Anne Sütünün Kalitesini Artırmak İçin Ne Yapmalı?

Anne sütü diğer sütlere göre daha az protein ve mineral içermesiyle bebeğin böbreklerini yormuyor ayrıca içeriğindeki proteinin doğadaki en kaliteli protein olarak biliniyor. Emzirme döneminin önemini vurgulayan uzmanlar, annenin beslenmesinin sütün kalitesini etkilediğini söylüyor. Emzirme döneminde anne beslenmesinde çeşitliliğin önemi kadar bu dönemde doğum kilolarının verilmesi için bilinçsiz kısıtlamalara gidilmesinin sakıncalı olduğu biliniyor.

Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Görevlisi Funda Tuncer, emzirme döneminde beslenmenin bebek ve anne sağlığı üzerindeki etkilerine ilişkin değerlendirmede bulundu.

Beslenme uzmanı Funda Tuncer, anne sütünün bebeğin ihtiyaçları doğrultusunda üretilen, bebeğin bağışıklık sisteminin gelişimine yardımcı olan, güvenilir, ekonomik, doğal ve eşi bulunmaz bir beslenme yöntemi olduğunu söyledi. Tuncer, buna ek olarak emzirmenin, anne ile bebeğin arasındaki sevgi bağının gelişimini sağladığını ifade ederek bu bağın gelişiminin bebeğin ve annenin psikolojik sağlığına da faydalı olduğunu ifade etti. 

ANNE SÜTÜ, EN KALİTELİ PROTEİNİ İÇERİYOR

Anne sütünün diğer sütlere göre daha az protein ve mineral içermesiyle bebeğin böbreklerini yormadığını kaydeden Tuncer, “Bunun yanı sıra anne sütü içeriğindeki protein doğadaki en kaliteli proteindir ve mineralleri diğer sütlere oranla daha az içermesine rağmen bu minerallerin emilimine yardımcı olacak proteinlerle bebeğin tüm ihtiyaçları karşılanır. Bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü ilk 6 ay yalnızca anne sütü alımını ve daha sonra ek besinlerle birlikte 2 yaşına kadar emzirmeyi önermektedir.” dedi.

EMZİRME DÖNEMİNDE YETERSİZ BESLENME BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ ZAYIFLATIR

Emzirme döneminde annenin beslenmesinin sütün kalitesini ve annenin sağlığını etkilediğini belirten Beslenme uzmanı Funda Tuncer, “Buna ek olarak bebeğin ideal şekilde gelişiminin devamı için de beslenmenin yeterli ve dengeli olması önemlidir. Emzirme döneminde yetersiz beslenme annenin vücudunda bulunan depoların tükenmesine, kendini yorgun hissetmesine ve bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olur.” diye konuştu. 

DÜZENLİ EMZİRME DENEMELERİ SÜTÜ ARTIRIR

Emzirmenin başlangıcı ile sağlıklı emzirmenin, doğum şekline, sayısına, hormonal ve duygusal değişimlere göre farklılık gösterdiiğini kaydeden Beslenme uzmanı Funda Tuncer, “Emzirmenin en kısa sürede gerçekleşmesi için annenin bebeğini mümkün olan en kısa sürede emzirmesi gerekmektedir. Böylece annenin süt salgılamasını sağlayan oksitosin ve prolaktin hormonları üretilecek ve süt salınımı uyarılacaktır. Düzenli emzirme denemeleri ile süt, 3-4 günde yeterli miktarda gelmeye başlamaktadır. Emzirme süt salınımının en güçlü uyaranıdır. Bu nedenle anne bebeğini ne kadar çok emzirirse süt salınımı da o kadar çok olacaktır. Anne sütünün yeterliliği bebeğin yaşına uygun miktarda idrar yapması ve dışkılaması ile yaşına uygun miktarda ağırlık kazanmasından anlaşılmaktadır. Bu nedenle anneler sütün yetersizliği konusunda endişe etmemeli ve anne sütün yeterli miktarda gelebileceğine inanmalıdır.”diye konuştu.

BU DÖNEMDE KİLO VERMEYE ÇALIŞMAK HATALI

Emzirme döneminde annelerin yaptığı en büyük hatalardan birinin besin çeşitliliğine önem vermemesi olduğunu vurgulayan Funda Tuncer, “Genellikle annelerin sebze ve meyve tüketimi ihmal ettiği bildirilmektedir. Buna ek olarak doğum sonrası ağırlık kaybını hızlandırmak için bilinçsizce enerji alımını kısıtlamaktadır. Bu durum annelerin bütün besin ögelerinden yeterli miktarda almamasına ve vücudunda besin ögesi dengesizliklerine yol açmaktadır.” uyarısında bulundu.

