Akut (Ani ve Şiddetli) Karın Ağrıları

Ani ortaya çıkan, şiddetli karın ağrılarının önemi nedir? Niçin acilen hastaneye başvurulması gereken bir durumdur? Akut karın ağrıları hangi hastalıklardan kaynaklanabilir? Ani başlayan şiddetli karın ağrıları hakkında merak edilenleri Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Asım Cingi anlattı.

‘‘PANDEMİ NEDENİYLE KARIN AĞRISI İLE ACİLE BAŞVURANLAR AZALDI’’

. Akut karın ağrısı (aniden başlayan şiddetli karın ağrısı) nedir? Ne tür özellikleri vardır? Acile yapılan başvurularda akut karın vakalarına ne sıklıkla rastlanır?

‘‘Bir kere pandemi öncesinde ülkemizde acile çok sık, hatta bazen gereğinden fazla başvuruluyordu. Nüfus başına düşen acillere bakıldığında Türkiye’de yıllık 110 milyon acil başvurusu olduğu görülür. Yani herkes nerdeyse birden fazla acile gidiyormuş gibiydi. Ama pandemiyle birlikte acillere başvurular hızla azaldı. Bu azalma bir yandan acile ilk başvuruların bazılarının çok gerekli olmadığını gösterirken; diğer yandan da insanların endişe ettikleri için gerçekten ihtiyaçları olduğu durumlarda bile acile başvurmaktan çekindiklerini gösteriyor. Hekimlerin endişe ettiği nokta da bu oldu. Acaba ihtiyacı olduğu halde korktuğu için acile gitmeyen bazı kişiler daha sonra önemli sorunlar yaşıyorlar mı? Akut karın problemi de acillere genel başvurular arasında yüzde 10’un biraz üstünde bir yerdedir. Mesela yıllık acil sayıları 90-100 milyon dersek bunun 9-10 milyonunu acil karın ağrısı başvuruları oluşturur. Ama şimdi bu acil başvuruları ciddi şekilde azalmış durumdadır. Bu da, ağrısı biraz hafif olduğu zaman insanların, idare edelim gitmeyelim; belki ağrım geçer, diyerek bu sorunu ertelediklerini düşündürmektedir.

YENİ BAŞLAYAN ŞİDDETLİ AĞRILARA DİKKAT!

Ani başlayan karın ağrıları çok önemli ve dikkat edilmesi gereken bir sorun olduğu için bu konu çok önemlidir. Çünkü ağrı vücudumuzun bize bir sorun olduğunu bildirdiği, çözümü için yardım istediği bir yöntemidir. Bu ağrıların bir kısmı gerçekten önemsiz olabilir. Kişinin daha önceden bilinen gastriti, hafif geçen bir mide ülseri vardır. Ya da akşam yemeğini biraz kaçırdığı için o asit artışına göre hafif bir karın ağrısı hissedilebilir. Bunu basit bir asit giderici ilaçla gidermek mümkündür ama daha önce bilinmeyen, yeni başlayan şiddetli bir karın ağrısı kişiyi alarme etmelidir. Geçmesini beklemek doğru değildir. Çünkü kimi hastalıklarda karın ağrısı saatler içinde müdahale edilmezse geri dönüşümü çok zor olan ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Karın bölgesi birçok organı barındıran bir alan olduğu için tüm karın içindeki organların sorunları ciddi bir karın ağrısı doğurabilir. O yüzden bunları bazen birbirinden ayırt etmek zor olur. İşin daha karıştırıcı kısmı karın bölgesinin yakın komşuluğundaki sorunların da burayı etkilemesidir. Yani zatürre geçiren bir kişinin eğer akciğerinin alt kısmı etkilenmişse o kimi zaman karnın üst bölgelerine vuran bir ağrı gibi ortaya çıkabilir. Yine idrar yolları şikayeti olan bir kişinin karın bölgesi de etkilenebilir. Tabii covid-19 da kafamızı karıştırıyor. Çünkü covid-19’un ilk başlangıcı bazı kişilerde karın ağrısıyla meydana çıkabiliyor. Hiçbir başka semptomu olmayıp sırf karın ağrısıyla ortaya çıkan covid-19 vakaları ortalama yüzde olarak bildiriliyor. Ama bunun dışında hastalarda karın ağrısıyla eşlik eden bazı bulgular görüyoruz. Mesela mide bulantısı, iştahsızlık, ishal gibi problemler daha sık olarak covid-19’a eşlik edebiliyor.

