Böbrek Yetmezliği Nasıl Teşhis Edilir?

Böbrek yetmezliği tanısı nasıl koyulur? Hangi tetkikler istenir? Evrelerine göre tedaviye
yaklaşım nasıldır? Böbrek yetmezliği hastalarına hangi durumlarda diyaliz önerilir? Türk
Nefroloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ali Rıza Odabaş anlattı.

EVRELERE GÖRE TEDAVİYE YAKLAŞIM

. Böbrek yetmezliği tanısı nasıl koyulur? Hangi tetkikler istenir? Evrelerine göre
tedaviye yaklaşım nasıldır?

‘‘Hastanın muayenesinden sonra basit bir kan testi ve idrar testi istenir. Kan testinde üre
kreatine, idrarda da proteine bakılır. Sebeplerini araştırmaya yönelik olarak da daha sonra gerekirse hastada görüntüleme yöntemleri ve böbrek biyopsisi yapılabilir. Evrelerine göre
tedaviye gelince; 1-2. evrelerde hasta aslında çok fazla olayın farkına varmayabiliyor. 3. evreden sonra iştahsızlık, bulantı, kusma, hıçkırık, vücutta kaşıntı gibi şikayetlerle geliyor.
Bu durumda ilk önce sebebine yönelik olarak tedavi ediliyor.

Glomerülonefritse buna yönelik tedavi yapılıyor. Hastanın hipertansiyonu varsa kontrol altına alınıyor. Protein kaçağı varsa ilaçlarla azaltmaya gidiliyor. Enfeksiyonları, taşı varsa ona yönelik tedaviler yapılıyor. Ama bazen de hasta gecikmiş olarak geliyor ya da hastalık progresyon gösterip ilerleyebiliyor. Evre 5’e gelindiğinde böbrek yüzde 85-90 aralığında fonksiyonlarını
kaybetmiş oluyor. O dönemde de diyaliz ya da organ nakli tedavisi yapılıyor.’’

DİYALİZ HANGİ DURUMLARDA ÖNERİLİYOR?

. Böbrek yetmezliği hastalarına hangi durumlarda diyaliz öneriliyor?

‘‘Diyaliz, böbrek fonksiyonları yüzde 85-90’dan fazla kaybedilmişse önerilir. Bunu
glomerül filtrasyonu hızı ölçümü (GFR) ile yapabiliyoruz. GFR 15 mm/dk altına düşmüşse
artık bu replasman tedavileri dediğimiz yerine koyma tedavileri için aday bir hastadır. Ya
organ nakli ya da diyaliz seçeneklerinden bir tanesini yapacaktır. Yoksa hastanın daha fazla
hayatını idame ettirmesi mümkün değildir. Bu hastaların bir kısmına henüz daha diyalize
başlamadan da nakil yapılabilir. Ama diyalize başladıktan sonra ilerleyen süreçler içerisinde
de hastanın kadavradan veya canlıdan bir organ bulma şansı varsa her zaman nakil yapmak
mümkündür. Yani diyalize girmiş olmak organ nakli yapılmasına engel teşkil etmez.’’