Böcek Sokmasında Nelere Dikkat Edilmeli

Böcek sokmalarında; tüm vücutta kızarıklık, nefes almada güçlük, ısırık yerinde akıntı gibi durumlar olursa hemen doktora gidin. Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Aile Hekimliği Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Hülya Akan, böcek sokmalarının genellikle tehlikeli olmadığını belirterek konuyla ilgili soruları yanıtladı.

HER BÖCEK SOKMASI TEHLİKELİ MİDİR?
Böcek sokması hepimizin başına gelebilecek bir şeydir. Genel olarak böcek sokmalarında hayatımızı tehdit edecek şeyler olmaz. Ancak bazı hallerde kötü durumlar yaşanabilir. Bunlardan biri kişinin cildinin aşırı duyarlı olması ve allerjik reaksiyonlara açık olmasıdır. Bir diğeri de böceklerin hastalık bulaştırması. Bazı böcekler tükürükleri ile bazı hastalıkları taşıyabilir ve bunları insana enjekte edebilirler. Örneğin kene ısırıklarına bağlı kırım kongo kanamalı hastalığı da bunlardan biridir. Üçüncü faktör de böceklerin salgıladığı bazı zehirlerin insan üzerindeki olumsuz etkileridir.

YAZ AYLARINDA AÇIK ALANLARDA DAHA ÇOK DOLAŞILIYOR. BÖCEK SOKMASI RİSKİNE KARŞI NE YAPILMALIDIR?
Kırsal alana giden bir kişinin kesinlikle korunmasını tavsiye ediyoruz. Çünkü böceklerin birçoğu özellikle de kan emici olanlar insanlardaki bazı kokulara duyarlıdır. O nedenle korunmak için bazı önlemlerin alınmasında yarar vardır. Korunmanın birkaç yolu var: Riskli alanlarda dolaşırken böceklerin girebileceği veya ısırabileceği açıklıkların mümkün olduğunca kapatılması, örneğin uzun kollu tişörtler ve şort yerine pantolon giymek,  basit ve etkili bir yöntemdir. Özellikle çalıların arasından geçerken bacakların korunması için pantolonun paçası ayakkabının veya çorabın içine sokulabilir. Ayrıca açık renk kıyafetler giymek de kişinin üzerine bir şey yapıştığında görülebilmesi için önemlidir. Sürekli kırsal alanda bulunması gereken kişiler için bir diğer korunma yöntemi de böcek ilaçları emdirilmiş kıyafetler giyilmesidir. Yine böcekleri çekebilecek şekerli yiyecekler, parlak giysiler ve parfüm ve kozmetiklerden de kaçınılmalıdır. Ayrıca kırsal alandan gelince tüm vücudun kontrol edilmesi de önemlidir.

Akrep sokması böcekler arasında en korkulanlardan biridir. Akrep sokmasında ne yapılması gerekir?
Dünyada her bölgede bulunan akrepler aynı özellikleri taşımıyorlar. Kendi içlerinde değişik özellikler gösteriyorlar. Hepsi de zehirli olmuyor. 1000 kadar akrep türünün 30’u ölümcül olabilecek zehir taşıyor. Zehirli akrep çeşidi bizim ülkemizde genellikle yoktur. Zehirsiz türleri o bölgede ani keskin acı, şişlik, yanma hissine neden olur ve bu yakınmalar genellikle birkaç saat içinde geçer. Böyle bir durumda buz uygulaması yapmak, o bölgede kızarıklık ve reaksiyon gelişiyor mu diye takip etmek, gerekirse ağrı kesici ve alerji ilaçları yeterli olacaktır.

HANGİ DURUMLARDA DOKTORA GÖRÜNMEK GEREKİYOR?
Örneğin örümcek sokmaları tehlikelidir ama dünyadaki çok zehirli tipler ülkemizde yok. Biz hekimler olarak böcek sokmalarını genel olarak zararsız kabul ediyoruz. Ama dikkat edilecek bir iki nokta var: Şu anda kene durumunda olduğu gibi bölgesel olarak uyarılmış bir durum varsa o bölgelerde bulunurken daha dikkatli olmak, belirtilen önlemleri almak gerekir. Böcek ısırıklarında da kızarıklık gitgide artıyorsa, böcek tarafından ısırılan bölge dışındaki bölgelerde de kızarıklık oluşuyorsa, kurdeşen, yaygın kaşıntı, nefes almada güçlük yaşanıyorsa veya ısırılan bölgede şişlik, kızarıklıkta artış, akıntı gibi iltihap bulguları varsa mutlaka doktora gidilmelidir. Kişinin daha önceden herhangi bir böcek sokmasına karşı ciddi bir alerjik reaksiyonu olduysa veya alerjik bünyeye sahipse sağlık kuruluşuna başvurmasında fayda vardır.