‘‘COVID-19 HASTALARIN YÜZDE 20’SİNİN SİNDİRİM SİSTEMİNİ ETKİLİYOR’’

Hastaların nerdeyse yüzde 20’sinde covid-19, sindirim sistemini etkileyen sorunlarla ortaya çıkıyor. Bunlar ateş olmasa bile ortaya çıkabiliyor. İlk başlangıcı bu şekilde olabiliyor. Bu yüzden acil servisteki arkadaşlarımızın işleri daha da zorlaşıyor. Çünkü karın ağrılarının nedenini bulabilmek için geniş bir alanda yapılan taramaların üzerine bir de covid-19 nedenli olmasın diye yeni bir tarama alanı çıkıyor. Buradaki zorluklardan biri de, covid-19’dan şüphelenilmediği için bu kişilerin testleri yapılmadan genel servise yatırılmasıdır. Eğer hasta covid-19 ise hem sağlık çalışanlarını hem de serviste bulunan diğer kişileri enfekte etme riski vardır. Onun için acil servislerde her gelene artık küçük bir anket yapılarak yakın zamanda yurtdışına çıkıp çıkmadığı, 14 gün içinde bir teması olup olmadığı, boğaz ağrı ve ateşi soruluyor. Bu tarama olmadan kişiler diğer alanlara geçirilmiyor. Şüphe varsa mutlaka covidin PCR ile tanısı koyulup o zamana kadar da bu kişiyi izole edip oradan takibine devam etmek gerekiyor.’’

COVID TANISI ALAN HASTALARDAKİ AĞRILAR

. Covid tanısı alan hastalar ne tür bir ağrı duyuyorlar?

‘‘Covide bağlı gözüken karın ağrısına genelde ishal, bulantı kusma ya da iştahsızlıkla gibi başka semptomlar eşlik ediyor. Ancak iştahsızlık, bulantı ve kusma apandisitin de belirtisi olabildiği için bu kafa karıştırıcı olabiliyor. Ama ateşi ve solunum sıkıntısı olmayan bir kişide bunlar karşımıza geldiğinde iyi ayırt edilmesi gerekiyor. Zor alanlardan biri de bu hastaların sadece karın ağrısı ile gelmeleridir. Çok net olmasa da araştırmalarda teorik olarak reseptörler bağırsaklara bağlandığında hastalara ishal ve karın ağrısı benzeri bulgular yarattığı düşünülüyor. Ama çok yeni bir alan ve covidin her gün yeni bir tutulumunu öğreniyoruz. Şu anki bulgularımız, bu karın ağrısı coviddendir, bu apandisittendir diyeceğimiz netlikte değil. O yüzden her hastaya öncelikle covid-19 olabilir mi, diye başlıyoruz. Olmadığını gördükten sonra diğer işlemlere devam ediyoruz. Çünkü hem kişinin yakınlarını hem diğer hastaları hem sağlık çalışanlarını korumak zorundayız. Görüntüleme merkezlerinin bulunduğu odalar da kapalı oluyor. Küçük bir odada doktor hemşire hasta baş başa dar bir alanda bu ultrasonu yapıyorlar. Kimi zaman yarım saat beraber kalıyorlar. Orada enfeksiyon riski yüksek. Dolayısıyla acilde karşılayan hekim hastayı hemen covid-19 ile ilgili olarak yakın temas, yurtdışı gezisi, ateş, boğaz ağrısı, solunum sıkıntısı vb. konularda sorguluyor. Şüphelenirsek de PCR yapılıyor. Çünkü covid-19’lu bir kişiyi fark etmeden ameliyat edersek bu çok ciddi sorunlar meydana getirebiliyor. Akciğer tutulumu bu hastalarda ciddi bir sorun. Hastayı genel anesteziyle ameliyata aldığımızda hastalığının daha ilerleme ya da ameliyat çıkışında farklı sorunlarla karşılaşma ihtimalimiz var.’’

