Bel Fıtığı Ameliyatları

Söyleşi: Demet DEMİRKIR

Ameliyat denilince herkes bir adım geriye kaçar. Bel fıtığı ameliyatından korkmaya gerek olmadığını belirten Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Aybars Akkor’a bel fıtığında ameliyatı, bel fıtığı olan kişinin felç olma ihtimalini, ne gibi ameliyat teknikleri olduğunu, hastanın yatış süresini, iz kalıp kalmayacağını, ameliyat olan kişilerin neye dikkat etmesi gerektiğini sorduk.

. Bel fıtığında ne zaman ameliyat gerekir?

“Dünyadaki en kötü en acıtıcı kelime ameliyattır. İnsanlar ameliyat kelimesini duyduğu zaman çılgına döner çünkü herkes ameliyattan korkar. Ben de bir doktor olarak, ameliyat olacaksınız dedikleri zaman çok korkarım. Fakat bel fıtığındaki ameliyatlar o kadar kolaylaşmıştır ki artık ameliyat kelimesini bel fıtığında değiştirmemiz lazım. Bel fıtığında ufak bir delikten giriyoruz. Hasta 2 saat sonra ayağa kalkabiliyor. Ama bu kadar kolay olmasına rağmen bel fıtığında ameliyat, hasta felce doğru gidiyorsa yapılır. Sadece ağrı ve uyuşukluk için bel fıtığı ameliyatı yapılmaz.”
.  Bel kayması nedir, teşhisi konulduktan sonra mutlaka ameliyat mı gerekir?

“Bel kayması dediğimiz rahatsızlık, omurların birbiri üzerinde kayması olayıdır. Belde meydana gelecek en kötü durum odur. Kişiyi yürümekten alıkoyar, yürüyen kişi sık sık durma ihtiyacı duyar, geceleyin uykudan uyanır. Sık sık bacaklarına kramp girer ve daha da ilerlerse hasta cinselliğini kaybedebilir, idrarını tutamaz hale gelebilir. Hasta o durumlara gelmeden bel kaymasının tedavi edilmesi lazım. Eğer bel kayması hareketli durumdaysa ki biz, hareketli olup olmadığını çektiğimiz özel filmlerle anlıyoruz. Hareketli durumdaysa ameliyat edilmesi lazım. Eğer bel kayması çocuklukta bir düşme sonucunda gerçekleştiyse ve yerinden hareket etmiyorsa ameliyata gerek yoktur ve hasta fizik tedaviyle tedavi edilebilir. Ama bel kaymasında hareket varsa hastanın durumu gittikçe kötüleşecektir. Omurilik sürekli baskı altında kalacak demektir o zaman mutlaka beline vida takılarak hastanın ameliyat edilmesi gerekir.”
. Bel fıtığı ameliyatlarında başarı oranı nedir, felç olma riski var mıdır?

“Yıllardır herkes çok korkuyordu bu bel fıtığı ameliyatlarından çünkü ameliyat olup daha kötü olan, yürüyemeyen vakalarla ilgili öyküler dinlemişlerdi yıllarca. Ama bel fıtığı ameliyatları, özellikle mikro cerrahinin, mikroskopun ameliyathaneye girmesiyle çok farklılaşmıştır. Ben kendi ameliyatlarım için rahatlıkla söyleyebilirim ki, benim ameliyatlarımda sakat kalma riski yok. Bu belki biraz iddialı olacak ama bunu, bu zamana kadar yaptığım yaklaşık 6 bin kadar ameliyata güvenerek söylüyorum ve ameliyatlarda kullandığımız teknolojiye bağlı olarak söylüyorum. Gelişmiş mikroskoplar altında, ince aletlerle yapılan ameliyatlarda eğer cerrah da bu konuda son derece tecrübeliyse sakat kalma, felç olma riski yok.”
ALTIN STANDART: MİKRO CERRAHİ

. Bel fıtığında ne gibi ameliyat teknikleri var?
“Bel fıtığı ameliyatında birkaç teknik var. En çok kullanılanı, açık şekilde yapılan klasik distektomi dediğimiz yöntem; çıplak gözle yapılıyor. Bunun dışında endoskopik distektomi dediğimiz endoskopla yapılan bir yöntem daha var. Bir diğer yöntem, nükleoplasti dediğimiz radyo frekans dalgalarıyla yapılan bir ameliyatlar. Fakat altın standart dediğimiz yapılması en doğru olan cerrahi ise mikro cerrahidir. Mikro cerrahi, mikroskop altında çok büyük büyütmelerle daha iyi bir aydınlatmayla ufak bir kesiden girilerek yapılan ameliyatlardır.”

. Mikro cerrahi yöntemi her bel fıtığına uygulanır mı? Açık ameliyata göre üstünlüğü nedir?

“Mikro cerrahi her tip bel fıtığına uygulanabilir. Bazen bazı doktor arkadaşlar her ameliyata bu uygulama yapılamaz dese de, bu onların tecrübesizliğinden dolayıdır. Mikro cerrahiyle her türlü bel fıtığı, boyun fıtığı rahatlıkla tedavi edilebilir. Mikro cerrahi ile yapılan ameliyatlarda bacağa giden ince sinirleri açık ameliyata oranla, çok daha büyütmeyle görüyorsunuz. Büyük göremediğiniz takdirde ameliyat sırasında kanama olursa bunları tam göremeyebilirsiniz ve zedeleme riski yüksek olabilir. Mikroskop altında bu sinirleri 30 misli daha büyük görüyorsunuz. O zaman sakat kalma durumu olmuyor.”

