 3 odaklı lenslerin 40 cm’deki performansı, 2 odaklı kadar iyi değildir. Dolayısıyla daha çok 2 odaklı lens tercih edilir. Çünkü hasta memnun olmazsa; yani yansımalar varsa 3 odaklı lensi değiştirmek çok zor bir ameliyat. 6 aydan sonrada zaten değişmez ve lens yapışır. Dolayısıyla hasta özellikle istemiyorsa, orta mesafeyi de görmesi için 2 odaklı takılması daha doğrudur.

Op. Dr. Sinan Göker

AKILLI LENS OPERASYONU

Akıllı lens operasyonu nasıl yapılır? Örneğin; 2 göze aynı anda mı yerleştirilir?

2 göz aynı gün ameliyat edilmez. Lazer, göz dışı ameliyat olduğu için ikisini aynı anda yapılır. Ama lens göz içi operasyonudur. Katarak ameliyatı birer birer yapılır. İkinci göz, hastanın vakti varsa bir hafta ya da en erken 3-4 gün sonra olur. Ameliyat aşağı yukarı 10 dakika sürer. Lokal anestezi yapılır. Göz damla ile uyuşturulur. Hasta hiçbir şekilde ağrı hissetmez. Dikişsiz olur. Bu yöntem, fako dediğimiz yöntemdir, dikişsiz katarak ameliyatıdır. Dikiş olmadığı için iyileşme çok hızlı olur. Göz bir bantla kapatılır, hasta evine gidebilir ve ertesi gün kontrole gelir. Kontrolde bandı açılır. İyi yapılan bir katarak ameliyatı, fako dan sonra kişi ertesi gün uzağı ve yakını gözlüksüz yüzde 100 görebilir. Ertesi gün kişi normal yaşamına dönebilir. Eğilip kalkabilir, buhardan etkilenmez. Birkaç gün sonra da diğer göz yapılır. Ömrünün sonuna kadar da numaraları bozulmaz. Çünkü orada artık sabit bir lens vardır. Katarakt da bir daha tekrar etmez.

AKILLI LENS GÜVENİLİR BİR YÖNTEM Mİ?

Kalıcı, güvenilir bir tedavi diyebilir miyiz?

Kalıcı ve güvenilir bir yöntemdir. Ömür boyu kişi kullanabilir; ama tabi ki ameliyatın doğru bir şekilde deneyimli bir doktor tarafından yapılması gerekir. Ameliyatın bir takım incelikleri, püf noktaları var. Bunlara dikkat edilmezse, iyi yapılmazsa hastada birtakım rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Çünkü bu bir göz içi ameliyatıdır. Örneğin; lensler yapıldıktan sonra gözün içine konan lensin numarasının özel olarak hesaplanması gerekir. Özellikle astigmat varsa astigmatlı lens takılır ve ameliyat sırasında astigmat düzeltilir. Ameliyattan sonra bu lenslerin iyi çalışması için numaranın hemen hemen sıfır olması lazımdır. Yani 0,25’in üzerinde küçücük bir numara bile kalsa hastayı çok rahatsız eder. Örneğin; 0,75 kaldığı zaman bu, normal bir 0,75 değildir. Bu hastaları çok rahatsız eder, çok bulanık görürler, ışık yansımaları olur ve dolayısıyla hastalar memnun kalmaz. Bunun için hastanın 0,25’i geçmemesi lazımdır. Çünkü bu, lazerle sıfıra çekilebilir. Ameliyattan 2 ay sonra küçük bir rötuşla yani lazerle sağlanabilir. Ama yüzde 90-95 böyle bir şey olmaz.

Daha önce lazerle ameliyat olmuş bir kişiye akıllı lens takılabiliyor mu?

Daha önce uzak için lazer tedavisi olmuş kişilere akıllı lens takılabilir. Birçok uzakta gözlüksüz olma konforunu yaşadığı için yakında da gözlük kullanmak istemiyor. Dolayısıyla bu kişilere katarak ameliyatıyla beraber merceği de değiştirip, sadece yakından kurtulmak için akıllı lens ameliyatı yapılabilir. Çok odaklı göz içi lens takılır ve artık ömrünün sonuna kadar bu sorun bitmiş olur.

Peki, daha önce katarak ameliyatı olmuş; ama yakın görme sorunu devam ediyor. Bu kişiye tekrar akıllı lens takılabilir mi?

Daha önce ameliyat olmuş ve monofokal tek odaklı lens takılmış kişi, uzağı görüyor ama yakında okuma gözlüğü takıyorsa bu kişilere de uygulanabilir. Bir yıl kadar çok yeni bir teknoloji. Eski takılmış olan lensin önüne yeni çok odaklı lens takılabilir. Kişi uzağı zaten görüyordur; ama bu sayede artık yakını da gözlüksüz görür hale gelir.