Boyun Fıtığında “Mikro Diskektomi”

Acıbadem Kocaeli Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Ferda Çağavi, boyun fıtığının boyun ağrısıyla ortaya çıktığını, ancak her boyun ağrısının da fıtık belirtisi olmayacağını belirtiyor. Doç. Dr. Ferda Çağavi, boyun fıtıkları hakkında en çok merak edilen soruları yanıtladı:

Boynumuzda fıtık nasıl oluşuyor?
Omurgalar arasında diskler var. Bu diskler çarpma, düşme, kazalarda alınan darbeler gibi nedenlerle normal yerinden çıkarak sinir ve omuriliği eziyor. Boynumuzda yedi tane omurga kemiği var. İkinci omurga kemiğinden itibaren hepsinin arasında disk denilen yapılar var. Bunlar ne işe yarıyor? Bir tanesi vücudun hareketi sırasında esnekliğe yardımcı oluyor. Aynı zamanda vücudun koşma ve zıplama hareketlerine karşı darbeleri kademe kademe azaltıyor. Disk denilen yapılar ağır kaldırma ve zorlamalar sonrasında oluşan yıpranmayla elastik yapısını kaybediyor. Sonrasında bulunması gereken sınırlardan taşıp komşuluğunda bulunan  sinirleri sıkıştırıyor, aynı zamanda omurilik de sıkışabiliyor.

Boyun fıtığında hangi belirtiler ortaya çıkıyor?
En sık belirtisi boyun ağrısı, ama her boyun ağrısı boyun fıtığının belirtisi değil. Çok büyük kısmı kaslardaki aşırı zorlanmadan ortaya çıkıyor. Sadece boyun ağrısıyla giden fıtık da olabilir. Ama genellikle fıtıklar bir tarafa, ya sağa ya da sola doğru yönelmiş oluyor, komşuluğundan çıkan sinirlere temas oluyor, sağ kola ağrı vuruyor, sol taraftaysa sol kola ağrı vuruyor. Kürek kemiğine doğru ağrı yayılıyor. Kolda uyuşma, karıncalanma, keçeleşme olabiliyor. Sinir üzerindeki bası çok şiddetliyse belli kas gruplarında güç kaybı ortaya çıkıyor.

Fıtık daha da ilerlerse komşuluğundaki omuriliği de ezebiliyor. Ezdiği zaman daha ciddi sorunlar ortaya çıkıyor. Kolda değil, boyundan aşağı felç de olabiliyor, basıya bağlı olarak kolu ve bacağı etkiliyor, tüm omurilik sıkışıyorsa boyundan aşağı felç olabiliyor. Omurilik ezilirse idrar ve büyük tuvalet tutulamıyor.

Tanısı nasıl konuluyor?
Klinik muayenede bazı bulgular alınıyor, sinir bası altındaysa bazı testler istiyoruz. En iyi inceleme boyun MR’ının alınması. Destek görüntüleme yöntemlerini de kullanıyoruz. Röntgen istiyoruz, gerekli görürsek tomografiden yararlanıyoruz, EMG ile sinirlerin fonksiyonlarını değerlendiriyoruz.

Hangi hastalar için ameliyat doğru seçenek oluyor?
Her fıtık ameliyat demek değil. Hasta ve bulgulara göre karar veriyoruz. Ciddi bulgular yoksa duyu, güç ve refleks kaybı yoksa (genellikle bunlar boyun fıtıklarının büyük bir kısmını oluşturuyor)  o zaman ağrı kesici, kas gevşetici, boyunluk kullanılıyor. Bunun da işe yaramadığı dönemlerde ileri aşamaya geçip hastaları fizik tedavi doktorlarına gönderiyoruz. İleri boyutta fıtıklara cerrahi öneriyoruz.

Cerrahide neler yapılıyor?
Günümüzde en yaygın teknik “Mikro Diskektomi” tekniği. Mikroskop altında mikro aletler kullanılıyor, boynun sağ tarafından giriliyor. Kas grupları arasından girilerek şah damarı dışarıda, yemek ve soluk borusu içte kalacak şekilde ilerleniyor, fıtık çıkarılıyor. Çökme olmasın diye fıtığı çıkarıp bu alana karbon kafesler yerleştiriyoruz. Karbon kafesin içinde de bir kemik tozu, kemik materyali oluyor. İki kemiğin arasındaki her şeyi çıkarıyoruz. Kendi kemiğini de koyabiliriz. Hastanın kendi leğen kemiğinden alıp yerleştirebiliyoruz.

Kapalı cerrahi boyun fıtığında uygulanabiliyor mu? 
Laser diskektomi ve otomatik perkütan distektomi denilen kapalı tenikler varsa da alanı ve yerleri son derece sınırlı, hastayi iyi seçmek gerekiyor, uygun hasta seçimi yapılmazsa başarı şansı düşüyor.

Ameliyattan sonra neler yapılıyor?
Karbon kafesin amacı yüksekliği korumak. Bu sayede iki omurga kemiği birbirine kaynıyor. Ameliyattan sonra 45 günlük dinlenme sürecinde boyunluk veriliyor, kaynama işleminin başlamasında aşırı boyun hareketlerinden kaçınmaları için veriyoruz. Kaslarını güçlendirmek amacıyla yüzmeyi çok öneriyoruz. Bunun haricinde ağırlık kaldırmasını önermiyoruz. Fizik tedavi uzmanı bazı özel boyun egzersizleri veriyor. Cerrahi sonrası şikayetleri geçiyor. Ameliyat sonrası erken dönemde ağrıya bağlı olarak ağrı kesici alabiliyor.

Kaynak: Acıbadem Hastanesi web sitesi
(www.acibadem.com)