Bel Ağrıları ve Tedavi Yöntemleri

Omurgayla ilgili hangi problemler bel ağrısına yol açar? Bel ağrılarının tedavisinde, bel fıtıklarında ve omurgadaki kaymalarda ameliyatın yeri nedir? Bel ameliyatlarında hangi yöntemler uygulanır? Hastalar ne zaman işlerinin başına dönebilirler? Korktuğu için bel ameliyatı olmayan kişide ne gibi sorunlar çıkar? Ameliyat gerekmeyen ancak bel ağrıları nedeniyle uyuyamayan, günlük yaşamda enerjileri düşen, iş performansları olumsuz etkilenen hastalar nasıl tedavi edilir? Antalgic trak yöntemi için kaç seans gerekir? Baskı giderici bu tedavinin bir cihazla yapılmasının hastaya ne gibi faydaları vardır? Kayropraktik nasıl bir tedavi yöntemidir? Bel ağrısı çekenlerin yaptıkları yanlışlar nelerdir?

Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Aybars Akkor merak edilen soruları Sağlığım İçin Herşey’de yanıtladı.

OMURGAYLA İLGİLİ PROBLEMLER

. Omurgayla ilgili hangi problemler bel ağrısına yol açar?
‘‘En sık rastlanan bel ağrısı nedeni, kasların tutulması ile olan ağrılardır. Rüzgara maruz kalmak, ters bir hareket yapmak ya da bir şeye üzülüp sinirlenmek kasların tutulma sebebidir. Bu gibi durumlarda kaslar çok gerilir; gerilince de ağrı yapar. Ya da omurganın arkasındaki  faset denilen eklemler birbiri üzerinde kayar ve kişi iki büklüm kalıp kıpırdayamaz. Biraz istirahat ve sıcak uygulamayla kişi kendine gelebilir. Bunlar çok önemli olmayan hiçbir şey yapılmasa bile yavaş yavaş düzelebilecek ağrılardır. Bel fıtıklarında ise belirti çok tipiktir. Ağrı bir taraftaki kalçaya ve bacağa doğru vurur. Bunların dışında omuriliğin geçtiği kanal, kireç birikmesi nedeniyle daralır. Daralınca sinirleri sıkıştırır ve kişinin yürümesine mani olur. Kişi yürürken sık sık durma ihtiyacı hisseder. Bu, kanal darlığının tipik belirtisidir. Ayrıca omurgadaki kaymalar da bel ve bacak ağrısına sebep olabilir. Her iki bacakta da ağrı ve uyuşukluk hissedilir. Bel kaymasının tipik belirtisi özellikle öne doğru eğilmekle ve yukarıya doğru uzanmakla şikayetlerin artmasıdır. Bütün belirtileri kesinleştirmek veya başka bir şeyi atlamamak için hastanın MR çektirmesinde büyük yarar vardır.’’

HANGİ DURUMLARDA AMELİYAT YAPILIR?

. Bel ağrılarının tedavisinde, bel fıtıklarında ve omurgadaki kaymalarda ameliyatın yeri nedir?
‘‘Öncelikle hasta, felce doğru bir gidiş var mı diye muayene edilir. Hasta topuklarına ve parmak uçlarına bastırarak yürütülür ve belirgin bir güç kaybı olup olmadığına bakılır. Topuklarına basarak yürüdüğünde ayağını yeterince kaldıramaz ve parmak ucunda yürüdüğünde tek ayağı düşerse hasta mutlaka ameliyat olmalıdır. Bunun dışında idrar kaçırma, cinsel güçte kayıp ve yürürken 50-100 metrede bir durma ihtiyacı gibi durumlar da mutlaka ameliyat nedenidir. Kadınlarda idrar kaçırma söz konusu ise önce bir üroloji sonra da bir kadın doğum uzmanına müracaat edilmeli; bu muayenelerde bir şey bulunmazsa belden şüphe edilmelidir.’’

Op. Dr. Aybars Akkor

BEL KAYMASI NASIL TEDAVİ EDİLİR?

. Bel ameliyatlarında hangi yöntemler uygulanır? Hastalar ne zaman işlerinin başına dönebilirler?
‘‘Bel fıtığı ameliyatları endoskopik ya da mikro cerrahi yöntemleriyle yapılır. Minik bir delikle, ufak bir kesikle girildiği için hastada çift dikiş olmaz. Yaklaşık 15-20 dakika sürer. Hastada sakat ve felç kalma riski yoktur. Hasta 2 saat sonra ayağa kalkabilir. Sabah ameliyat olan hasta aynı gün içinde hastaneden çıkabilir ve yaklaşık 1 hafta 10 gün sonra tamamen normal yaşama dönebilir. Normal yaşama döndüklerinde hastaya çok sinirlendiği, üzüldüğü veya çok gergin olduğu zamanlarda mutlaka bir yere oturması veya bir yere uzanması söylenir. Aksi takdirde tekrar fıtık olabilir. Bel kaymasında ise vidalama ameliyatları uygulanır. Bu ameliyatlar da artık gelişen teknoloji sayesinde yaklaşık 1-1.5 saatte biter. Sakat kalma ya da felç riski yoktur. Hasta bir gün sonra ayağa kalkar. Ülke dışından gelen hasta ertesi gün rahatlıkla uçağa binip geri dönebilir.’’

