Alerji ve Mevsimler

Baharda iklim koşulları nedeniyle allerjenlerin sayısı daha da artar. Bu nedenle allerjik kişilerin bu mevsimde önlem almaları gerekir.

Alerjenler ev içi ve ev dışı olarak ikiye ayrılır. Bahar aylarında ev dışı alerjenlerin, özellikle bitkilerin polen yapımı artar. Rüzgarlı havalarda polenlerin çok geniş alanlara dağılarak uçuşmasıyla bunlara karşı duyarlılığı olan kişilerin polenlerle karşılaşma olasılığı yükselir. Buda hastalığa bağlı yakınmaların ortaya çıkmasına neden olur.

Özellikle yağışların arttığı dönemlerde ise evdeki rutubet ve tozlar allerjiyi tetikler. Evde allerjiye neden olan “mite” dediğimiz küçük canlıların üreme koşulları kolaylaşır. Karanlık ve rutubetli köşelerde özellikle tozların arasında daha kolay çoğalabilirler.

Allerjik rahatsızlıkların belirtileri de kişiden kişiye göre farklılık gösterir. Bazı kişilerde kaşıntılı cilt döküntüleri, bazen çok hapşırma, burun akıntısı bazen de öksürük, nefes darlığı olabiliyor. Bazı kişilerde bütün belirtiler aynı anda görülebiliyor. Hapşırma, burun veya geniz akıntısı daha çok allerjik nezlenin belirtileridir ve özellikle ilkbahar, sonbahar gibi aylarda yoğunlaşıp yıl boyunca devam edebiliyor. Bunlar dışında uyarıcı allerjenlerle karşılaşıldığında öksürük nöbetleri veya  nefes darlığı atakları gibi bir astım tablosuyla da gelenler oluyor. Teşhis için pek çok yöntemimiz var. Öncelikle kişide gerçekten allerjik bir durum var mı, yok mu onun tespitine yönelik tetkikler örneğin cilt testleri yapıyoruz. Kişinin ev tozuna mı, çimene mi veya ev hayvanına mı allerjisi var, bunu anlamaya çalışıyoruz. Toplumda en sık allerji yaptığı görülen ortalama 20 ya da 30 tane allerjen cilt üzerine damlatılıp, belirli bir süre beklenerek duyarlılık değerlendiriliyor. Bu testin ardından ayrıntılı bir muayene ve astım şüphesi açısından solunum fonksiyon testleri yapıyoruz. Bu tetkiklerden sonra da kesin teşhisimizi koyarak tedaviye geçiyoruz.

Allerjenden uzak durulmalı
Testlerden sonra kişinin neye allerjisi varsa ondan uzak durması gerekir. Tabii ki her şeyden yüzde yüz korunmak mümkün değildir ama mümkün olduğu kadar kaçınmak önemli. Sadece ilaçlara güvenip, ısrarla allerjenle yüz yüze kalmak hastalığı tetikleyebilir. Örneğin kediye allerjisi olan bir kişi için ideali evde kedi olmamasıdır ama bu mümkün değilse evinde kedi varsa mutlaka aşırı temastan kaçınması ve evin sürekli tüy ve tozlardan arındırılması gerekir. Ya da çayırlara karşı allerjisi olan biri polen mevsiminde bundan kaçamayacaktır ama en azından daha az dışarı çıkması, evde ya da arabada camları açmaması küçük bir önlem olabilir. Allerjik kişilerin evlerinde ise uzun tüylü halılar, çok tüylü oyuncaklardan uzak durulmalı ve evleri olabildiği kadar sade olmalıdır. Az eşya, az halı olan evlerde açıkta kalan yerlerin cilalı parke veya taş olması idealdir. Özel filtreli elektrikli süpürgeler evdeki allerjenlerden korunmakta yarar sağlayabilir. Yorganların, yastıkların yün olmamasını, kılıflarının ve kendilerinin yıkanabilir tarzda olmasını,   düzenli aralıklarla sıcak suyla yıkanmasını; ev içi nemin de mümkünse yüzde ellinin altında tutulmasını öneriyoruz.

Doç. Dr. Sevda Özdoğan

Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı
www.yeditepehastanesi.com.tr