‘‘HER ORGANIN BULUNDUĞU YERE GÖRE AĞRISI FARKLIDIIR’’

. Karın bölgesindeki hangi organlar ani başlayan şiddetli bir ağrıya yol açar?

‘‘Karın bölgesi çok geniş ve çok organın olduğu bir alandır. O yüzden hastanın hikayesi çok önemlidir. Ağrının ne kadar süredir olduğu, şiddeti, hangi aralıklılarla artıp azaldığı, giderek daha mı şiddetlendiği, yoksa ilk başladığı yerde mi durduğu, oradan farklı bir yere mi geçtiği, yani başladıktan sonra ağrıyı hiç alakasız bir yerde hissedip etmediği ve ek hastalıkları detaylı olarak sorgulanır. Ondan sonra da karın bölgesi anatomik alanlara ayrılır. Göbek orta nokta kabul edilerek karın dört bölüme ayrılır. Ayrıca göbek etrafı, göbeğin üstü ve göbeğin altı diye de ayırım yapılır. Çünkü her organın bulunduğu yere göre ağrısı farklıdır.

‘‘APANDİSİT EN SIK KARIN AĞRISI NEDENİDİR’’

En sık karın ağrısı nedeni apandisittir. Apandisit genelde hiçbir şey yokken hafif bir iştahsızlıkla başlar. İlk başlangıçta ağrı göbeğin etrafında olur. Bunun nedeni sinir sistemimizin verdiği uyarılardan bir kısmının direkt karında bulunan organlara değil de ilk embriyonik hayatta bulundukları ve sinirlerini ilettikleri yere göre ağrı vermeleridir. Böylece mesela sindirim sisteminde ince bağırsaklardan olan bir sorunda ya da apandisitte göbek etrafında bir sorunla ortaya çıkar. Ama olay ilerledikçe bu sefer bölge netleşir. Mesela akut apandisit için göbeğin sağ tarafı ve göbek hizasının altındaki bir alanda ağrı toplanıp burada kişiye daha fazla net bir alan tanımasına izin verir. Bu hikâyeyi öğrendiğimizde işimiz nispeten kolay olur. Ancak kimi zaman apandisitin yerleşimi kalın bağırsağın arkasında yukarıya doğru uzanır. O zaman hiç umulmadık bir şekilde karnın sağ üst bölgede kişinin ağrısını hissettiğini öğreniriz. Gebelik olduğunda iş daha da karışır. Çünkü gebeliğin ayına göre apandisit yukarı doğru itilmeye başlar ve yer değiştirir. Bu durumda da gebelikte bulunan diğer semptomlarla karışabilir. Burada hem annenin hem de bebeğin hayati riski ortaya çıktığı için geç kalmamak gerekir. Bu tür kafa karışıklığı olan durumlarda görüntüleme yöntemlerine başvurulur.