ANNE SÜTÜ İÇİN BESLENME DENGELİ OLMALI

Beslenmenin özellikle anne sütünün yağ kompozisyonu ile vitamin ve mineral içeriğini etkilediğine dikkat çeken Funda Tuncer, “Bu nedenle günlük beslenmede tüm besin gruplarına yer vermeye özen gösterilmelidir. Emzirme döneminde annenin besin tercihlerinin, ek besinlere başladığında bebeklerin besin tercihlerini etkilediği bildirilmektedir. Bu nedenle bebeğin yaşamının ilerleyen dönemlerinde sağlığının belirleyicisi olan beslenme alışkanlıklarının gelişimi için annenin sağlıklı besin tercihleri yapması önemlidir.”diye konuştu.

BESLENMELERİNDE NELERE DİKKAT ETMELİDİR? 

Beslenme uzmanı Funda Tuncer, emzirme döneminde annenin artan enerji ve besin ögesi gereksinimlerinin karşılanması ve kaliteli süt üretiminin sağlanması için yeterli ve dengeli beslenmenin gerekli olduğunu vurgulayarak dikkat edilmesi gerekenleri şöyle sıraladı:

* Özellikle bu dönemde tüm besin ögelerine gereksiniminin arttığı göz önüne alınarak besin çeşitliliğine önem verilmesi gerekmektedir.

* Süt üretimi nedeniyle günlük enerji gereksiniminde ortalama 500 kkal artış meydana gelir. Ancak emzirme döneminde enerji gereksinmesi annenin doğum sonrası vücut ağırlığına ve süt üretiminin yoğunluğuna göre belirlenmelidir.  Bunun yanı sıra ilk 6 aylık dönemde çok düşük enerjili beslenme programları yetersiz ve dengesiz beslenmeye neden olabileceğinden uygulanmamalıdır.

* Enerjinin artışıyla birlikte protein gereksiniminde de artış meydana gelmektedir. Bu gereksinme karşılanmadığı takdirde anne dokularındaki protein miktarı azalmakta ve bu durum anne sağlığını bozabilmektedir. Bu nedenle protein bakımından zengin olan süt ve süt ürünleri, tavuk balık ve kırmızı et gibi hayvansal protein kaynakları ile birlikte kuru baklagiller ve yağlı tohumlar gibi bitkisel protein kaynaklarından da yararlanılmalıdır. 

* Emzirme döneminde annelerin karbonhidrat gereksinimlerinde artış olmamaktadır. Yeterli ve dengeli beslenme için tüketmeleri gereken karbonhidrat kaynaklarının hem besin ögesi çeşitliliği sağlanması hem de vitamin ve mineral gereksinimleri dahil diğer besin ögelerinin karşılanması için meyveler, sebzeler, kuru baklagiller ve tam tahıllar gibi kompleks karbonhidratlardan sağlanması gerekmektedir. Buna ek olarak özellikle basit şekerlerin tüketiminin sınırlanmalıdır.

HAFTADA İKİ KEZ BALIK TÜKETİLMELİ

*Doymuş ve çoklu doymamış yağ asitleri anne sütünün içeriğinde bulunan temel yağlardandır. Emzirme döneminde alınan çoklu doymamış yağ asitleri anne sütünde de bu yararlı yağların miktarını arttırmaktadır. Bunun yanı sıra bebeğin beyin gelişiminde önemli rol oynayan omega-3 yağ asitlerini de ihmal edilmemelidir. Annelerin omega-3 yağ asidi gereksinimlerinin karşılanması için haftada en az 2 kez balık tüketmeleri gerekmektedir.  Ancak emziren kadınlar balık ve kabuklu deniz ürünlerini tüketirken bu besinlerin cıva içeriği nedeniyle dikkatli olmaları gerekmektedir.

* Anne sütünün vitamin ve mineral miktarının en etkili belirleyicisi annenin beslenmesidir. Emzirme döneminde vitamin ve mineral gereksiniminin birçoğunda artış meydana gelmektedir. Özellikle emzirme döneminde artan A ve E vitaminleri, B1, B6 ve B12 vitaminleri, C vitamini, iyot, kalsiyum ve demir gereksinimlerine yönelik yeterli miktarda vitamin ve mineral alımına dikkat edilmelidir.

* Emzirme döneminde annenin sıvı gereksinimi de artış göstermektedir. Bu dönemde salgılanan süt miktarı için önerilen sıvı tüketimi 2,5-3 litredir. Anne sütünün devamlılığı için annenin susuz kalmaması, emzirirken yanında mutlaka su bulundurması gerekmektedir.