Aşırı Tüylenme Nasıl Tedavi Edilir?

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Endokrinoloji, Metabolizma ve Diyabet Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Taner Damcı kadınlarda aşırı tüylenmenin hormonlardaki herhangi bir sorundan kaynaklanabileceği gibi bazı ilaçların kullanımına bağlı olarak da ortaya çıkabileceğini söyledi. Aşırı tüylenme görülen kadınlarda, tüylenmenin nedenini tespit etmek için öncelikle hormon testi yapılması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Damcı, aşırı kıllanmanın nedenleri ve tedavisiyle ilgili sorularımızı yanıtladı. . Aşırı tüylenmenin nedenleri nelerdir? Kadınlarda aşırı tüylenmenin pek çok sebebi vardır. Kadınlarda bulunan erkeklik hormonunu artışı veya bunun etkisinin artışı tüylenmeye yol açabilir. Başka hormonlardaki dengesizlikler de tüylenmeye yol açabilir. Örneğin; böbrek üstü bezlerinden salgılanan kortizon ve hipofizden salgılanan tiroid hormonundaki değişiklikler… Ayrıca hormonlar arasında hassas bir etkileşim vardır. Dolayısıyla aşırı tüylenmeyle ilgili sorun yaşayanların öncelikle hormon testi yaptırması gerekir. ERKEK TİPİ SERT KILLARIN VARLIĞI, AŞIRI TÜYLENMEDİR . Aşırı tüylenme nasıl tanımlanır; tüylerin sertliğiyle mi, uzunluğuyla mı, bölgesel yaygınlığıyla mı, yüzdeki dudak üstü ve çene bölgesindeki tüylerle mi? Aslında hepsiyle alakalıdır ama biz hastalık olarak nitelendirmek için sertliğini daha çok dikkate alırız. Bir kadında, erkek tipi sert kıllar artmışsa bu bir hastalığın işaretçisi olabilir. Ama yaygın olup da ayva tüyü tarzında kılların artışı bir hastalığın belirtisi olmayabilir. O yüzden en çok bizim değerlendirdiğimiz şey, tüyün sertliğidir ama bölgesel olup olmaması, nerede yer aldığı, ne zaman çıktığı yani son zamanlarda bir artış gösterip göstermediği gibi belirlemeler tanımlamada rol oynar. . Aşırı tüylenmenin hangi nedenlerden kaynaklandığını belirlemek için hangi tanı yöntemleri kullanılıyor? Geniş bir hormonal analizin mutlaka yapılması gerekiyor. Çünkü her dokudan salgılanan hormonlar farklıdır. Tüylenme şikâyetiyle ilgili tüm hormonların kontrol edilmesi şart. Herhangi bir hormonda yükseklik veya patolojik bir olgu saptanırsa o bölgeyle ilgili görüntülemenin yapılması gerekir. Yumurtalık ve böbrek üstü bezinden kaynaklanan bazı tümörler de tüylenmeye neden olabilir. . Esmerlerin yani ten rengi koyu olanların daha tüylü oldukları doğru mudur? Kısmen doğrudur ama koyu renk tenlilerin tüyleri de koyu renkte olacağı için bunların görünürlükleri daha fazladır aslında. Koyu ten rengindeki hanımlarda hiçbir hastalık olmadan daha fazla tüylü olabilirler. ANDROJEN HORMONU TÜYLENMEYE NEDEN OLUR . Tüylenmeye androjen hormonun (erkeklik hormonu) neden olduğu doğru mudur? Androjen hormonun tüylenmeye neden olduğu doğrudur. Her kadının vücudunda erkekler kadar yüksek olmasa da androjen denilen erkeklik hormonu vardır. Bu hormon, böbrek üstünden veya yumurtalıklardan salgılanır. Öyle ki kadınların genital bölgelerindeki ve koltuk altındaki tüylenmeleri sözünü ettiğimiz normal düzeydeki erkeklik hormonu sağlar. Ama bazen bu hormonlar fazla salgılanır, bu da tüylenmeye yol açar. Bu fazla salgılanmanın sebebi o hormonu salgılayan hücrelerin çok çalışması veya bazı durumlarda bu hücrelerden tümör gelişmesi olabilir. Bazı kadınlarda bu hormonların miktarı fazla olmasa da bunlara duyarlılığı vardır ve bunlar az da olsa tüylenmeye neden olur. Pek çok hormon bunu yapabilir. Kullanılan ilaçların da tüylenme gibi yan etkileri olabilir. Örneğin; kortizonun ve bazı epilepsi ilaçlarının kullanımı tüylenmeye neden olur. . Aşırı tüylü olmak genetik bir nedene de bağlı olabilir mi? Bazı