‘‘SAFRA KESESİ TAŞLARINDA AĞRI ARTIP AZALIR’’

Sık görülen sorunlardan biri de safra kesesi taşlarına bağlı iltihaplanmadır. Kimisinde geçici olarak safra kesesinin çıkışına bir taş oturur ve kasılmalara bağlı aralıklı artıp azalan ağrı olur. Kimi zaman da çok şiddetli ve üç dört saat süren, beraberinde bulantının bazen kusmanın eşlik ettiği bir ağrı olur. Bu ağrı sağ tarafta üstte olur. Ama bazen bu hastalarda yansıyan ağrı dediğimiz sağ omuz ağrısı olabilir. Çünkü sinir sisteminin aynı uzantıları burada kesişir ve bu ağrı kimi zaman yukarıya omza vurur. Kimi zaman da sırta, tam kürek kemiklerinin arasına doğru vurabilir. Bu yansıma paternleri de hastanın sorunun ne olabileceğine dair bizi aydınlatır. Safra kesesi taşlarında artıp azabilen (kolik) bir ağrı olur. Ama safra kesesi akut iltihaplanırsa ağrı daha şiddetli ve daha sürekli olur. Ağrı kesici yapılmazsa sürekli devam eder. Beraberinde yüksek ateş, kan tahlillerine bakıldığında karaciğer enzimlerinde yükselme ve eğer safra kesesinden bir taş safra kanalının içine düşerse kimi zaman sarılık gibi daha ileri bulgular da oluşabilir.

‘‘PANKREAS İLTİHABINDA AĞRI ÇOK DAHA ŞİDDETLİDİR’’

Bu taşın safra kesesine ilerleyip safra kanalına düşmesi ise pankreatiti (pankreas iltihabı) tetikleyebilir. Pankreatitte ağrı çok daha şiddetlidir. Kimi zaman kuşak tarzında, göbeğin hemen üstünden geçen bütün karnı kuşatan, sırta ve bele vuran şiddetli bir ağrı şeklinde kendini gösterir. Dolayısıyla ağrı paternleri değiştikçe ve şiddetlendikçe hastalığın türleri de çok değişir. Bu bölgenin arka tarafından ana atardamar (aort damarı) geçer. Bu damarın ani genişleyip içinde bir duvarında yırtılma olduğunda da hastalar yine sırtta ve karın bölgesine yansıyan çok şiddetli ağrı hissederler. Bu ağrılar birbirinden evde ayırt edilemeyeceği için mesela aort damarının yırtılmasına belki saatler içinde müdahale edilmezse ölümcül bir durum söz konusu olabilir. Bir hekim olarak biz bile ev ortamında bunlara karar vermede çok zorlanabiliriz. Onun için bu gibi durumlarda mutlaka sağlık kurumlarına başvurulmalıdır. Safra kesesi taşına bağlı semptomları olan kişiler covid nedeniyle hastaneye gitmeyip müdahaleyi geciktirirlerse o taşlar yerinden hareketlenip kanala düştüğü zaman çok daha ciddi sorunlar ortaya çıkabilir.’’

BAĞIRSAK TIKANMASINA BAĞLI AĞRILAR

. Bağırsak tıkanması (düğümlenmesi) da batın bölgesinde ağrı yapabilir mi?

‘‘Bağırsak tıkanması da batın bölgesinde ağrı yapabilir. Bağırsak tıkanıklıklarının en önemli nedenlerinden biri bağırsakların içinde gelişen tümörlerdir. Normal zamanlarda 50 yaşın üstünde her bireye mutlaka bağırsak taraması yapılır. Sağlık Bakanlığı’nın bu konuda ciddi programları vardır. Bu taramalarda dışkıda gizli kana bakılır; kan pozitifse kolonoskopi uygulanır. Eğer hastanın aile hikayesi ve semptomları varsa dışkıda kan pozitifliğine bakılmadan direkt kolonoskopi yapılır. Şimdi pandemi döneminde yine bu başvurular azaldı. İnsanlar covidden korktukları için bu kontrollerini yaptırmaz hale geldiler. O zaman da başlangıçta semptom vermediği için fark etmedikleri bu polipler tümöre dönüyor ya da tümörü varsa büyüyor. Sonuçta da bağırsak tıkanıklığına neden olabiliyor.

