Esra Kazancıbaşı Öztekin Bir Doktorun İlk’i Olmak İster Miydiniz?
Bizi Takip Et
İlk aşklar unutulmaz… Dudakların birbirine ilk kenetlenişi; ilk öpüşme… İlk cinsel deneyim…
İlk aşklar genelde hep tatlı, hoş bir anı olarak kalır hafıza albümünde… Sonları bazen ihanet, bazen hiç kavuşamama olsa da…
Birinin ilk aşkı olmak, ilk aşkı yaşamak güzeldir. Peki, ya bir doktorun ilk’i olmayı ister miydiniz? Bir cerrahın yeni bir ameliyat tekniğini ya da yeni bir girişimsel yöntemi uygulayacağı ilk hastası olmayı arzu eder miydiniz?
Tıptaki gelişmeler hızla ilerliyor. Karında geniş kesi açmadan birkaç küçük delikten girilerek yapılan laparoskopik (kapalı) ameliyatlar … Göbek deliğini kullanarak tek kesi ile yapılan laporoskopik ameliyatlar (SILS)… Robotik cerrahi uygulamaları…
Dünya tıbbında şimdi de doğal boşluk cerrahisi (NOTES) tartışılıyor. Karın bölgesinde hiç iz bırakmadan ağız, anüs, vajina gibi doğal boşluklar yoluyla iç organlara ulaşılmasına dayanan bu yöntem 21’inci yüzyılın cerrahisi olarak nitelendiriliyor.
Tıptaki gelişmelerden hastaların faydalanabilmesi açısından cerrahların bu konuda eğitim almalarının ve deneyim sahibi olmalarının önemini kimse inkar edemez. Elbette, bir cerrahın yeni bir yöntemi Türkiye’de hastaların hizmetine sunabilmesi, deneyim kazanabilmesi için ilk uyguladığı vakalar olacak. Elbette cerrahi yöntemler konusunda meslek içi eğitim kurslarında kalabalık grup halindeki hekimlere vaka üzerinde eğitim verilecek. Burada can alıcı nokta, hastanın ilk olduğunu bilip bilmemesi… Diğer önemli nokta ise; bir hastanın maddi ve sosyal imkansızlıklar nedeniyle, aslında bir bakıma deney tahtası olmaya çaresiz boyun eğmesi…
Bir cerrah dostuma bu konuyu sordum. “Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası”nın gelmesinden sonra, sağlık kuruluşlarında en küçük tıbbi girişimle bile ilgili olarak muhtemel komplikasyonlar konusunda hastaların bilgilendirildiğini ve hastalardan ya da hasta yakınlarından onam (yazılı izin) alındığını belirtti. “Artık hastaların uygulanacak cerrahi yöntem için ilk vaka oldukları konusunda da bilgilendirilmeleri zorunluluk haline geldi. Aksi takdirde; bir komplikasyon olması halinde hekim suçlu olur, ciddi anlamda maddi ve manevi tazminat ödemekle başlayan cezalarla karşı karşıya kalır” dedi.
Cerrah dostuma; hastaların bilgilendirmelerinin zorunluluk olmadığı bir iki yıl öncesini sordum. Aldığım yanıt son derece düşündürücüydü:
“Yeni cerrahi teknikler sosyal güvencesi olmayan, maddi durumu yetersiz hastalara uygulandı yıllarca… Hastaların bir kısmı ilk vaka olduklarını bilir ama bir üniversite ya da devlet hastanesinde ücretsiz ameliyat olma şansına kavuşmak için bu durumu kabul ederdi. Ne yazık ki ilk vaka olduğunu bilmeyen pek çok hasta da oldu. Bunlar genellikle sosyal güvencesi olmayan, şehir dışından gelmiş, okuma yazması olmayan kişiler arasından seçilirdi. Bu Amerika’da da çok yaygın. Amerika’da da pek çok cerrahi teknik üzerine ilk uygulamalar Peru, Hindistan gibi ülkelerde yapılıyor.”
Cerrah arkadaşımın anlattıkları aslında şu anlama geliyor. Parası ve sosyal güvencesi olanlar hasta haklarından faydalanıyor. Paran ve sosyal güvencen yoksa; hasta olarak bilgilendirme hakkın da bulunmuyor.
Bu noktadan bakıldığında mal practise (hekimlikte kötü uygulamalarla) ilgili yasal düzenlemeler iyi ki getirilmiş diyorum. Zengine, sağlıkta sosyal güvencesi olana ilişmeyen; işsiz ve sosyal güvencesi olmayanları bilgilendirmeden denek olarak kullanan sistemi kim savunabilir?
Birinin ilk aşkı olmayı herkes ister. Peki, ya, bir cerrahın ilk hastası olmayı? Hekimliklere Zorunlu Mali sorumluluk sigortasının başlamasından sonra cerrah dostomun dediği gibi hastalar hem ameliyatın muhtemel komplikasyonları, hem de ilk vaka oldukları konusunda gerçekten bilgilendiriliyorlar mı? Yoksa, bazı ameliyatlarda hastalara ilk vaka olduklarının söylenmediği oluyor mu? Hastalar sadece ameliyatın komplikasyonlarla ilgili bilgilendirilip, ameliyatı kabul ettiklerine dair yazılı izin mi veriyorlar? İşte. bu konuyu çok merak ediyorum.
İçeriği Paylaşın