ailelerde bazı kadınlarda hiçbir hastalık olmadan normalden fazla tüylenmeler olabilir. Bu şikâyetle başvuran hastanın ailesinde olsa bile bunun genetik olduğunu söyleyip geçiştirmemek lazım; araştırılmalıdır. Bu araştırma sonucu herhangi bir patolojik olguya veya bir hormonal artışa rastlanmazsa o zaman bunun genetik olabileceği hastaya söylenmelidir. POLİKİSTİK OVER SENDROMU DA TÜYLENMEYE NEDEN OLUR . Polikistik Over Sendromunun tüylenmeyle ilgisi var mıdır, varsa nasıl bir bağlantı bu? Polikistik Over Sendromu tüylenmenin en sık görülen sebeplerinden bir tanesidir. Bu sendromda androjenler yumurtalıklarda fazla salgılanır. Polikistik Over bir hastalık değil pek çok farklı bozukluğun bir arada görülmesi ile ortaya çıkan bir sendromdur. Polikistik Over Sendromun en sık görülen belirtilerinden biri tüylenme artışıdır. Bunun yanında adet düzensizliği, şişmanlama, gebe kalmakta zorluklar gibi sorunlar yaşanabiliyor. Bu sendromu olanlar ileride diyabet, hipertansiyon gibi kronik hastalıklara daha yatkındırlar. Sendrom, insülin direnci dediğimiz insülin etkilerinin düşük olması bunu telafi etmek için oluşan insülin yüksekliğinin de yumurtalıklarda androjen hormonunu uyarmasıyla ortaya çıkar. Bu yüzden Polikistik Over Sendromunda pek çok farklı bozukluğa yönelik farklı tedavi uygulamak gerekir. TÜYLENME SEBEBİNE GÖRE FARKLI TEDAVİLER GEREKTİRİR . Aşırı tüylenmenin tedavisi nedir? Sebebinin ne olduğuna göre değişir. Örneğin tümörse bunun çıkartılması, tiroit hormonlarında bozukluk varsa bunun tedavi edilmesi gerekir. Hormonlar fazla çalışıyorsa bunların etkilerini azaltacak ilaçlar kullanılmalıdır. Polikistik Over Sendromunda şişman hastalarda kilo kaybı çok olumlu etki yapar. Tüylenmenin tedavisinde ilaç kullanılabilir gerektiğinde ameliyat yapılabilir veya lokal yöntemler kullanılabilir. Sebebin ne olduğuna bağlı olarak tedavi çeşitlilik gösterir. . Tedavi ne kadar sürer, tedavi bittiğinde hasta tüylerden kurtuluyor mu? Tedavi süreci sebeple alakalı olduğundan örneğin tümörse ameliyat tedavisi uygulanacağı için daha kısa sürer. Eğer ilaçlı bir tedavi gerektiriyorsa bu süreç uzayabilir. Bazı durumlarda polikistik over sendromu gibi sürekli ilaç kullanılması gerekebilir. Tamamen durumun ve hastalığın nedenine bağlı bir tedavi süreci gerektirir. Tedaviler genellikle yeni tüylerin çıkmasını ortadan kaldırır, çıkmış olan tüyler lokal yöntemlerle tedavi edilmelidir. Böylelikle tüylenmeye yol açan sebep bulunur ve yeni tüylerin çıkması engellenmiş olur ve önceki tüylenmeler de lokal yöntemlerle giderilir. . Hormon tedavisi sakıncalı mıdır, yan etkileri nelerdir? Eğer doğru kişi tarafından doğru zamanda yapılıyorsa hormon tedavisi sakıncalı değil çok gereklidir. Ama hormon tedavisinde verilen hormonun dozunun fazla kaçması başka sıkıntılara yol açabilir. Bunun için iyi takip edilmesi hormon etkilerinin bu işi bilen doktorlar tarafından hem verilmesi aşamasında hem de hastanın ilacı kullandığı aşamada mutlaka yakından takip edilmelidir. . Tüylerden kurtulmak için estetik amaçlı olarak kozmetik (ağda, traş, lazer vb. ) yöntemleri öneriyor musunuz, bu yöntemlerin sakıncası var mı? Bu yöntemlerin sakıncası yok ama önce altta yatan sebeplerin ortadan kaldırılması gerekir. Yoksa hormonal bozukluğu olan bir kadında istediğiniz kadar lokal yöntemleri uygulayın tüyler tekrar tekrar çıkar. Hem sağlığı tehdit eder hem de ekonomik olarak hastayı etkiler. Mutlaka her tüylenme artışı olan kadında hormon profilinin incelenerek tüylenemeye yol açan hastalığın olup olmadığı, tüylenmeye yol açan ilaç kullanıp kullanmadığının belirlenip tedaviye geçilmesi gerekiyor. Röportaj: Rahşan Özyakışır