Bel Fıtığında Ne Tür Ameliyat Teknikleri Var?

Mart 4, 2021 - 11:33

Tüm dünyada hekime başvurma nedeni olarak baş ağrısından sonra bel fıtığı şikayeti geliyor. Hemen hemen her insanın yaşamının bir döneminde bel ağrısı yakınmasıyla karşı karşıya kaldığını belirten Memorial Ataşehir Hastanesi Beyin, Sinir Cerrahisi Uzmanı Porf. Dr. Murat İmer, bu ağrıların her zaman bel fıtığı kaynaklı olmadığını söyledi.

Bel ağrısına sebep olan en önemli faktörlerden birisinin sigara olduğunu vurgulayan Porf. Dr. Murat İmer, bel ağrısı ve tedavi yöntemleriyle ilgili sorularımızı yanıtladı.

. Belde, bel fıtığı ile benzeşen başka hangi hastalıklar görülebilir?

Toplumda yüzde 80-85 oranında bel ağrısı yakınması ortaya çıkıyor. Bu ağrılar çoğunlukla bel fıtığı kaynaklı olmayabiliyor. Bu ağrıları mekanik bel ağrıları dediğimiz çok geniş bir başlık altında toplayabiliriz. Omurga sistemini oluşturan kemiklerden, yumuşak dokudan, bağ dokusu dediğimiz dokudan veya adalelerden kaynaklanan ağrılar olabilir. Buraları tutan enfeksiyonlardan kaynaklı ağrılar olabilir.

Böbrek ya da safra kesesi ağrısı omurga sistemine yansıyıp, omurgadan kaynaklı ağrılarmış gibi hasta bize başvurabilir. Bu ağrılar araştırıldığında gerçek nedenler ortaya çıkar. Belirli bir süre geçmeyen ve devamlılığı olan bel ağrılarında mutlaka bir uzman hekime başvurmak gerekir.

. Fıtık ağrısını normal bel ağrısından nasıl ayırt ediyorsunuz?

Bu tür ağrılarda 18-19. yüzyıldan beri siyatik ağrısı diye nitelendirilir. Fıtık dışarı çıkıp siniri sıkıştırdığı için siyatik sinirin yayılma alanında ağrılar ortaya çıkıyor. Fıtık ağrısının çok eski çağlardan beri siyatik ağrısı olarak nitelendirilmesi çok da yanlış değil. Fıtık sizin bacağınıza giden bir sinir bölgesine zarar veriyorsa o bölgede ağrı, uyuşukluk gibi yakınmalar olur. Motor etkileniyorsa o zaman yine o sinirin olduğu bölümde; örneğin ayak bileğinin arkaya doğru olan hareketinde bir zayıflama, güçsüzlük ortaya çıkabiliyor. Bu kanalın tamamını kapsayan çok nadir durumlarda ciddi bir şekilde hastanın küçük ve büyük abdestini tutamadığı durumlar veya cinsel fonksiyonların kötü yönde etkilendiği durumlar söz konusu olabiliyor.

. Her bel fıtığı ameliyat gerektirir mi? Hangi hastalara ameliyat önerilir?

Beli ağrıyan her hastada bel fıtığı yoktur. Bel fıtığı olan her hastaya da ameliyat gerekli değildir. Bel fıtığı tanısı koyduğumuz hastalarda ameliyat oranı çok düşük. Bunun dışında kalan hastalar herhangi bir tedaviden yarar görebilirler veya sadece istirahat etseler yine yarar görebilirler.

Bel fıtığı olan ve doktorların ameliyat önerdiği bir takım durumlarda yanlış tedavi sonucu hasta bize ileri derecede fonksiyon kaybıyla gelebiliyor. Omurgada fonksiyonların zarar görmesi durumunda bu fonksiyonların geri gelme durumları olmayabilir. Eğer siz altı aydan daha fazla sinir basısı durumu bulguları yaşıyorsanız ve ameliyattan kaçıyorsanız ondan sonra olacağınız bir ameliyat sonrası bile tam olarak sinir kendini yaşatamıyor.

“SİGARA İÇENLERDE DİSK PROBLEMLERİNE DAHA ÇOK RASTLANIYOR”

. Ameliyat gerektirmeyen bel fıtıklarında nasıl bir tedavi uyguluyorsunuz?

Hastada eğer çok önemli bulgular yoksa hastanın fonksiyonel yaşamını tehlikeye atacak önemli bulgular yoksa ve bel fıtığı sadece ağrı olarak karşımıza çıktıysa hastaya 6-8 hafta istirahat öneriyoruz. İstirahat yatakta yatmak değil. Yatakta yatıp bel hareketlerini kısıtladığınız zaman, bu hareketsizlik ileride karşımıza çok daha büyük problemler olarak çıkıyor. İstirahat dediğimiz, disk içi basıncı arttırıcı birtakım özel hareketlerden kaçınmak.

Vücut kitle endeksi otuzun üstünde olanlarda, çok uzun süre oturarak hayatını sürdüren insanlarda, sigara içenlerde disk problemlerine daha çok rastlanıyor. Uzun süreli oturmayacağız, oturma pozisyonumuza dikkat etmeden uzun süre aynı pozisyonda oturmak çok zararlı. İstirahat demek yatağa bağlı yatma anlamını taşımıyor. İstirahata ek olarak bir takım ağrı kesiciler kullanılabilir. Hastanın durumuna ve kliniğine uygun olarak fizik tedavi yöntemleri uygulanabilir.

