Boy Uzatma Ameliyatları Kimlere Uygulanır?

Boy uzatma ameliyatları kimlere uygulanır? Aşırı boy kısalığından bahsedilebilmesi için boyun ne kadar olması gerekir? Boy, ameliyatla kaç santimetre uzatılabilir? Boy uzatma ameliyatları nasıl yapılır? Uzatılacak boy miktarına göre birden fazla operasyon yapmak gerekir mi? Maksimum boy uzatma sınırına ne zaman ulaşılır? Boy uzatma ameliyatlarında yaş sınırı var mıdır? Ameliyat ne kadar sürer? Hasta ne zaman taburcu olur?

Kolan Bayrampaşa Hastanesi’nden Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Erkam Kömürcü boy uzatma ameliyatları hakkında bilgiyi Sağlığım İçin Herşey’de verdi.

KİMLERE UYGULANIR?

. Boy uzatma ameliyatları kimlere uygulanır?
“Boy uzatma ameliyatları hastalıklarda ve estetik amaçlı olmak üzere iki kesitte yapılır. Hastalıklardaki boy uzatma herhangi bir nedenden dolayı kol veya bacaklarda kısalık olduğu durumlarda o kolun veya bacağın cerrahi olarak uzatılması işlemidir. Estetik amaçlı boy uzatma ise daha çok yaşadığı toplumda boyu standartların altında olan kişilerin boyunun ekstremitelerinin (kol ve bacaklar) uzatılması işlemidir. Estetik amaçlı boy uzatma kişide hiçbir fonksiyonel bozukluğa yol açmaz ve daha az iz bırakır.’’

KAÇ SANTİMETRE UZATILABİLİYOR?

. Aşırı boy kısalığından bahsedilebilmesi için boyun ne kadar olması gerekir? Böyle bir kişinin boyu ameliyatla kaç santimetre uzatılabilir?
“Türkiye’de erkeklerde 160 santimetrenin altı, kadınlarda da 150-155 santimetrenin altı kısa olarak kabul edilir. Estetik kaygılar da bu sınırlardadır. Genellikle 150-160 santimetre arasındaki boylara estetik amaçlı boy uzatma ameliyatı yapılır. Cücelik (akondroplazi), doğuştan genetik bir bozukluktan dolayı boyun kısa olması; bacakların ve kolların vücudun gövdesine göre daha kısa olmasıdır. Cücelerde boy genelde 100-120 santimetredir. Cücelere uygulanan ameliyatlar, estetik kaygı ile yapılan boy uzatma ameliyatlarından farklı değerlendirilir. Komplike ameliyatlar olduğu için planlaması ve takibi çok daha farklıdır. Estetik amaçlı boy uzatmada, kişiye göre farklı olmak üzere, 8-20 santimetre arasında boy uzatılır.”

AMELİYAT NASIL YAPILIYOR?

. Boy uzatma ameliyatları nasıl yapılır?
“Boy uzatma ameliyatı yapılabilmesi için önce kişinin boyunun gerçekten kısa mı olduğu yoksa psikolojik olarak kendinde bir takıntı mı yaptığı ayırt edilmelidir. Boy uzatma işleminde üç türlü yöntem vardır. Birincisi, kemiğin ve vücudun dışından kurulan cihazlarla (external fiksatörler) boy uzatılır. İkincisi kombine sistemdir. Hem kemiğin içerisine bir çivi yerleştirilir hem de vücudun dışından ayarlanan eksternal fiksatörler vasıtasıyla boy uzatılır. Üçüncüsü de modern tıbbın ve teknolojinin gelişmesi ile birlikte ortaya çıkan tamamen kemik içerisine bir çivi (intramedüller çivi) yerleştirilmesiyle yapılır. Sonra kemikte kontrollü bir kırık oluşturulur ve ameliyat biter. Dışarıdan magnetik bir kumanda ile günde 1 milimetre olacak şekilde dışarıdan uzatılır. Estetik kaygılarla yapılan boy uzatmalarda çok daha iyi sonuçlar alınır. Çünkü hastada hem az iz bırakılır hem de fonksiyon olarak bir kayıp olmaz.’’