. Korktuğu için bel ameliyatı olmayan kişide ne gibi sorunlar çıkar?
‘‘Düşen ve yürümekte zorluk çeken hastanın artık geri dönüşü mümkün değildir. İdrar kaçırmaya başladıktan sonra bir iki ay içinde de bu ameliyat yapılmazsa yine geri dönüş olmaz. Hastalar bu duruma gelmemek için gerekiyorsa gecikmeden ameliyat olmalıdırlar.’’

CERRAHİ DIŞI TEDAVİ YÖNTEMLERİ

. Ameliyat gerekmeyen ancak bel ağrıları nedeniyle uyuyamayan, günlük yaşamda enerjileri düşen, iş performansları olumsuz etkilenen hastalar nasıl tedavi edilir?
‘‘Fıtıktan bir parça kopmadıysa veya çok acil felce doğru bir gidiş yoksa hastanın sorunu mümkün olduğunca ameliyatsız çözülür. Bunun için öncelikle bir ağrı tedavisi uygulanır. Fıtığın olduğu yere, fıtığı ufaltacak bir takım ilaçlar diskin içine yapılır. Kanal darlığı varsa, etrafta biriken kireçlerin sökülmesine yönelik bir takım ilaçlar yapılabilir. Hastanın sinirinde daha evvel bir hasar olmuş ve bu nedenle çok ağrısı varsa; örneğin hasta ameliyat olduğu halde ağrıları geçmiyorsa radyo frekans yöntemi uygulanarak sinirdeki ağrı lifleri hissiz hale getirilir. Bunun dışında kayropraktik denilen, Amerika’da çok yaygın uygulanan ve fizik tedaviye göre çok daha kolay cevap veren bir yöntem vardır. Bu, el ile yapılan ve omurganın öncelikle düzgün bir hale getirilmesini sağlayan bir tedavi yöntemidir. Bir diğer yöntem, antalgic trak adı verilen çekme metoduyla hastanın belinin çekilerek fıtığın geri döndürülmesidir. Bu yöntemler ozon tedavisiyle birlikte uygulanır. Ozon tedavisi daha çok damardan verilerek yapılır. Bunun dışında sorunlu bölgeye de ozon verilir veya ozonlu merhemlerle masaj yapılır. Ozon daha çok, belirli bir yaşın üzerinde vücudu yenileme kapasitesi azalmış kişilere verilir.’’

ANTALGIC TRAK  VE KAYROPRAKTİK YÖNTEMLERİ

. Antalgic trak yöntemi için kaç seans gerekir? Baskı giderici bu tedavinin bir cihazla yapılmasının hastaya ne gibi faydaları vardır?
‘‘Fıtıkta omurlar arasındaki disk dışarı doğru çıkar. O diskin tekrar içeri sokulması için omurların birbirinden uzaklaştırılması yani çekilmesi gerekir. Hasta masaj koltuğu benzeri bir koltuğa oturur ve o koltuk bilgisayarlı bir programlama neticesinde yavaş yavaş omurları birbirinden ayırır. Antalgic trak’ın özelliği hastanın diğer omurlarına zarar vermeden sadece istenen omurları çekip oradaki fıtığı yerine sokmasıdır. Hastada yüzde 90 iyileşme olur. Her seans yaklaşık 15-20 dakika olup en az 5 seans uygulanması gerekir. İstanbul’da oturan ve özellikle çalışan hastalara ağrı tedavisi, kayropraktik ve antalgic trakt yöntemleri haftada bir ya da iki gün 5 seans uygulanabilmektedir. Yurt dışından gelen hastalara ise 5 gün üst üste uygulanır.’’

. Kayropraktik nasıl bir tedavi yöntemidir?
‘‘Bu yöntem, el ile omurganın eski düzenine kavuşturulmasıdır. Fıtık çıkmadan önceki ya da belde bir kayma varsa kayma olmadan önceki döneme kavuşturulması esasına dayanır. Bu yöntemde omurganın arkasındaki eklemler tek tek yerine oturtulur. Oldukça başarılı bir yöntemdir. Kişiyi iki büklüm bırakan, işe gitmesine mani olan tutulmalarda neredeyse 10 dakika içerisinde mükemmele yakın netice verir.’’

BEL AĞRISI ÇEKENLERE ÖNERİLER

. Bel ağrısı çekenlerin yaptıkları yanlışlar nelerdir?
‘‘Dört şeye dikkat etmeliler; birincisi yol yürüdüklerinde yoruluyorlarsa mutlaka dinlenmeliler. İkincisi, bir ağırlık kaldırdıkları ya da yukarı doğru uzanma gibi zorlayıcı bir hareket yaptıkları zaman bu hareketi o an bırakmalılar. Ağırlık yük olarak geliyorsa o ağırlık hemen elden bırakılmalıdır. Üçüncüsü, bel mutlaka soğuktan, klimadan ve cereyandan korunmalıdır. Bel sıcak tutulmalı, otururken bir hava boşluğu girmemesi için belin arkasına ufak bir yastık koyulmalıdır. Dördüncüsü ve en önemlisi aşırı üzüntü, sinirlenme ve gerginlik  durumlarında kendilerini zorlayacak bütün hareketlerden kaçınmalıdırlar. Fıtık olmamak için bir yere oturarak ya da uzanarak sakinleşene kadar beklemeliler.’’