Aşırı Terleme ve Tedavisi

Bazı kişilerde özellikle koltuk altlarında, ellerde ve ayaklarda normalden fazla terleme meydana geliyor ve bu durum sosyal hayatı olumsuz etkileyebiliyor. Aşırı terleme için çeşitli tedavi yöntemleri uygulanabiliyor. Terleme, aşırı terleme ve tedavi yöntemleri ile ilgili tüm merak edilenleri Anadolu Sağlık Merkezi (ASM) Ataşehir Tıp Merkezi`nden deri hastalıkları uzmanı Dr. Sadiye Kuş’a sorduk.

. Terleme nasıl oluşur?

“Vücut ısısının ayarlanmasını sağlayan bir fonksiyon olan terleme sempatik sinir sisteminin kontrolü altında gerçekleşiyor. İç vücut ısısı arttığında deri yüzeyindeki terin buharlaşması yoluyla ısı kaybı gerçekleşiyor. Terleme sayesinde vücut ısısının yükselmesi engelleniyor. Fizyolojik olarak önemli bir rolü olan terleme aşırı olduğunda buna “hiperhidroz” adı veriliyor. Toplumda yaklaşık olarak yüzde 3 oranında görülüyor.”

İLAÇLAR VE TERLEME İLİŞKİSİ

. Aşırı terlemenin sebebi nedir?

“Çoğunlukla, herhangi bir sistemik hastalığa bağlı olmaksızın ortaya çıkıyor. Bu formuna “primer hiperhidroz” adı veriliyor. Ayrıca genetik sendromlara, enfeksiyonlara, tümörlere, endokrin ve metabolik bozukluklara, nörolojik problemlere, alkolizme ve bazı ilaçlara bağlı olarak görülebiliyor. Bu türü “sekonder hiperhidroz” olarak adlandırılıyor. Sekonder terlemenin giderilmesinde altta yatan hastalığın tedavisi ya da neden olan ilacın mümkünse kesilmesi gerekiyor. “
. Aşırı terleme daha çok vücudun hangi bölgelerinde görülür?

“Primer hiperhidroz, avuç içleri, ayak tabanı ve koltuk altlarında bölgesel olarak ortaya çıkan aşırı terleme şeklinde görülüyor. Aşırı terleme ter bezlerinin büyümesine değil faaliyetinin artmasına bağlı olarak ortaya çıkıyor. Hastalarda hem bazal ter üretimi, hem de strese bağlı ter üretimi artıyor. Heyecan ve stres ile tetikleniyor. Hastalar genellikle uykuda değil, sadece uyanık oldukları saatlerde bu sıkıntıyı yaşıyorlar. Avuç içi ayak tabanında terleme çocukluk çağından itibaren başlarken, koltuk altlarında ergenlikle beraber görülüyor. Hastaların yaklaşık yüzde 60 -80’ininin ailesinde aşırı terleme öyküsü bulunuyor. Primer hiperhidroz, yaz kış sorun olarak devam ediyor ancak yaz aylarında hasta için daha fazla rahatsızlık verici olabiliyor.

Koltukaltlarının aşırı terlemesine “aksiller hiperhidroz” adı veriliyor. Kimi zaman stresle ilişkili olabildiği gibi stres ve anksiyeteden bağımsız olarak da görülebiliyor ve hastanın kontrolü dışında, istemsiz olarak gerçekleşiyor.”

. Aşırı terleme, normal terlemeden nasıl ayırt edilebilir?

“Giysilerin koltukaltlarında geniş bir kısımda tere bağlı ıslak görünüm, giyeceklerin renk ve yapısının ter nedeniyle lekelenmesi ve yapısının bozulması ve koku hastayı rahatsız ediyor. Aşırı terleme kişilerin yaşam kalitesini olumsuz etkiliyor. Okul, iş ve sosyal yaşam zamanla bu durumdan olumsuz etkilenebiliyor, çeşitli sosyal ve sportif aktivitelerden bu nedenle kaçınabiliyor.”

TERLEME TEDAVİSİNDE BOTOKS

. Aşırı terleme tedavi edilebilir mi?

Eğer aşırı terleme koltukaltındaysa öncelikle dıştan uygulanan, terlemeyi engelleyici solüsyon ve kremler kullanılır. Yanıt alınamıyorsa deri içine küçük dozlarda Botox (Botulinum toxin A) enjeksiyonu uygulanıyor. Botox sinir liflerinden ter bezlerine ulaşıp bu bezlerin uyarılmalarını sağlayan kimyasal sinyalleri geçici olarak bloke ediyor ve ter üretimini engelliyor. Her bir koltuk altında 15- 20 noktaya ince bir iğne ile enjeksiyon yoluyla uygulanıyor.  Etkisi 4-12 ay kadar sürüyor. Tekrar eden uygulamalarda etki süresi uzuyor. Bu yöntemle yanıt alınamayan seçilmiş hastalarda son olarak cerrahi teknikler uygulanabiliyor.

Avuç içlerinin ve ayak tabanlarının aşırı terlemesinde ise ilk seçenekler dışarıdan uygulanacak antiperspiran ilaçlar, iontoforez yöntemi (elektrik akımı ve mineral partiküller ile ter üretiminin yavaşlatılması) ve seçilmiş hastalarda kısa süreli ağızdan ilaç tedavisidir. Eğer semptomlar gerilemiyorsa Botox enjeksiyonları ve son olarak da cerrahi teknikler denenebilir. “