Astım Kontrol Altında Tutulabilir?

Eğer astım olduğunuzu öğrendiyseniz panik yapmanıza gerek yok! Çünkü astımınızı kontrol altına alabilirsiniz. Kontrol etmeyi öğrenirseniz astımın hayatınızı yönlendirmesine izin vermezsiniz. Gelip geçici değil kronik bir hastalık olan astımda en etkili tedavinin; astıma neden olan etkenleri hayatınızdan uzaklaştırmak ve düzenli doktor takibi olduğunu unutmayın.

Astım, Latince ‘zor nefes alma’ anlamında kullanılan bir sözcük. Nefes darlığı, nefes alıp vermenin güçleştiği bir durumdur. Astımda özellikle nefes vermek daha güçtür. Astımın geçici değil kronik olduğunu, tamamen ortadan kaldırılabilen bir hastalık olmadığını belirten Türkiye İş Bankası iştiraki Bayındır İçerenköy ve Bayındır Levent Tıp Merkezi Göğüs Hastalıkları Bölüm Başkanı Prof. Dr. Firuz Çelikoğlu; astım hastalığıyla ilgili bilgiler verdi:

• Astım her yaşta başlayabilir. Astım ilk defa bebeklik ve çocukluk yaşında başlayabildiği gibi orta ve ileri yaşlarda da ilk defa ortaya çıkabilir. Çocukluk yaşlarında başlayan astım, yaş ilerledikçe hafifler ve erişkin yaşına gelince kaybolabilir. Toplumda astım yüzde 5-10’lara kadar varan çok büyük sıklıkta bulunur.
• Astım hastalığında en önemli problem, erken dönemde tanı konulamamasıdır. Bunun en önemli sebebi; hastaların şikayetlerini önemsemeyerek doktora baş vurmaması veya ‘grip oluyorum, bronşitim var’ diyerek doktoru yanlış yönde yönlendirmesidir.

DÜZENLİ TEDAVİ ŞART

• Astım kelimesi hastaları çok ürkütüyor ve bu tanıyı kabul etmekten kaçınıyor. Bu noktada doktorun astımın çoğu zaman çok hafif seyrettiğini ve başarı ile kontrol altına alınabildiğini hastasına iyice açıklaması önem kazanıyor.
• Astım tanısı konulurken öncelikle hastanın tıbbi hikayesi öğrenilir. Bir kimsenin anne, baba veya yakın akrabalarında astım veya solunum şikayetlerinin astıma bağlı olabileceğini doktor dikkate almalıdır. Tanı yöntemlerinde kullanılan laboratuar muayeneleri ise göğüs röntgen filmi, kan tetkikleri, alerji deri testi ve solunum fonksiyon testleridir.

ASTIM KONTROLÜ İÇİN 3 ALTIN TAVSİYE

• Doktora düzenli olarak kontrole gidin. Astım belirtileri ve astım nöbetlerini başlatan etkenler zamanla değişebilir. Bu durumda ilaçların değişmesi gerekebilir. Bu nedenle hastanın doktoruyla düzenli bir şekilde irtibat halinde olması astımın kontrolünde çok önemlidir.
• Astım ilaçlarınızı doktorunuzun önerdiği gibi alın. Kendinizi sağlıklı bile hissetseniz ilaçlarınızı kullanmaya devam edin. Bu sayede solunum problemleri ortaya çıkmadan önlenir.
• Astım nöbetlerinizi nelerin başlattığını ve sağlıklı kalabilmek için ne yapmanız gerektiğini öğrenin. Özellikle çocukların anne ve babaları veya yakınları, astım nöbetlerinde alınacak önlemleri iyi bilmelidirler. Astımlı hasta, evin içinde veya çalıştığı yerde sigara içilmesine kesinlikle müsaade etmemelidir.

ASLA ÖKSÜRÜK KESİCİ İLAÇ İÇMEYİN!

• Astım kontrolünün amacı, nöbetleri tedavi etmek değil, nöbetlerin oluşmasını önlemektir. Bu bakımdan tedavinin esası enflamasyonu önleyici uzun süre düzenli, ilaç kullanmaktır. Herhangi bir astım nöbetinde öksürük olsa bile asla öksürük kesici bir ilaç kullanılmamalı.

BU ŞİKAYETLER VARSA DOKTORA!

Aşağıdaki şikayetlerin herhangi birisi kişide uzunca bir süreden beri bulunuyorsa, astımı olduğu anlamına gelir:

• Soluk alıp verirken göğsümde ıslık sesleri işitiyorum
• Göğsüm de sıkışma hissi oluyor
• Durup dururken nefesim sıkışıyor
• Art arda öksürüyorum
• Hareket ederken veya bir hareketten hemen sonra öksürüyorum
• Hareket ederken veya bir hareketten hemen sonra nefesim daralıyor
• Geceleri devamlı öksürüyorum
• Bu belirtilerin bir veya birden fazlası beni gece uykudan uyandırıyor

ASTIM KRİZİNE KARŞI ETKENLERDEN UZAK DURUN

• Astım belirtileri insandan insana değişir hatta aynı insanda farklı zamanlarda değişik belirtiler bulunabilir. Astım belirtileri, kısa veya uzun bir süre devam ettikten sonra kaybolur. Belirtili dönemlere ‘astım krizi’ veya ‘astım nöbeti’ adı verilir. Nöbetler arasında şikayetler bulunmaz.
• Astım nöbetlerinizi başlatan etkenleri öğrenirseniz; bunlardan uzak kalarak nöbetlerinizi önleyebilir, astımınızı kontrol altına alabilirsiniz. Yaşadığınız yerlerde, evinizde, işyerinizde bunları uzaklaştırmaya veya bunlardan uzak kalmaya gayret edin. Astımınızı tetikleyen faktörleri öğrenmek için ‘deri alerji testleri’ yaptırabilirsiniz.

KLİMA, SİGARA DUMANI ASTIM NÖBETİ NEDENİ

Astım nöbetlerini tetikleyen etkenlerin en önemlileri:

• Virüs infeksiyonları: Soğuk algınlığı veya grip virüsü gibi
• Üst solunum yolu infeksiyonları: Anjin, bademcik iltihabı, kafa sinüslerinde iltihap, burun ve burun arkası iltihapları.
• Alerjenler: Ev tozları, çiçek tozları, küfler, evcil hayvanlar, hamam böcekleri vs.
• Hava kirliliği
• Sisli hava
• Soğuk hava: Kuru soğuk rüzgar, ani hava değişimleri
• İş yeri ya da evde zararlı gazlar: Soba dumanı, kızartma dumanı gibi
• Egzoz gazı
• Hızlı solumaya yol açan her türlü egzersiz
• Klima
• Sigara dumanı
• Her türlü kokulu maddeler
• Uyku: Astım nöbetleri uykuda genellikle sabaha karşı olur