Bel Ağrılarından Korunmanın Yolları

Bel ağrısı, kişilerin yaşam kalitesini önemli derecede etkileyen sağlık sorunlarının başında geliyor. Kırkbeş yaş altı çalışanların fiziksel fonksiyonlarını kısıtlayan, sakat bırakan en sık neden bel ağrısı. Anadolu Sağlık Merkezi doktorları bel ağrısıyla ilgili ayrıntılı bilgi verdi

Hemen hemen her insan hayatında bir kere bel ağrısından yakınır. Günümüz çalışma şartları kişileri daha hareketsiz yaşam tarzı sürmeye yöneltmektedir. Hareketsiz yaşam tarzı; kilo artışıyla beraber bel ve sırt kaslarını zayıflatarak bel bölgesine binen yüklerde artışa neden olmaktadır. Bel bölgesinin hareketli olması travmaya yatkınlığı artırmaktadır. Yerleşmiş bel ağrısının tedavisi oldukça zordur. Ağrılı atakların erken tedavisi ne kadar kolaysa, yerleşmiş ağrının tedavisi o oranda zordur. Kişilerin % 70’i bel eğitim programı ile korunabilmektedir.

Kimler risk altındadır?
·  Sigara içenler
·  Aşırı kilolular
·  Masa başında çalışanlar
·  Bazı meslek grupları. Özellikle ağır fiziksel aktivite gerektiren ve uzun süreli aynı pozisyonda çalışanlar.
·  Hamileler
·  Stresli yaşam tarzı olanlar

Bel anatomisi: Vücudumuzda 33 tane omur bulunmaktadır. Omurların arasında 23 tane yastıkçık (disk) yer almaktadır. Omurganın boyun, sırt ve bel bölgesinde 3 adet doğal kavis vardır. Bu kavisleri dengede tutmak için güçlü, esnek, kas ve eklemlere ihtiyacımız vardır. Omurganın görevleri

Omurganın görevleri
Destek: Baş, gövde, göğüs ve karın boşluğundaki iç organlarımızın ağırlığını taşımak ve bunlara sağlam bir destek oluşturmak..
Hareket: Vücudun herhangi bir yönde hareketini sağlamak.

Koruma: Omurganın içinden geçen omuriliği korur.

Diskler omurlar arasında bulunan, şok absorbe eden, jöle kıvamında amortisörlerdir. Disklerin görevi yürüme, oturma, yük kaldırma sırasında oluşan sarsıntıları emmek, omurlar üzerine binen yükü en aza indirmek ve ağırlığı dengeli bir şekilde tüm seviyelere dağıtmaktır. Vücut ağırlığının büyük kısmı disklerinde yer aldığı omurların ön kısmı ile taşınmaktadır.

Omurga bağlar ve kaslar tarafından desteklenir. Sağlıklı bir omurga güçlü ve esnek sırt, karın, kalça ve bacak kaslarıyla desteklenir. Gücünü ve esnekliğini kaybeden kaslar doğal omurga kavsini sağlayamadıklarından bel ve sırt ağrılarına neden olmaktadır.

Omurilik, beynimizin verdiği emirleri vücudumuzun diğer bölümlerine taşır. Omuriliğin bel bölgesinden çıkan sinirler; bacak hareketini, duyusunu, idrar yapma, dışkılama ve cinsel fonksiyonları sağlamaktadır.

Bel ağrısının nedenleri nelerdir?
·  Bel zorlanması (Lomber sprain, strain): Bel ağrısının en sık nedeni, belin ve vücudun yanlış kullanımına ve kötü duruşa bağlı olarak kasların ve bağların zorlanmasıdır. Beli en çok zorlayan hareketler; dizleri bükmeden öne eğilmek, ağırlık kaldırmak ve belden yapılan ani dönüşlerdir. Ağrı bel bölgeside olabildiği gibi kalçaya ve bacağa yayılabilir. Ağrı hareketle artar dinlenmekle azalır.
·  Bel kireçlenmesi (Bel osteoartriti, faset sendromu): Bel omurlarında, eklemlerinde ve disklerinde yıpranma ile giden hastalıklardır. Ağrı hareketle artar, dinlenince azalır.
·  Bel kanalında daralma (Lomber Spinal Stenoz): Omuriliğin içinde bulunduğu kanalın daralması ile omuriliğin sıkışması sonucu ortaya çıkan tablodur.
·  Bel fıtığı (Lomber diskopati, radikülopati): Bel omurları arasında bulunan diskin yırtılarak sinirlere bası yapması sonucu gelişir Bulgular diskin sinire yaptığı basının miktarına, bası olan sinirin dağılımına göre değişir. Sınırlı bölgede oluşan bel ağrısından, kaslarda kuvvetsizliğe ve hatta idrar, dışkı kontrol kaybına kadar değişen şikayetler olabilir.
·  Bel kayması (Lomber spondilolizis, spondilolistezis): Komşu iki omurun birbirlerine göre öne veya arkaya doğru kaymasıdır.
·  Omurgada eğrilik ( Skolyoz): Omurganın arkadan veya önden bakıldığında C veya S şeklini almasıyla karakterize bir duruş bozukluğudur.
·  Romatizmal Hastalıklar (Ankilozan spondilit, Reaktif artrit, enteropatik artrit vb.): Bel bölgesini tutan romatizmal hastalıklarda görülen yakınmalarla karakterize klinik tablodur.
·  Doğumsal anomaliler
·  Enfeksiyonlar
·  Tümörler
·  İç organ ağrılarının bele yansıması

Bel ağrılarında tanı nasıl konur?
Tanıda hastanın hikayesi ve muayenesini takiben gerekirse ileri tetkikler istenebilir. Basit bel bel rontgeni, Bilgisayarlı Tomografi (BT), Manyetik Rezonans Görüntüleme (EMAR), sintigrafi, elektromyografi (EMG), en sık istifade edilen diğer görüntüleme yöntemleridir.

Bel ağrısında tedavi
·  İstirahat
·  İlaç
·  Fizik tedavi
·  Korse
·  Egzersiz ve kilo verme
·  Enjeksiyon
·  Manipülasyon
·  Cerrahi

Ne zaman hemen doktora başvuralım?
·  Bacağa yayılan ağrı ve uyuşmada ani artış varsa,
·  İdrar ya da dışkı kaçırma varsa,
·  Ayak veya bacakta güçsüzlük başlamışsa.

Bel ağrısından korunmak için neler yapılmalı?
·  Günlük yaşamınızda size doktorunuz tarafından öğütlenen aktivite ve hareketlerden kaçının.
·  Kilonuza dikkat edin.
·  Düzenli egzersiz yapın.
·  Kondisyonunuzu iyi tutun, bunu sağlayacak egzersiz ve sporları yapın.
·  Risk faktörlerinden mümkün olduğunca uzak durun.

Neden egzersiz yapmalıyız?
Bel ağrısına maruz kalmamak ve tekrarını önlemek için düzenli egzersiz yapmak önemlidir. Doktorunuzun size önerdiği egzersizler ile duruşunuzu düzeltir, omurga çevresindeki kaslarınızı güçlendirerek travmalara karşı daha dayanıklı olur, yaralanma riskinizi azaltırsınız. Belinizi tanıyın ve bel ağrısı riskini en aza indirmek için önlemler alın.

Kaynak: Anadolu Sağlık Merkezi web sitesi
(www.anadolusaglik.org)