Burun Cerrahisindeki Gelişmeler

Burun cerrahisindeki son gelişmeler nelerdir? Burun ameliyatları kapalı yöntemle nasıl yapılır? Burun kemiği eğriliği (deviasyon) estetik kaygılar dışında sağlığı da etkiler mi? Burun kemiği eğriliği olan birinde burun eti problemi de olabilir mi? Burun etlerine ne zaman müdahale edilmelidir? Geniz etini ve bademcikleri aldırmayı gerektiren durumlar neler? Deviasyon ameliyatı nasıl yapılır? Burun eti alma ameliyatlarında sürçe nasıl ilerler? Her sinüziti olana ameliyat önerilir mi?
Acıbadem Taksim Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Aytuğ Altundağ tüm bu soruları Sağlığım İçin Herşey’de yanıtladı.

. Burun cerrahisindeki son gelişmeler nelerdir?
“Burun ameliyatı eskiden ameliyat sonrası görünüşleri nedeniyle hastaların en çok korktuğu ameliyatlardan biriydi. Motor tekniklerinin gelişmesi, mikro motor denilen cerrahilerin kullanılması, endoskopik aletlerin veya burun etleri yakılırken lazer cerrahilerinin kullanılması bir avantaj oluşturdu. Ayrıca kullanılan tampon şekilleri de değişmeye başladı. Silikon tampon, kendinden eriyen tamponlar kullanılır oldu. Hatta bazen ameliyatlar tamponsuz yapılmaya başlandı. Bu gelişmeler hastanın konforun arttıran, ameliyat sonrası iyileşme dönemini kısaltan ve günlük iş hayatına hızlı geri dönüşü sağlayan avantajlar oldu.”

KAPALI YÖNTEMLE YAPILAN AMELİYATLAR

. Burun ameliyatları kapalı yöntemle nasıl yapılır?
“Burun ameliyatının kendi içerisinde birbirinden bağımsız ameliyatlar vardır. Bunlardan biri,  sadece burun kıkırdağı ve burun kemiğinin fonksiyonel amaçlı (nefes almayı düzeltmeyi amaçlayan) deviasyon (septoplasti) ameliyatıdır. Çoğunlukla kapalı olarak içeriden yapılan bir işlemdir. Bir diğeri, burnun dış görünüşüyle birlikte iç görünüşünün de düzeltildiği ameliyattır (septorinoplasti) Sadece dış görünüşte değişiklik yapılmasına rinoplasti ameliyatı denir. Bu ameliyat kapalı veya açık ameliyat yapılabiliyordu. Ama hastanın durumu kapalıya daha uygunsa bir kesi yapmadan da içeriden yapmak mümkündür. Diğer bir ameliyat da burun etlerini küçültme ameliyatıdır. Burun etlerini küçültme ameliyatı da yine içeriden yapılan ve herhangi bir iz olmayan ameliyattır. Çoğu ameliyatlar gibi burun operasyonları da artık endoskopik yapılmaktadır. Dolayısıyla içeriden gerçekleştirildiği için herhangi bir iz kalmamaktadır.”

BURUN AMELİYATI GEREKTİREN DURUMLAR

. Burun kemiği eğriliği (deviasyon) estetik kaygılar dışında sağlığı da etkiler mi?
“Burnun ortasında her iki burun deliğini birbirinden ayıran bir duvar vardır. Kıkırdak ve kemikten oluşan bu duvarın yanlarında da burun etleri vardır. Burnun orta hattan sağa ya da sola doğru sapmasına deviasyon denir. Halk arasında burun kıkırdağı eğriliği veya burun kemiğindeki eğrilik olarak geçer. Her burun kıkırdağı eğriliği ameliyat gerektirmez. Çünkü 10 kişi içinde en azı 8 tanesinde burun içerisinde eğrilik vardır. Ameliyat daha çok, nefes alma fonksiyonu yapan burnun içinde veya dışında açısal bir değişime yol açan eğrilikleri düzeltmek için yapılır. Ameliyat gerektiren bir diğer durum da burun etlerinin büyümesidir. Burun etleri, burnun girişinden başlayıp arkaya kadar yaklaşık 7,5 cm mesafede bir burun temizleme işlevine yarayan ve gün içerisinde büyüyüp küçülebilen organlardır. Bunlar,

radyofrekans, lazerle ya da küçük motorlarla küçültülür. Bir başka ameliyat gerektiren organ, içi hava dolu boşluklar olan sinüslerdir. Burun içerisinde, yanaklarda, alın bölgesinde ve göz çevresinde yer alan organlardır. Bunlar tıkandığı zaman eğer kronik bir iltihabi durum varsa burun içerisinden girilerek küçük endoskop denilen kameralar aracılığıyla iltihap temizlenir.”