. Mikro cerrahi ile yapılan bel fıtığı ameliyatlarında hastalara genel anestezi mi uygulanır?

“Mikro cerrahide genel anestezi de uygulanabilir, epidural anestezi de uygulanabilir. Hangisinin uygulanacağına hastanın durumuna göre anesteziler karar veriyor. Ben yaklaşık 200 bel fıtığı ameliyatını belden aşağıyı uyuşturarak yaptım. Hasta için en uygunu hangisiyse ameliyatı o şekilde yapmayı tercih ediyorum.”

KAS VE KEMİĞE NE KADAR AZ ZARAR VERİRSENİZ HASTA O KADAR ÇABUK TOPARLANIR

. Mikro cerrahinin avantajları nelerdir?

“Mikro cerrahide hastayı çok daha çabuk ayağa kaldırma imkanımız var. Fıtık ameliyatını çok büyük başarıyla yapsanız bile eğer ameliyatı yaparken kemiğe ya da kas dokusuna zarar verdiyseniz hastanın ayağa kalkış ve işe dönüş süresi geç olacaktır. Ama ne kadar ufak bir yerden girerseniz, kas ve kemiğe ne kadar az zarar verirseniz hasta kendini o kadar çabuk toparlar, o kadar çabuk normal yaşama döner.”

. Bel fıtığı ameliyatından sonra hastanın yatış süresi ne kadardır?

“Hastaları genellikle aynı gün taburcu ediyoruz. Bel fıtığı ameliyatı yaptığımız kişi 2 saat sonra ayağa kalkıp evine gidebiliyor. Ama farklı şehirlerden gelmiş hastalar varsa ve isterlerse bir gün kalabilirler.”
. Bel fıtığı ameliyatlarından sonra hastada ameliyat izi kalıyor mu?

“Ameliyatı yaparken 1.5-2 santimetrelik çok küçük bir kesitten giriyoruz. Dolayısıyla yok denecek kadar az bir iz oluyor. Ayrıca izi yok etmek için merhemler kullanılıyor.

Bel fıtığı ameliyatlardan sonra hastanın bel kaslarının güçlenmesi için bol bol suda hareket tavsiye ediyoruz. Denize girmelerini ve güneşlenmelerini tavsiye ediyoruz. Bu yüzden bu ameliyatın yaz aylarında yapılması hastaya büyük bir avantaj sağlıyor”

BAŞARILI AMELİYATTA ROBOT TEKNOLOJİ

. Bel fıtığı operasyonlarında yeni teknikler var mı?

“Mikro cerrahiden daha üstün bir ameliyat tekniği henüz bulunamadı. Birtakım teknolojik avantajlar keşfedilmeye başlandı. Bunlardan birincisi bel fıtığı alındıktan sonra yerine bir madde konuluyor bu madde de boşalttığımız diskin yerine geçip onun gibi vücudun elastikiyetini sağlıyor ve tekrarlanma riskini oldukça azaltıyor. Bunun dışında bel kaymasında robot teknoloji geliştirildi, bu teknolojiyle çok daha sağlıklı, başarılı ameliyatlar yapılabiliyor. Ülkemizde bunu da uygulayabiliyoruz.”

. Ameliyattan sonra bel fıtığı tekrarlar mı?

“Ameliyattan sonra fıtık nadir de olsa tekrarlayabilir. Ben ameliyatta diskin sadece fıtıklaşan, bozulan yerini alıyorum, sağlam kısmını bırakıyorum. Sağlam kısmı bırakmamın nedeni, hastanın elastikiyetinde, hareketlerinde hiçbir değişiklik olmamasını sağlamak.
Sağlam olan kısımda tekrar fıtık olabilir. Bende ya da başkasında fıtık olma riski ne kadarsa fıtık ameliyatı geçiren kişinin tekrar fıtık olma riski de o kadardır. Ama özellikle belinde fıtıkla birlikte bel kayması da olan kişilerde sadece fıtığı alıyorsanız onun tekrarlama riski yüzde 25 yüzde 30’lara çıkabiliyor. Onun için doğru olanı bel kaymasıyla birlikte fıtığı da tedavi etmektir.”

. Bel fıtığı ameliyat olan kişi, ameliyat sonrasında nelere dikkat etmeli?

“Ameliyat ettiğim hastalarda herhangi bir hareket kısıtlamasına gitmem. Ağır kaldırma, yukarıya doğru uzanma, öne doğru eğilme gibi bir yasak koymuyorum ama hastalara özellikle iki tavsiyede bulunuyorum. Birincisi, yorulana kadar her şeyi yapabilirsin fakat en ufak bir yorgunlukta istirahat et. İkincisi, bir hareketi yaparken zorlanıyorsan o hareketi yapmaya devam etme. Yaz aylarında bu kısıtlamaalara üçüncüsü de ekleniyor; belini klimadan rüzgardan koru.”