‘‘BAĞIRSAK TIKANIKLIĞINDA MUTLAKA MÜDAHALE EDİLMESİ GEREKİR’’

Bağırsak tıkanıklığı sadece kalın bağırsakta değil ince bağırsakta da olabilir. Bunun karşılaşılan en sık nedeni daha önce geçirilmiş ameliyatlardır. Eğer bir kişi daha önce bir karın ameliyatı geçirmişse ve bu özellikle açık cerrahiyse ömrünün herhangi bir döneminde karın içi yapışıklıklara bağlı bağırsak tıkanıklığı yaşayabilir. Bu kişilerde bağırsakların kasılmasıyla şiddetlenen, sonra dönem dönem biraz zayıflayan birkaç dakika sonra tekrar şiddetlenen ağrılar olur. Beraberinde kişi gaz çıkaramaz, dışkılayamaz. Eğer daha da tıkanıklık devam ederse bulantı ve kusma da olur ki bu da ciddi bir durumdur. Zaten tıkanıklık durumunda hastaya mutlaka tıbbi müdahale yapılması gerekir. Bu durumların nedenlerinden biri de fıtıklardır. Kasık fıtıkları da pandemide biraz geri plana atıldı. Hastalar bu dönemi idare ederek geçiriyorlar. Şu anda hiç şikâyeti olmayan hastaların safra kesesi taşlarını ameliyat etmiyoruz. Aynı şekilde hiç şikayeti olmayan ve sağlık durumu genel anestezi ya da ameliyat olmaya çok uygun olmayan belli yaşın üstünde kişilere de fıtığını idare etme yöntemlerini anlatıyoruz. Ama aktif ve genç kişilerse ya da yaşı ileri ama yine aktif kişilerse fıtık ameliyatı olmaları gerekiyor. Çünkü ameliyat olmadıkları dönemde de, boş buldukları alanlara ilerlemeye çok meyilli olan ince bağırsaklar bu fıtık kesesinin içine giriyor. Hastanın karın ağrısıyla beraber daha önce olan bir fıtık alanı ağrısı arttıysa ve bu bölgede bir gerginlik, renk değişikliği hissediyorsak o zaman bu fıtık alanına bağırsak kısmının girdiği ve bu nedenle bir bağırsak tıkanıklığı olduğu düşünülür. Hasta ağrıya dayanmayı ve ameliyat için beklemeyi tercih ederse bağırsak tıkanıklığının semptomları olan bulantı, kusma, dışkılayamama ve karında şişkinlik  giderek artar. İşin daha da kötüsü, sıkışan alanın kan dolaşımı bozulursa bağırsak kısmı orada canlılığını kaybeder ve nispeten bizim için standart olan bir ameliyat acil ve çok daha zorlu bir ameliyata döner.

‘‘BAĞIRSAK DAMARININ TIKANMASI DA ÇOK ŞİDDETLİ AĞRI YAPAR’’

Karın ağrısı hafif bir gaz, gerginlik şeklinde de olabilir. Belki bir besin zehirlenmesi arkasından gelen içsel bulantı, kusma da olabilir. Ama kimi zaman bu ağrılar bağırsak damarlarının tıkanması sonucudur. Hiç ummadığımız şekilde başlayan ağrı çok şiddetlenir ve karın bulgularıyla ağrı şiddeti başlarda birbiriyle çok uyumlu olmaz. Yani karın yumuşak da olabilir. Ama bağırsak damarının tıkanması çok şiddetli ağrı yapar. Vücudumuzun alarm sistemi, hemen bu şiddetli ağrıyla başvur yoksa tıkanan bu damarın nedeniyle bağırsaklarının bir kısmı ya da tamamı elden gidebilir, demektedir. Bu durum ameliyatla çözülebilir. O kısım çıkarılarak diğer sağlıklı kısımlar birbirine dikilir. İnce bağırsakların uzunluğu 6-8 metredir ve bir metresi azalırsa çok sıkıntı olmaz. Ancak bazen öyle kritik bir damar tıkanır ki bağırsakların tamamı birden çürür ve geç kalan hastalara yapılabilecek çok bir şey yoktur. Hasta erken dönemde gelirse kimi zaman kan sulandırıcılarla kimi zaman da anjiyo yapılarak damarlar açılır. Geç kalınıp bağırsağın hayatını kaybetmesi kısa bağırsak sendromu dediğimiz ve sonunda hastaları ölüme kadar götüren sorunları ortaya çıkarabilir. İnce bağırsak nakline kadar gidebilir. Nispeten daha kolay çözülecek işler artık çok kompleks hallere gelebilir. O yüzden karın ağrısı çok basit nedenlerle de çok ciddi nedenlerle de olabiliyor. Ayırt etmemiz de her zaman mümkün olmadığı için profesyonel destek almak çok önemlidir.’’