‘‘BOY ÜÇ AYDA TEDRİCİ OLARAK UZAR’’

. Dışarıdan magnetik bir kumanda ile günde 1 milimetre boy uzatmak kolay yapılabilen bir işlem midir?
“Kemik içerisine çivi yerleştirilmesi ameliyatından hasta boyu uzamış olarak çıkmaz. Asıl süreç bundan sonraki 3 ayda başlar. Bu üç ayda tedrici olarak boy uzatılır. Ameliyattan genellikle bir hafta sonra günde 1 milimetre olacak şekilde ayarlanmış olan bir kumanda vasıtasıyla başlanır. Hastanın yapması gereken tek şey tarif ettiğimiz şekilde ilgili cihazı, koluna, bacağına veya nereyi uzatıyorsak oraya getirip sadece düğmesine basmasıdır. O zaten kendi başına otomatik olarak boyu uzatır. İlk başta birer hafta arayla, sonra 10-15 gün arayla hasta takip edilir. Uzamada bir sıkıntı olup olmadığı veya uzarken yeni kemik oluşumunun kaliteli olup olmadığı kontrol edilir. Bu işlemde kemikle birlikte kaslar, damarlar ve sinirler de uzayacağı için onların da uzamaya adapte olup olmadığı kontrol edilir. Bu kontrollerin yanı sıra boy uzarken eklemlerde oluşacak kısıtlılığın ve kas ağrılarının önlenmesi için fizik tedavi programlarına başlanır. Dolayısıyla boy uzatma işlemleri hem hasta hem doktor hem de fizyoterapistin beraberce ele alabileceği bir konudur.”

‘‘BOY YAKLAŞIK 16 SANTİMETRE UZATILIR’’

. Uzatılacak boy miktarına göre birden fazla operasyon yapmak gerekir mi? Maksimum boy uzatma sınırına ne zaman ulaşılır?
“Mesela bacakta, bir dizin üstü bir de dizin altı vardır. Bir seansta sadece dizin üstünden veya dizin altından uzatma işlemi yapılır. İkisini aynı anda yapmak çok risklidir. O nedenle ya dizin üzerindeki uyluk kemiği ya da bacak kemiği kullanılır. Örneğin uyluk kemiği kullanılacaksa ona çivi yerleştirildikten sonra kırık oluşturulur ve günlük 1 milimetre uzatma uygulamasına başlanır. Bir ekstremiteden (kol ya da bacaktan) en fazla 8 santimetre uzatılır. Bu da yaklaşık 3 ayı alır. Bundan sonra da iki kemik dokusu arasında uzayan yumuşak kemiğin sertleşmesi gerekir. Bu da yaklaşık 3-6 ay arasında olur. Bir uzuvda 8 santimetrelik uzatma işlemi yaklaşık bir yılda tamamlanmış olur. İkinci bir ameliyatla bu sefer alt bacaktan 8 santimetre uzatılabilir. Toplam uzatma yaklaşık 16 santimetre olur. Daha sonra eğer hala isteniyorsa 3. bir ameliyatla da uzatma işlemi yapılabilir. Ama çok tercih ve tavsiye edilmez.”

YAŞ SINIRI VAR MI?

. Boy uzatma ameliyatlarında yaş sınırı var mıdır?
“Estetik amaçlı boy uzatmada büyümenin, kemik gelişiminin tamamlanmış, ergenliğe tamamen girilmiş olması istenir. Bu da yaklaşık 16- 18. yaşlara denk gelir. Cücelerde ise boy uzatmaları daha küçük yaşlarda, 4-10 yaşları arasında yapılır.

. Ameliyat ne kadar sürer? Hasta ne zaman taburcu olur?
“İntramedüller çiviler sayesinde iki bacak da aynı anda uzatılır. Ameliyat yaklaşık 3 saat sürer. Kemiğin içine çivi yerleştirildikten sonra kırık oluşturulur ve o çivi kitlenir. Böylece hasta üzerine bastığı zaman kemik tekrar iç içe geçmez. Ameliyattan bir gün sonra yarım yük verilerek ve yürüteç yardımı ile hasta ayağa kaldırılır. Üçüncü gün hasta taburcu olur. Ama yaklaşık 2 ay sıkı kontrolümüzde olur.”

. Boy uzatma ameliyatlarına yurt dışından da hastalar geliyor mu? Ne kadar kalmaları gerekiyor? Ameliyat sürecinin ve ameliyat sonrası bakımın seyri nasıl olur?
“Türkiye’ye boy uzatma ameliyatları için daha çok Orta Doğu’dan ve Uzak Doğu’dan hasta geliyor. Arap ülkelerinden son zamanlarda çok hasta geliyor. Dubai, Katar gibi sosyo ekonomik düzeyi daha iyi olan yerlerden estetik amaçlı boy uzatma talepleri geliyor. 12 ay süresince kontrolümüzde olmaları gerektiği için ilk aylarda rahat edebilecekleri ortamlarda misafir etmemiz gerekebiliyor.”