Bel Fıtığı ve Cerrahi Tedavisi

Bel fıtığı ve bel fıtığı tedavisinde uygulanan tedavi yöntemlerini Emsey Hastanesi Beyin Omurilik ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Emre Korkmaz Sağlığım İçin Herşey’e anlattı.

Bel fıtığı nedir? Toplumda ne sıklıkla görülen bir sorundur?
Bel fıtığı omurgamızın bel omurları; yani bel kemikleri arasındaki kıkırdakların hastalığıdır. Bu kıkırdaklara disk denilir. Disklerin yapısal olarak özelliklerini kaybetmesiyle dışarıya doğru şekil değiştirmesi; yani fıtıklaşması bel bölgesi ve belden aşağıya inen sinirlere baskı yapması ile ortaya çıkar. Bu sebeple genellikle ağrılara neden olmasıyla daha çok hastalar başvurur. Bu diskin; yani kıkırdağın dışarı çıkmasına bel fıtığı denilir.

BEL FITIĞI HANGİ BELİRTİLERE YOL AÇAR?

Bel fıtığından kaynaklanan ağrıların bir farkı var mıdır? Bel fıtığı başka hangi yakınmalara yol açar?
Bel fıtığı genel olarak belde ağrı şikayetiyle başlar. Aslında belde ağrı yapabilecek başka hastalıklar da vardır. Enfeksiyonlar, tümörler yine karın içerisindeki bazı problemler bunlarda aslında bel ağrısı yapabilir. Bunu hekim olmayan birinin ayırması çok güçtür. Bunlar fiziki muayenelerle, bazı filmlerle ayrılan problemlerdir. Bundan dolayı bel ağrısı olduğunda yapacağımız ilk iş aslında bir hekime başvurmaktır. Kabaca bel fıtığının önce belde ağrıyla başladığını çoğunlukla kalçaya ya da bacağa vuran ağrı, uyuşmalarla devam ettiğini söyleyebiliriz.

Bel fıtığının ihmal edilmesi felce kadar giden bir süreç başlatabilir mi?
Doktora gitmeyip, sürekli kendilerine göre ağrı kesici kullandıklarında zamanla kıkırdak sinire baskı yaptığında bacak ağrıları ortaya çıkar. Hastalar bunu geçiştirip ilaç almaya devam ediyorlar; fakat sinir baskıya belli bir süre dayanabiliyor. Belli bir süre sonra sinirde ortaya çıkan kansızlık ve buna bağlı ortaya çıkan hasar felce kadar gidebiliyor. Hatta hastalar bazen bize felç olup da gelebiliyor. Yani aslında felç derken bacakta ya da ayaktaki kuvvetsizliği kastediyoruz. Bu aşamadan sonra başvuran hastalar ameliyat olsa da geriye dönemeyebiliyor. Çünkü sinir dokusunun direnci; kansızlığa, baskıya diğer dokulara göre çok daha azdır. İyileşme oranları felç geliştikten sonra ya da daha doğrusu kuvvetsizlik geliştikten sonra son derece düşüktür.

Op. Dr. Emre Korkmaz

BEL FITIĞINDA TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Bel fıtığında tedaviye yaklaşım nasıl oluyor? Bel fıtığı tedavisinde ameliyatın yeri nedir? Ameliyata gelene kadar başka hangi tedaviler uygulanır? Ameliyat hangi vakalar için zorunludur?
Öncelikle hasta ayrıntılı bir şekilde muayene edilir. Muayene neticesinde hastadan filmler istiyoruz. Muayenedeki nörolojik problemin ciddiyetine göre; yani hastada bir kuvvetsizlik olup olmadığına, sinirde bir hasar olup olmadığına göre ne yapacağımız değişiyor. Bu sadece bir ağrıysa öncelikle ilaç tedavisi veriyoruz. Geçmeyen hastaları fizik tedaviye gönderebiliyoruz. Ama belirli bir süre ağrı devam ediyorsa bunlara rağmen sinirde hasar oluşmaması için bu hastaları ameliyat ediyoruz. Çünkü sinirde oluşabilecek olan bir hasar, ameliyat etsek de geri dönmeyebiliyor. Hastayı bu hasardan korumak için aslında ameliyat ediyoruz. Ömür boyu taşıyacağı bir kuvvetsizlik uyuşukluk; yani nörolojik defisit olmaması amacıyla ameliyatı yapıyoruz.

CERRAHİ NE ZAMAN GÜNDEME GELİR?

Açık ya da kapalı ameliyat olacağına nasıl karar veriliyor? Açık ameliyat kimlere önerilir?
Açık ameliyat eskiden yapılan bir teknikti. Skopiyle; yani ameliyat içerisinde görüntüleme yapılamayan, aşağıdan yukarıya omurları saymak için hastanın ameliyat alanını genişletilerek yapılan ameliyatlardı. Artık şu an neredeyse hemen hemen hiç yapılmıyor. Diğer ameliyat teknikleri kapalı olarak nitelendirdiğimiz endoskop; yani ince ışıklı bir tüpün içerisinden geçirilen aletlerin kullanıldığı ameliyat yöntemidir. Bir de Mikro cerrahi ya da mikro endoskopik dediğimiz yöntemler var. Burada da mikroskop yardımıyla cerrahi yapılıyor. Şu an bütün dünyada en yaygın olarak yapılan Mikro cerrahi yöntemdir. Güvenli ve daha kolay uygulanan bir yöntemdir.

Endoskopik cerrahide yaklaşık yarım ya da 1 cm kadar bir açıklıktan girilerek cerrahi yapılır. İyileşme süresi mikro cerrahi ve mikro endoskopik cerrahiye göre yaklaşık bir iki hafta daha kısadır. Mikro cerrahide ise 2- 2 buçuk cm ya da mikro endoskopik cerrahide 2 cm’lik bir açıklıktan girilir. Buradan da aynı müdahaleler yapılabiliyor. Genel olarak bakıldığında endoskopik veya mikro cerrahi ya da mikro endoskopik cerrahinin hepsinin sonuçları aynı olduğu görülüyor. Fakat endoskopik cerrahi yeni bir cerrahidir. Anatomik olarak farklılıklarından dolayı bazı hastalara uygulanmasında zorluk olabiliyor. Kimi zaman hastalarda cerrahi sonrasında bazı yakınmalar olabiliyor. Bu yüzden bütün dünyada şu anda altın standart olarak tercih edilen mikroskop eşliğinde olan mikro cerrahi yöntemli bel fıtığı ameliyatıdır. Son derece güvenlidir. Yüzde 95’in üzerinde bir başarı oranı vardır. Herhangi bir problemle karşılaşma ihtimali yüzde1-3 arasıdır.

BEL FITIĞINDA MİKRO CERRAHİ AMELİYATI

Bir mikro cerrahi ameliyatı ne kadar sürer? Burada anestezi nasıldır? Hasta hastanede ne kadar süre kalır?
Ameliyat öncesinde bazı hazırlık tetkikleri var. Ameliyat günü sabah da bu tetkikler yapılabiliyor. Ardından aynı gün ameliyat gerçekleşiyor ve yine aynı gün ya da ertesi sabah hastanın yürümesi sağlanabiliyor. Ama yurtdışından gelecek olan bir hasta için varsa diğer hastalıklarının da eşlik edebileceğini düşündüğümüzde en azından bir gün öncesinde başvurmuş olması gerekir. Kan sulandırıcı kullanan hastalar varsa ameliyat zamanı bu ilacın kesileceğini en azından bir hafta öncesinden görüşmek gerekir.