Beyin Piliyle Parkinson Hastalığından Kurtuldu

Beyin Pili Hastaları Derneği Başkanı Ahmet Metin, beyin piliyle parkinson hastalığından kurtuldu. Ahmet Metin bugün avukatlık mesleğini sürdürüyor ve oldukça da yoğun çalışıyor. Ahmet Metin, ameliyattan önce ve ameliyattan sonra hastalığında yaşadığı değişimi Sağlığım İçin Herşey’in İyileşme/Zayıflama Öyküleri köşesinde anlattı.

Ancak önce Kolan Şişli International Hospital Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Ali Zırh’a parkinsonun beyin pili ile tedavisi hakkında sorular sorduk.

Parkinson nasıl bir hastalıktır? Parkinsona bağlı olarak ne tür yakınmalar ortaya çıkar? Parkinson tedavisine yaklaşım nasıldır? Hangi hastalara ilaç tedavisi, hangi hastalara ameliyat ve beyin pili önerilir? Beyin pili hastaya nasıl takılır? Ameliyat ne kadar sürer? Beyin piliyle yapılan parkinson tedavisinde, hastalar ne oranda titremelerinden ya da kasılmalarından kurtulurlar? Tedaviye yanıt vakadan vakaya değişiklik gösterir mi? Beyin pilinin bir ömrü var mıdır? Beyin pili takılan hasta nelere dikkat etmelidir? Beyin pilleri parkinson dışında başka hastalıkların tedavisinde de kullanılabilir mi? Yaşlı kimselerde her el titremesi parkinson hastalığına işaret midir? Alzheimer ve parkinson hastalığı birlikte görülebilir mi?

. Parkinson nasıl bir hastalıktır? Görülme sıklığı nedir?
“Parkinson, beyinde dopamin adlı maddenin eksilmesi sonucunda ortaya çıkan bir hastalıktır.   Yüz hatlarında donukluk, küçük adımlarla öne eğik yürüme ve vücudun bir yanında titremenin olduğu santral sinir sistemin dejeneratif bir hastalığıdır. Toplumda ortalama görülme yaşı 62-65’dir ve yaklaşık her 300 kişiden birinde görülen bir hastalıktır. Zaman geçtikçe görülme sıklığı artmaktadır.’’

BELİRTİLERİ NELER?

. Parkinsona bağlı olarak ne tür yakınmalar ortaya çıkar?
“Genelde titremeler vücudun bir yanında başlar. Bazen iki taraflı da olabilir. Özellikle istirahat  halinde eller kucakta iken, koltuğun iki kenarında veya yanlara sarkıtmış durumdayken, yolda yürürken daha çok para sayar tarzda bir titreme olabilir. Titreme olmadığı durumlarda ise yavaşlama, katılık gibi özellikle yürürken kolların vücut salımına iştirak etmemesi, bir kolun daha çok vücuda yapışık yürünmesi, küçük adımlarla yürüme, hareketlerde ağırlaşma ve maske yüz denilen yüz hatlarında donuklaşma gibi bulgular parkinsonu akla getirir.”

Prof. Dr. Ali Zırh

. Parkinson tedavisine yaklaşım nasıldır? Hangi hastalara ilaç tedavisi, hangi hastalara ameliyat ve beyin pili önerilir?
“Parkinson, bir madde eksikliğinin yol açtığı bir hastalık olduğu için genelde hastalığın ilk yıllarında ilaçla bu eksik yerine koyulur ve çoğu hastada bulgular düzeltilir. Başlangıçta tıbbi tedaviye hasta iyi cevap verirse uzunca bir süre sağlıklı, dışarıdan anlaşılmayacak şekilde yaşamını sürdürebilir. Ancak yıllar geçtikçe hastalığın ilerlemesi, çeşitli ilaçlara vücudun alışması nedeniyle ilaç tedavisinin dışındaki tedavi yöntemlerine ihtiyaç olur. Daha yüksek doz ve daha sık ilaca rağmen hasta açılıp rahatlayamaz veya ilaçlara bağlı olarak istem dışı hareketler ve psikiyatrik yan etkiler görülür. Küçük bir grup hastada ise erken evrede her türlü tıbbi tedaviye rağmen hastalık bulguları, özellikle titreme ilaçla düzelmiyorsa beyin pili tedavisi uygulanır.”

BEYİN PİLİ NASIL TAKILIR?

. Beyin pili hastaya nasıl takılır? Ameliyat ne kadar sürer? Hasta genel anesteziyle mi uyutulur?
“Beyin pili, beyne yerleştirilen iki küçük elektrot, göğüste bir pil ve o ikisini birbirine bağlayan iki tane ince uzatma kablosundan oluşan bir sistemdir. Cihaz kısmı bilgisayarla programlanıp beynin içine elektrik akımı verilir. Hepsi cildin altındadır, dışarıdan görünmez.  Ameliyat hasta uyutulmadan yapılır. Beyindeki hücrelerin yerini bulmak ve oraya doğru elektrotları koyma girişimi yaklaşık 2-2,5 saatlik bir süreçtir. Hastanın başına yerleştirilen elektrotlar, hesaplama yapılan cihaz ve kablolar çıkarılırken hasta, canı yanmasın diye uyutulur. Bu da yaklaşık 2 saatlik bir süreçtir. Dolayısıyla toplam ameliyat süresi 3,5-4 saattir.’’