. Bel fıtığında ne tür ameliyat teknikleri var?

Bel ağrısı çeken hastaların yaklaşık yüzde bir ameliyat oluyor. Dünyada bir yılda 500 binin üzerinde bel fıtığı ameliyatı yapılıyor. Bu açıdan baktığımızda çok yüksek bir rakamla karşı karşıyayız. Ameliyat tekniklerini iki bölümde inceleyebiliriz. Birincisi, kör yöntemler dediğimiz indirekt yöntemler. İğneyle disk mesafesinin içerisine giriyoruz ve miktoplasti dediğimiz işlemi yapıyoruz. Bunu görmeden yapıyoruz. Sadece radyoskopik kontrol altında yapıyoruz.

İkinci olarak, direk yöntemler var. Bunu görerek yapıyoruz yani bunları gerçek cerrahi yöntemler olarak nitelendirebiliriz. Bunda da standart olarak mikroskopik diskektomi ameliyatı yapılıyor. Birçok uzman tarafından büyük başarı oranlarıyla yapılan bir ameliyat mikroskopik diskektomi. Yaklaşık 20 yıldır endoskopik girişimler yapılıyor. Bu endoskopik girişimlerde tek bir kesiden giriyorsunuz, kullandığımız endoskopik cihazın üzerinde ışık var, ameliyat sırasında suyun dolanmasına imkan sağlayan bir sistem var. Bu ameliyatta tek bir cihazla, ameliyatı başından sonuna kadar yapabiliyorsunuz.

. Tam endoskopik cerrahi yöntemini herkese uygulamak mümkün mü?

Bu biraz da cerrahın tecrübesiyle ilgili. Bizde bu yönteme ilk başladığımızda zorlanıyorduk, ama belirli bir tecrübe kazandıktan sonra her şeyi endoskopik cerrahi yöntemiyle yapabiliyoruz.

“TAM ENDOSKOPİK CERRAHİ YÖNTEMİNDE HASTALAR BİR GÜN SONRA TABURCU OLABİLİYOR”

. Bu ameliyattan sonra hatsalar ne kadar süre hastanede kalıyorlar?

Bizim ameliyat sırasında girdiğimiz yer yarım santimlik bir yer. Bu ameliyatta normalde hastanın hastanede yatma süresi bir gün. Bir gün sonra biz hastayı taburcu ediyoruz. Ameliyat sonrası diğer yöntemlere kıyasla birtakım avantajları var. En büyük avantajı kesinin az olması, ağrı kesici ihtiyacının yok denecek kadar az olması.

Bu şekilde hastalar günlük yaşantılarına çok daha kısa sürede dönüyorlar. Ameliyat sırasında vücudun boşluklarını kullanarak cihaz yardımıyla ameliyatı gerçekleştiriyoruz. Hastalar tarafından daha rahat tolere edilebilen bir teknik.

. Mikro cerrahi yöntem ile tam endoskopik ameliyatların ne tür farkı var?

Kullandığımız cihaz farklı. Bu cihazı kullanarak her şeyi bu cihazın içinden yapmak ve önünüzdeki bir ekrandan bunu seyrederek yapmak el ve göz koordinasyonuna dayalı bir sistem. Bu nedenle ciddi bir öğrenim süreci gerekiyor. Bunun için kurslar düzenliyoruz ve daha tecrübeli yerlere gidilmesini öneriyoruz. Bugün ben bunu yapmak istiyorum diyen bir hekimin rahatlıkla başlayabileceği bir yöntem değil, ön eğitim ve tecrübe gerekiyor.

“AMELİYAT SONRASI FITIĞIN NÜKS ETMEMESİ İÇİN DİKKAT EDİLMELİ”

. Bel fıtığı ameliyatı geçiren bir kişide nüks riski nedir?

Tam endoskopik cerrahi yöntemi daha çok yeni, onun için bildirilen yayınlara göre nüks oranı yüzde 5-10 arasında ve mikroskopik disk cerrahisiyle endoskopik disk cerrahisi arasında hiçbir fark yok. Ameliyat sonrasında, özellikle ilk 2 ayda hareketlere dikkat etmemek, ağır yük kaldırmak, aşırı kilo nüks oranını arttırıcı faktörlerden.

. Bel sağlığımızı korumak için günlük yaşantımızda nelere dikkat etmeliyiz?

En önemli şey öne doğru eğik vaziyetteyken çok ağır kilolar kaldırmamak. Hastaların çoğu öne eğilme sonrasında yaşadıkları problem yüzünden bize başvuruyorlar. Kronik bel ağrısına sebep olan en önemli faktörlerden birisi de aşırı sigara içimi. Tabi ki genetik faktörler de var ama onlar önemsenmeyecek kadar az.

Bunların dışında bir de aşırı kilolu olmak bel sağlığımızı kötü yönde etkileyen unsurlardan biri. Yürümek ve yüzmek bel sağlığı için önemli sporlar. Hastalarımıza en çok yüzmeyi öneriyoruz.