Böbrek Hastalarına Diyaliz Ne Zaman Gerekli Hale Gelir?

Böbrek, vücudumuzda omurgamızın sağ ve solunda, karnımızın arka duvar kısmına doğru yayılmış olan, temel bir atılım organımızdır.

Böbrek hastalıklarının çoğu bilinenin aksine son derece sinsi ve ağrısız seyreder. Böbreklerin işlevlerinin azalması veya kaybolması, ani başlangıçlı (akut) veya yıllar içerisinde sessizce (kronik) oluşabilir.

İdrarda görülen kanın böbrek hastalığının habercisi olabileceğini söyleyen Siyami Ersek Göğüs, Kalp Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden Nefroloji Uzmanı Doç. Dr. Betül Eğitmen, böbrek hastalıklarının tanı ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

. Böbrek hastalığının belirtileri nelerdir?
Böbrek hastalığı demek, böbrek işlevlerinin kaybı anlamına geliyor. Biz belki böbreğin sadece idrar yapma görevi olduğunu zannediyoruz; ama böbreğin vücutta çok önemli özellikleri vardır. Böbrekler; hormon üretir, toksit maddelerin vücuttan atılmasını sağlar. Böbrekler günde 180 litre sıvı alıyor. Kalbin pompaladığı kanın beşte birini böbrekler alıyor.

Böbreklerin tek kusuru hastalıklarını belli etmemesi. Hastalar hastalıklarının farkına varmadan uzun zaman geçirebiliyorlar. Böbrek hastalıkları daha çok kardiyak semptomlarla ortaya çıkmaktadır. Hastalar çarpıntı, halsizlik, yorgunluk gibi başka hastalıklarda da olabilecek semptomlarla doktora geliyorlar.

“İDRARDA GÖRÜLEN KAN BÖBREK HASTALIĞININ HABERCİSİ OLABİLİR”
. Böbrek hastalığının tanısını hangi tetkiklerle koyuyorsunuz?
Bu noktada check-up’ların önemi ortaya çıkıyor. Hatta belki çocukluk çağlarında bile bazı tetkiklerin yapılması gerekiyor. Çocukların idrarında devamlı görülen bir kan varsa, o kişide böbrekle ilgili kalıtsal bir durum var mı diye araştırmak gerekiyor. Ayrıca şeker hastalarının böbrek hastalığına yakalanma oranları normal popülasyona göre daha fazla. Bu kişilerin her sene böbrek tetkikleri yaptırması gerekiyor. Basit bir idrar tahliliyle böbrek hastalığının varlığını araştırabiliyoruz. İdrar tahlilleri böbrek bozulmalarını bize ilk gösteren veriler olabilir.

. Hipertansiyon hastalarının böbrek hastalığına yakalanma ihtimali var mı?
Hipertansiyon uzun dönemdir, kontrolsüz bir şekilde devam ediyorsa böbrek hastalığına sebep oluyor. Bizim hedefimiz tansiyonumuzu normal seviyelerde tutmak.  Yüksek basınç böbreğe zarar veriyor ve daha sonra böbrek yetmezliğine neden olabiliyor.

. Tuz neden böbrek sağlığı için zararlı?
Böbrek hastalığında vücut tuzu tutmaya çalışır. Alınan fazla tuz biriktirilerek tansiyonun yükselmesine, vücutta sıvı birikmesine sebep olur. Bu sebeple tuz miktarının azaltılmasını öneriyoruz. Hedeflediğimiz tuz miktarı günlük 6-8gram arasındadır. Bu miktarın üstüne çıkarılmamasını öneriyoruz. Ülkemizde kullanılan günlük tuz miktarı 10-15 gram.

“BÖBREK ÇALIŞMA ORANI YÜZDE10’UN ALTINDAKİ HASTALARA DİYALİZ ÖNERİYORUZ”
. Böbrek hastalarına diyaliz ne zaman gerekli hale gelir?
Böbreğin çalışma fonksiyonlarının yüzde10’un altına indiği durumlarda böbreğin yerine bir tedavi koymamız gerekiyor. Bu tedavide hastayı ya diyalize bağlıyoruz ya da nakil yapıyoruz.

. Hemodiyaliz ve periton diyalizi arasındaki fark nedir?
Diyaliz seçimini hastanın özelliklerine göre yapmak gerekiyor. Periton diyaliz, hemodiyaliz ve böbrek nakli böbreğin yerine konma tedavileridir. Ülkemizde yüzde 87 oranında hemodiyaliz hastası var. Yüzde 6 civarında periton diyaliz hastası var. Periton diyaliz oranı giderek azalıyor ve nakil öne çıkıyor. Nakiller şu anda yüzde15’lere yaklaştı. Nakili her zaman destekliyoruz. İnsanların yaşam kalitesini arttırıyor.