BEYTİN PİLİ AMELİYATI KESİN SONUÇ MU?

. Beyin piliyle yapılan parkinson tedavisinde, hastalar ne oranda titremelerinden ya da kasılmalarından kurtulurlar? Tedaviye yanıt vakadan vakaya değişiklik gösterir mi?
“Beyin pili tedavisi bir kür değildir; hastalık ortadan kaldırılmaz çünkü bu hastalığın nedeni beyinde bir maddenin eksikliğidir. Ama bu eksikliğe bağlı ortaya çıkan katılık, tutukluk, titreme, yavaşlık gibi hastalık bulgularının önemli bir kısmı hatta tamamına yakını bu ameliyatla ortadan kalkar. Başkalarının yardımıyla yaşayan, çoğunlukla yatağında dönemeyen kişiler ameliyat sonrasında yeniden eski sağlıklı günlerine kavuşurlar. Yaklaşık 10 yıllık bir hasta ameliyat edildiğinde hastalığın birinci-ikinci senesindeki haline getirilebilmektedir.”

. Beyin pilinin bir ömrü var mıdır?
“Beyin pili, bir batarya dolayısıyla bir ömrü vardır. Parkinson hastalarında ortalama 4-5 yıl civarında bir pil ömrü olur. Bu ameliyat, aşırı kasılması (distoni) olan hastalara da yapılır. Ancak onlara biraz daha yüksek elektrik akımı verilmesi gerektiği için batarya ömürleri biraz daha kısa olur. Pil biterse çok daha kötü duruma gelebileceği için hasta zaten takip edilir. Pil yaklaşık yarım saatlik bir ameliyatla değiştirilir.”

. Beyin pili takılan hasta nelere dikkat etmelidir? Beyin pili takılan hasta spor yapabilir mi?
“Hastalar her türlü aktivitede bulunabilir; spor yapabilir, yüzüp tenis oynayabilirler. Bir tek travmaya neden olacak sporları yapmamaları ve beyin pilleri olduğu için araç kullanmamaları istenir.”

. Beyin pili takılan hastalar güvenlik noktalarından geçerken sorun yaşar mı?
“Beyin pili de sonuçta bir cihaz olduğu için dedektörler güvenlik uyarısı verir. Her hastanın bir sertifikası vardır ve özellikle havaalanlarında onu göstererek manuel kontrolden geçerler.”

PARKİNSON HASTALIĞI 200 YILDIR BİLİNİYOR

. Parkinson hastalığının 200. yıl dönümü sebebiyle nasıl bir etkinliğe hazırlanıyorsunuz?
“James Parkinson bu hastalığı, 1817’de tanımladı. Bu yıl 11 Nisan Dünya Parkinson Günü’nde parkinson hastalığının 200. yıl dönümünde olacağız. Aslında beyin pili vakalarımız 500’ü geçti. Hastalarımızın kimi yurtdışında, kimi başka yerlerde yaşıyor. Biz de bu 200. yılda en az 200 hastayla bu konudaki mücadelemizi taçlandıralım istedik.”

. Beyin pillerinin ücretini SGK karşılıyor mu?
“Beyin pilleri oldukça pahalı cihazlardır. Uygun hastalar ve doğru teknolojiyle yapılan ameliyatlarda, sosyal güvenlik sistemi pil parasını ödüyor.”

. Bir parkinson hastasının beyin pili tedavisi ne kadar sürer?
“Hastanın muayenesi, beyin pilinin takılması ve 2-3 haftalık pil programlama süreci dahil yaklaşık 3 ya da 4 haftalık bir tedavi süreci var.’’

. Beyin pili programlama sürecinde hastanın frekansı nasıl ayarlanır?
“Beyin pillerinin en büyük avantajı programlanabilir ve hastaya özgü en iyi ayarların yapabildiği bir tedavi yöntemi olmasıdır. Hastalar zaten ameliyattan sonra ikinci gün taburcu olurlar. Ayaktan her gün poliklinik kontrollerine geldiklerinde kendilerine en iyi gelecek pil ayarları yapılıp ilaçları da ona göre ayarlanır. Bu da ortalama 2 ya da 3 haftalık bir süreçtir.”

BEYİN PİLLERİNİN FARKLI HASTALIKLARDA KULLANIMI

. Beyin pilleri parkinson dışında başka hastalıkların tedavisinde de kullanılabilir mi?
“Parkinson dışında daha çok gençlerde görülen şiddetli el titremeleri (esansiyel tremor) olur. Bu tip hastalarda eğer tıbbi tedavi yeterli cevabı vermiyorsa beyin pilleriyle titreme durdurulabilir. Aşırı vücut kasılmaların (distoni) olduğu hastalıklarda da başarıyla uygulanır. Yurt dışında bazı psikiyatrik hastalıklarda, epilepsi ataklarının kontrolünde kullanılmaktadır.  Bugün süren çalışmalar hafızayı geri çağırma yönündedir. Belki ilerde alzheimer hastalığı ile ilgili başarılı sonuçlar ortaya konursa uygulanabilecektir. Bir yandan da obezite konusunda özellikle beyindeki iştah merkezinin kontrolü konusundaki çalışmalar da sürmektedir.”

