Ayak Sorunları ‘Adım Adım’ Sakatlığa Götürüyor!

Çocuklarda karşılaşılan sorunların başında gelen ayak ve basma problemleri, zamanında fark edilip tedavi edilmediğinde, yürüme sorunları ve hatta kalıcı sakatlıklara yol açabiliyor. Ayak basma problemleri ayak ve bacaklardaki eklem ve kemiklerde, hatta omurgada deformasyonlara neden oluyor.

DİKKAT YANLIŞ TEDAVİ ALMAK ZORUNDA KALMAYIN!

Amerika’daki Serebral Palsi ve Gelişimsel Tıp Akademisi’nin (AACPDM) ilk Türk üyesi olan Çocuk Fizyoterapisti M. Zafer Pınarer, çocuklarda görülen ayak basma problemlerinde çocuk ortopedi uzmanları ve fizyoterapistlerin koordineli bir şekilde karar alması gerektiğini söyleyerek, “Bazen çocukta hiçbir ayak sorunu olmadığı halde uzman olmayan kişilerce yapılan yanlış gözlem ve muayeneler sonucu yanlış tedavi veriliyor ve çocukta yürüme bozuklukları ortaya çıkıyor. Ayak ve basma problemi yaşayan çocuklarda yürüme ağrılı bir hale geldiği için hatalı basış devam ediyor; bu da bir döngüye dönüşüyor ve yürümedeki bozulma kalıcı bir hal alıyor. Ayrıca bu sorunu yaşayan çocukta enerji tüketimi artıyor, çabuk yorulma problemleri de ortaya çıkıyor. Çocuk günlük aktivitelerini yerine getiremiyor” diye konuştu.

M. Zafer Pınarer

TEKNOLOJİ AYAKLARININ ALTINDA 

Yeni ve ileri teknolojiler sayesinde artık ‘bilgisayarlı hassas pedabarografik inceleme’ denilen bir sistemde detaylı ayak analizleriyle ayağın basınç dağılımlarının haritalandırıldığını anlatan Fzt. Pınarer, “Bu sayede değerlendirmelerimizi çok daha hassas ve hatasız yapabiliyoruz. Bu değerlendirmeler arşivlenebiliyor ve çocuk gelişim gösterdikçe karşılaştırmalı olarak yetişkinlik çağlarına kadar takibini sağlayabiliyoruz. Tedavi sürecinin iyi takip edilebilmesi için bu önemli. Çünkü ayak ve basma sorunları uzun süreli, belki yıllar alacak tedaviler gerektiriyor” dedi.

“Rsscan Footscan” adı verilen ayak taban basınç tarama sistemi ile çocuk 1.5 metrelik platformda yürütülüyor; statik ve dinamik (ayakta dururken ve yürürken) ayak taban basınç değişiklikleri en doğru şekilde ve detaylı olarak dijital ortama yansıtılıyor. Yazılımdaki yen bir program sayesinde ayakta denge dağılımı ölçümleri, adım uzunluğu ve yürüme sırasında ayaklar arasındaki mesafe ölçümü dahi yapılabiliyor.

EN SIK DÜZTABANLIK GÖRÜLÜYOR

Normal ayak basışı için kriterleri sıralayan Fzt. M. Zafer Pınarer, şu bilgileri vererek sözlerini noktalıyor: Çocuğun ayakta sabit duruş pozisyonundayken ayak tabanı bölümlerinin yüzey ile temas alanına basıncı eşit olmalıdır. Yürüme sırasında yapılan değerlendirmede de ayak tabanının basma fazlarının basınç değerleri ile ayaktaki bazı açılar, adım mesafesi incelenir. Bu incelemelere göre ortopedi ve fizyoterapi uzmanları bir sorun olup olmadığına karar verir.En sık görülen ayak basma problemlerinin başında düz tabanlık gelir. Uzun süre ayakta durma veya yürüyüş sonrası ayakta rahatsızlık, vücutta yorgunluk şikayetlerine yol açar. Bacakta ve dizlerde ağrılara, ayakta kramplara neden olabilir. Ayağa yük binmedikçe kavisi normaldir. Çocuklarda rastlanan düz tabanlık, sıklıkla esnektir. Ayak tabanlığı ve çeşitli fizyoterapi egzersizleri ile büyük ölçüde tedavi edilebilir. Genellikle kas gelişimi yavaş olan çocuklarda ortaya çıkar ve yaş ilerledikçe düzelir. Bir diğer sorun ise pes cavus deformitesidir. Ayak kavisi yüksektir ve topuk ile tarak kemiklerine aşırı yük bindiği için ağrı, nasır ve yaralar görülür. Halk arasında çukur ayak olarak da bilinir. Fiziksel nedenlerle oluşabileceği gibi serebral palsi gibi nörolojik rahatsızlıklar sonucu da gelişebilir. Erken aşamalarda germe egzersizleri, takviyeli silikon tabanlık tercih edilebilir. İleri aşamalarda cerrahi gereklidir. Ekin basışı olarak adlandırılan pes equinus’ta ise bilek ekleminin yukarı doğru kıvrılma hareketinin kısıtlanması sonucu ayak ucunda yürüme ortaya çıkar. fizyoterapi, çeşitli ateller veya ortezler ile müdahale edilir. Bazen düzeltme ameliyatları gerekebilir.