KADINLARA ÖZEL KARIN AĞRILARI

. Özellikle kadınların yaşadığı farklı karın ağrıları var mıdır?

‘‘Doğum çağında olan her kadına, karın ağrısı ile geldiğinde hamilelik testi yapılmasını istiyoruz.  Çünkü karnını film çekerek gerekirse tomografi çekerek inceleyeceğimiz için bir hamilelik varsa bebeğe zarar verme ihtimali olur. Dış gebelik de kadınlarda ağrı nedenlerinden biridir. Özellikle göbek altı bölgede hemen mesanenin üstünde olan bölgede sağa sola yansıyabilir. Dış gebelik ciddi bir sorundur. Çünkü fark edilmezse bu kese yırtılır ve karın içinde şiddetli kanama olur. Hastada buna bağlı ciddi çarpıntı, tansiyon düşüklüğü ve müdahale edilmezse çok daha sıkıntılı sorunlar ortaya çıkabilir. Yine kadınlardaki yumurta kistleri kimi zaman kendiliğinden yırtılıp içindeki sıvı karın boşluğuna akabilir. Eğer kanıyorsa kanama nedeni olur. Bazen de bu kistlerin kendi etrafında dönmesi şiddetli karın ağrısı nedeni olabiliyor. Yine bu yollardaki bir enfeksiyon kadınlarda ciddi bir karın ağrısı nedeni olabiliyor. Özellikle bu durumlarda tam emin olmak ve yanlış bir işlem yapmamak için  mutlaka genel cerrahın dışında bir de jinekoloğun görmesini isteriz.’’

‘‘PEPTİK ÜLSER DELİNMELERİ AKUT KARIN NEDENLERİNDEN BİRİDİR’’

. Akut karın sınıflamasına giren ağrıların ne tür özellikleri vardır? Hangi ağrıların varlığında hiç vakit kaybedilmeden bir acil servise başvurulmalıdır?

‘‘Bir kere ağrının şiddeti çok önemlidir. Bu, ağrı kesici alıp idare edilecek bir ağrı değildir. Zaman zaman ağrılar yaşarız ve bunun nedenini nispeten biliriz. O zaman ağrı kesici almayı düşünebiliriz. Ama öbür durumlarda vakit kaybetmeden acile başvurmak gerekir. Örneğin mide şikayetleri olan bir kişinin ülseri de varsa bu ülser delinebilir. Çünkü akut karın nedenlerinden biri de peptik ülser delinmeleridir. Bu on iki parmak bağırsağında da olabilir. Ve hayatı tehdit eden bir durumdur. Bu tür, şiddetli hale döndüğünde ülser hastalarında karın birdenbire çok kasılarak çok sert bir hale gelir. Ağrının şiddetiyle beraber kişi nerdeyse nefes alamaz pozisyona gelir. Sabit bir şekilde hareketsiz durmak ister. Beraberinde çarpıntısı, ateşi ve tansiyon düşüklüğü olabilir. Bu tür eşlik eden semptomları olduğunda gecenin bir yarısı bile olsa hiç vakit geçirmeden acile gitmek gerekir. Onun dışında ağrı giderek şiddetleniyorsa da vakit kaybetmeden acil servise başvurulmalıdır. Ayrıca bu dönemde teletıp sistemiyle ulaşabileceği bir hekim kendisine daha bilinçli olarak yardımcı olacaktır.’’

