Ameliyatla Boy Uzatma

 Ameliyatla boy uzatma yöntemi kimlere uygulanabilir?
Çeşitli sebeplerden dolayı boyu kısa olan kişiler (Erkeklerde 165 cm, kadınlarda 152 cm’den kısa) veya boy kısalığından hoşnutsuz olan ancak hayatının diğer alanlarında mutlu, başarılı ve motive olan kişilere uygulanabilir. Bu kişinin cerrahi uzatma ameliyatının ne olduğunu tam olarak anlamış ve beklentileri gerçekçi olmalıdır.

. Ameliyatla boy uzatmak için  uygulanan İlizarov yöntemi nedir?
Uygun biyolojik ve mekanik koşullarda, kemiğin kan dolaşımını korurayak yapılan bir osteotomi (kemiğin kesilmesi) sonrası kemik uçları kontrollü ve dereceli olarak birbirinden uzaklaştırılır ise arada yeni kemik oluşur, bu olaya “Distraksiyon osteogenezi-İlizarov yöntemi” denilmektedir. Uzatma sırasında sinirler, kaslar, damarlar dahil bütün yumuşak dokular uzar.

. Boy uzatma dışında “ilizarov yöntemi” hangi sorunlarda kullanılabilir?
Kırıklar
Tedaviye rağmen kaynamamış kırıklar
Kol-bacak kısalıkları
Kemik enfeksiyonları
Kemik defektlerinin tedavisi (tümörler, kazalar, vs.)
Bacak eğrilikleri
Ayak şekil bozuklukları
El-ayak parmak kısalıkları

. İlizarov yöntemiyle boy uzatma ameliyatı ne kadar sürer?
Ameliyat yaklaşık 1-1,5 saat kadar sürer. Tedavi süresi ise uygulanan tekniğe göre değişir. En uygun tedavi yöntemi ise kişiye ve hastalığa göre farklı olabilir. “Motorlu” veya “mekanik” uzayan kemik içi cihazlar ile tedavi süresi 5 cm uzatma için yaklaşık 4-6 ay kadar sürer.

. İllizarov yöntemiyle boy uzatma ameliyatı nasıl gerçekleştiriliyor? Anestezi nasıl?
Hastanın sağlık durumuna ve tercihine göre genel veya bölgesel anestezi ile yapılabilir.

. Ameliyat teknikleri nelerdir?
Ameliyat teknikleri temeldeki hastalığa göre farklılık gösterir. Tedavi seçiminde hastanın konforu ön plandadır. Ancak temeldeki hastalık örneğin kemik iltihabı ise eksternal fiksatör yöntemi tercih edilir. Eğer kısalığa ilaveten kemik eğriliği de var ise ve eğrilik bir defada düzeltilemiyor ise bilgisayar yardımlı eksternal fiksatör tercih edilebilir. Sadece kısalık var ise öncelikle hastanın konforunun iyi ve iyileşmenin hızlı olması nedeni ile kemik içine yerleştirilen “motorlu” veya “mekanik” cihazlar tercih edilir. Eğer bu cihazları temin etmekte güçlük var ise çivi üzerinden uzatma tekniği tercih edilebilir.

UZAYAN INTRAMEDÜLLER ÇİVİLER

(Fitbone, ISKD) Tek kemiğin uzatılmasında, kozmetik uzatmalarda, hafif deformitelerin düzeltilerek uzatılmasında kullanılır. Motorlu çivide (Fitbone) dışarıdan bir kumanda aracılığı ile uzatma sağlanır. Mekanik çivide ise hasta küçük egzersizler yaparak uzatmayı sağlar. İkiside en konforlu uzatma yöntemidir.

INTRAMEDÜLLER ÇİVİLER ÜZERİNDEN UZATMA

Dünyada ekonomik nedenlerden dolayı en sık kullanılan klasik uzatma yöntemidir. Çok tecrübeli hekimlerde bile komplikasyon oranı diğer yöntemlere göre fazladır. İki aşamalı ameliyat gerektirir. Tedavi süresince yoğun fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamak gerekir.

UZATMA SONRASI INTRAMEDÜLLER ÇİVİ (KEMİK İÇİ CİHAZ) VEYA PLAK

Bilgisayarlı eksternal fiksatör ile uzatma yapıldıktan sonra ikinci seansta intramedüller çivi yerleştirilir ve böylece hasta konforsuz olan eksternal fiksatörden kurtulmuş olur. Bir önceki yönteme göre daha güvenlidir ve kemik iyileşmesi çok daha hızlıdır. Aynı şekilde uzatma sonrası kilitli plak uygulanarak eksternal fiksatörden erken dönemde çıkartılabilir. Ancak hekimin “bilgisayar destekli eksternal fiksatör” uygulamaları ve “AO yöntemleri” konusunda yeterli eğitimi almış ve tecrübeli olması gerekir.

. Ameliyatla ne kadar zamanda, kaç santim boy uzatmak mümkün?
Ameliyat sonrası günde 1-1,5 mm kemik uzaması sağlanır. Ancak uzatılan kemik bölgesinin yeterli sağlamlığa ulaşması yani tedavi süresi ise uygulanan tekniğe göre değişir. En uygun tedavi yöntemi ise kişiye ve hastalığa göre farklı olabilir. “Motorlu” veya “mekanik” uzayan kemik içi cihazlar ile tedavi süresi 5 cm uzatma için yaklaşık 4-6 ay kadar sürer.

. Boy uzatma ameliyatı geçiren bir kişiye düşen sorumluluklar neler? Nelere dikkat etmek gerekir?
Ameliyat sonrası tedavi sonuna kadar hekimi tarafından çok yakın takip edilmesi gerekir. En önemlisi bu kişilerin tedavi süresince kesinlikle sigara içmemeleri gerekir.

. İllizarov yöntemiyle boy uzatma ameliyatına bağlı olarak netür komplikasyonlar ortaya çıkabilir? Bunlar nasıl önlenebilir?
Her teknikte farklı riskler söz konusudur. Eksternal fiksatör yöntemlerinde kemiği tutan tellerin cilde temas ettiği yerlerde ve kemikte enfeksiyon olabilir. Uzatma bölgesinde yavaş kemikleşme, eklem sertlikleri, kemikte eğrilik ortaya çıkabilir. Uzatma dengeli yapılamaz ise daha önce şikayeti olmayan kişi aksamaya (topallamaya) başlayabilir. Bu riskler uzatma sağlayan kemik içi cihazlarda (motorlu, mekanik) çok nadir görülür.

. Boy uzatma ameliyatı herkese yapılabilir mi? Uygulanamayacak kişiler var mı?
Öncelikle temelde bir hastalık var ise uygulanmalıdır. Bazı psikolojik sorunlarda ve bazı kemik hastalıklarında uygulanmamalıdır.

. Bu yöntem boyunu kısa bulan, biraz daha uzun boylu olmak isteyen kişilere de yapılabilir mi?
Boy kısalığından hoşnutsuz olan ancak hayatının diğer alanlarında mutlu, başarılı, motive olan ve cerrahi uzatma ameliyatından beklentileri gerçekçi olan kişilere yapılabilir.

. Bu yöntemi SGK veya özel sigorta sistemleri ödüyor mu?
Doğuştan temelde bir hastalık var veya bir ortopedik problem var ise genellikle ödüyor. Ancak bir hastalık olmadan sadece kozmetik amaç ile boy uzatma ameliyatlarını ödemiyor.

Doç. Dr. Metin Küçükkaya
Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği
www.boyuzatma.com