. Yaşlı kimselerde her el titremesi parkinson hastalığına işaret midir? Alzheimer ve parkinson hastalığı birlikte görülebilir mi?
“Eğer gerçekten kişinin özellikle tek taraflı titremesi, hareketlerinde yavaşlık, durgunluk, yüzde donukluk varsa bir nöroloji doktoruna gitmesinde önemli ölçüde yarar vardır. Parkinson hastalığı ileri yaş hastalığıdır ve hafızayla ilgili problemler de daha sık ileri yaşlarda görülür. Ama her hastanın bir demansı ya da hafıza problemi olacağı anlamına gelmez. Her hastalığın kendine özgü bir seyri vardır. Bu nedenle hastaların takip edilmesi gerekir. Önce tıbbi tedavi, tıbbi tedavinin yetmediği olgularda doğru uygulanabilen cerrahi tedavi hastalara eski yıllarındaki yaşam kalitesine tekrar ulaşma, sağlıklı ya da normale yakın bir yaşam yaşayabilme fırsatını verebilir.”

********************************************************

25 yıllık parkinson hastası Ahmet Metin, hastalık sürecinin son 2 yılında beyin pili ameliyatı oldu. Beyin Pili Hastaları Derneği Başkanı olan Ahmet Metin, beyin piliyle parkinson hastalığından kurtuldu. Ahmet Metin bugün avukatlık mesleğini sürdürebiliyor, davalara giriyor, oldukça da yoğun çalışıyor. Ahmet Metin, ameliyattan önce ve ameliyattan sonra sağlığında yaşadığı değişimi anlattı.

‘‘ARTIK YÜRÜRKEN TİTREMİYOR VE DÜŞMÜYORUM’’

. Pil takıldıktan sonra sağlığınızda, titremelerinizde ne tür değişimler oldu?
“Uzun bir süreç içerisinde bu hastalığı üzerimde taşıdım. Son 3 ay içerisinde ilaçlar tedaviye cevap vermeyecek duruma geldi ve artık ameliyat kaçınılmaz oldu. Bu hastalığın ameliyat öncesindeki durumuyla sonrası arasında çok büyük farklar var. Daha evvel son derece olumsuz yaşam tarzı içinde iken ameliyat sonrası bunların hiçbirinden eser kalmadı. Ayağımda titreme vardı. Titremeden dolayı normal yürürken kasılıyor, yürüyemiyor, düşüyordum. Bu sıkıntılarım ortadan kalktı. Ameliyat sonucunda tekrar hayata bağlandım. Eski olumsuzlukların hiçbirinin kalmadığını rahatlıkla söyleyebilirim.”

Ahmet Metin

. Beyin pili ameliyatınız yapılırken o süreci nasıl geçirdiniz?
“Operasyon sırasında doktorum zaman zaman bana sorular sordu. Bilincim açıktı, ağrım yoktu. Doktorumun sorduğu sorulara cevap vererek hastalığın olduğu noktaların belirlenmesinde cevaplarımla yardımcı oldum. Sadece pil takılırken narkozdan dolayı çok kendimde değildim.”

‘‘MESLEKİ PERFORMANSIM ESKİSİ GİBİ’’

. Parkinson hastalığı mesleki performansınızı nasıl etkiledi?
“Hastalıktan dolayı mesleki performansımda düşüş oldu ama ameliyat sonrası eski performansıma döndüğümü söyleyebilirim.”

. 25 yıllık bir parkinson hastası olarak ameliyat sonrasında maratona katıldığınızda neler hissettiniz?
 “Maratona katılmadan önceki halimle sonraki halim arasında çok büyük farklar oldu. Öncelikle bizler maratonda, parkinson hastalığı ile ilgili toplumsal bilinci, farkındalığı oluşturmayı amaçladık. Maraton vasıtasıyla sesimizi duyurduk. Maraton gerçekten bizim için çok önemliydi. Orada kendimizi anlatmak ve beyin pili takılan insanların ameliyat sonrası nasıl davrandıklarını göstermek asıl amacımızdı.”

. Beyin Pili Hastaları Derneği Başkanı ve aynı zamanda beyin piliyle parkinson hastalığından kurtulan biri olarak parkinson hastalarına ve hasta yakınlarına neler söylemek istersiniz?
 “Daha evvel parkinson hastalığını bilmeyen ve bu konuda bilinçli olmayanlar hiçbir zaman bu hastalıktan korkmasınlar ve çekinmesinler. Bu hastalık öyle sinsi bir hastalık ki insan kendi içindeki korkuya ve üzüntüye kapılıyor. Aslında bu hastalığın tedavisi var; yeter ki doğru zamanda doğru tanı yapılabilsin. Gerekli şartlar sağlandığında beyin pili her zaman hayata bağlar ve insanın yaşama arzusunu arttırır.”