‘‘GÜÇLÜ AĞRI KESİCİLER ALINMAMALI’’

. Akut karına başka hangi problemler eşlik eder? Akut karın tablolarında bilinçsizce ağrı kesici alınmasının riski nedir?

‘‘Akut karına bulantı mutlaka eşlik eder. Onun dışında iştahsızlık, daha ileri aşamalarında kusma olabilir. Bunlar yine kişiyi alarme etmesi gereken durumlardır. Basit ağrı kesiciler çoğunlukla akut karın ağrısındaki şiddetli sorunlarda durumu çözmez. 10-15 dakikalık bir rahatlama sağlasa bile yeterli olmayacaktır. Daha güçlü ağrı kesicilerin alınması ise ağrıyı sadece maskeleyecektir. Ama arka tarafta olay devam edebilir ve bu da gecikmeye neden olabilir. O nedenle acile gelen hastalarda, ilk muayeneyi netleştirene kadar ağrı kesici almasını istemiyoruz. Çünkü bu bizim de bulgularımızı bozuyor. Belli bölgenin hassasiyeti bizi şüpheye düşürecekken ağrı kesici sonrası kişi bu refleksi vermeyebiliyor.’’

SICAK SU TORBASI ETKİLİ Mİ?

. Ağrıyan yere sıcak su torbası konulması ağrıyı nasıl etkiliyor?

‘‘Sıcak su torbasının etkisi, ağrının neden olduğuna bağlı olarak değişir. Sıcak su torbası kişileri bazen rahatlatır. Acil servise karın ağrısıyla başvuran hastaların ortalama 3’te 1’inde kan tahilili, ultrason ve gerekirse bilgisayarlı tomografi çekilmesine rağmen bir organik sorun bulamayız. Eğer kişi bu üçte birin içindeyse; biraz gaz, gerginlik varsa karnına ısıtıcı torba koyduğunda rahatlayabilir. Ya da bir böbrek taşı ya da kum döküyorsa ılık bir banyo onu rahatlatabilir. Ama kişide ciddi bir enfeksiyon tablosu varsa ısı bazen tersine olumsuz etkide bulunabilir. Oradaki kan dolaşımını arttırarak enfeksiyonun daha hızlı vücuda yayılmasını neden olabilir. O yüzden sıcak torbayı karnımıza bastırıp ağrısı geçene kadar öyle yatmak çok uygun bir yöntem değildir.’’

BAĞIRSAK TEMBELLİĞİ NASIL BİR PROBLEM?

. Bağırsak tembelliği ve bağırsak uzunluğu nasıl bir problemdir?

‘‘Bağırsak tembelliği ve bağırsak uzunluğu toplumumuzun da içinde bulunduğu batı toplumlarında bir sorundur. Buna bazen beslenme alışkanlıklarımız ve hareketli bir yaşamın olmaması neden olabiliyor. Bu işin temel çözümü lifli gıdalara, yeşilliklere ağırlık vererek beslenmek, zeytinyağı tüketmek, bol sıvı almak ve yürüyüş yapmaktır. Ama kimi kişilerde buna rağmen bu bir hastalık haline de gelebiliyor. Buna bağırsak hareketlerinin bozulma hastalığı da diyebiliriz. Tabii en uç noktalara gittiğinde kişi bazen on gün büyük tuvaletine çıkamıyor. Çaresiz kalınan durumlarda bağırsak hareketleri iyice bozulduğunda bazen bağırsak rezeksiyonu yani o kısmı kesip çıkarmak gibi bir durum da söz konusu olabiliyor. Ama genellikle bağırsak hareketlerini düzenleyerek bu işi çözmeyi hedefliyoruz.’’