Doç. Dr. Aytuğ Altundağ

“HAVA KİRLİLİĞİ BURUN ETLERİNİ BÜYÜTEBİLİYOR”

. Burun kemiği eğriliği olan birinde burun eti problemi de olabilir mi?
“Çok büyük oranda burun kemiği eğriliği olan birinde burun eti problemi de olur. Çünkü burun kemiği eğriliği bir tarafa doğru sapma olduğunda diğer burun deliği bir dengeleme mekanizması geliştirerek burun etini büyütmeye başlar. Böylelikle deviasyon olan yani eğrilik olan tarafla diğer taraf arasında asimetrik bir burun eti büyümesi olur. O yüzden çok büyük oranda burun etleriyle burun kemiğine aynı anda müdahale edilir. Et, eğrilik olan tarafın diğer tarafında olur. Çünkü bir boşluğu kapatmaya çalışır ve böylelikle hasta sürekli olarak iki burun deliğinde de tıkanıklık yaşar. Bir de büyük şehirlerde hava kirliliği nedeniyle alerjik durumlar da çok fazla olduğu için deviasyon olmadan da burun etleri kendi kendine büyüyebiliyor.”

“12 YAŞINDAN SONRA GENİZ ETİ KAYBOLUR”

. Burun etlerine ne zaman müdahale edilmelidir? Geniz etini ve bademcikleri aldırmayı gerektiren durumlar neler?
“Burun ameliyatları aslında bir hava yolu cerrahisidir. Burundan başlayıp akciğerlere kadar giden bir hava akımı vardır. Eğer burnu tıkayan, horlamaya yol açan, nefes almayı engelleyen bir durum varsa, sürekli geniz akıntısı yapıyorsa, burunda hapşırma, kaşıntı gibi alerjik şikayetler çok fazla ise bu tür durumlarda burun eti küçültülür. Çocukluk çağında ise daha çok geniz eti ve bademcik problemi yaşanır; erişkinlerde çok fazla geniz eti görülmez. 12 yaşından sonra geniz eti genellikle kaybolur ve karşımıza çıkmaz. 12 yaşın altındaki çocukların çok fazla burun etlerine müdahale edilmez. Eğer gerekliyse lazerle müdahale edilir.”

DEVİASYON VE RİNOPLASTİ ARASINDAKİ FARK

. Deviasyon ameliyatı nasıl yapılır?
“Deviasyon ameliyatıyla rinoplasti ameliyatı arasındaki iyileşme süreçleri biraz daha farklıdır. Eğer sadece burun içerisinde bir problem varsa ve görsel olarak bir değişiklik olmayacaksa genellikle 45 dakika süren ve genel anestezi altında yapılan işlemle operasyon tamamlanı. Hasta aynı gün taburcu olur. Sadece 2 gün duracak şekilde buruna bir silikon tampon konulur. O silikon tampon çıkarıldıktan sonra da işine dönebilir. Bu ameliyatlarda genellikle şişlik ve morluk olmaz. Rinoplasti ameliyatlarında ise burun sırtına konulan alçı genellikle 1 hafta kalır. O alçı süresince çok hafif bir şişlik olabilir. Ama bir hafta içerisinde ödem azalır ve ikinci hafta hasta işine dönebilir.”

LAZERLE BURUN ETİNİ KÜÇÜLTME

. Burun eti alma ameliyatlarında sürçe nasıl ilerler?
“Burun eti küçültme ameliyatında radyofrekans yerine lazer yöntemini tercih ediyorum. Holmium yag lazeri kullanıyorum. Bu lazer dalga boyu itibariyle burun dokusuna çok fazla zarar vermez. Radyofrekans gibi etraf dokuları çok fazla kurutmayan bir enerji modelidir. Özellikle radyofrekans, koter gibi elektrik enerjileri kullanıldığında burun içerisinde 6-8 hafta süren kabuklanmalar olur ve pansumanlarla temizlenmesi gerekir. Holmium yag lazer de hasta daha kısa sürede işine dönebilir. Burun içerisindeki kabuklanmayı da çok azaltan bir işlemdir. Endoskopik olarak yapılır. Holmium yag lazerle burun içerisinden girilip burun etleri yakılır. Burun etleri küçültme zaten kapalı olarak yapılır. Bu işlem esnasında hasta genel anestezi altındadır. Bazı durumlarda lokal anestezi altında yapılabilir. Genel anestezinin tercih edilmesinin nedeni, burun etleri burnun girişinden başlayıp arkaya kadar 7,5 cm’lik bir mesafededir ve bu noktaların tamamıyla orantılı küçültülmesi için hastanın uyur pozisyonda olması gerekir. Lazerle küçültme ameliyatı genellikle 10-15 dakika sürer. Herhangi bir tampon koyulmaz ve hasta ameliyat olduktan birkaç saat sonra evine gidebilir. Hasta kısa süre içerisinde rahatlıkla koku alabilir. Yemeklerden tat alabilir. Çünkü burun tıkanıklığı hissi çok daha erken dönemde ortadan kaybolur.”

SİNÜSLERE BALON TEKNİĞİYLE MÜDAHALE

. Her sinüziti olana ameliyat önerilir mi?
“Her sinüzite ameliyat gerekmez. İlaç tedavisine cevap vermeyen, sinüslerin içerisinde artık kronik olarak enfekte olduğu, hastada kronik baş ağrısının, sürekli geniz akıntısının, burun tıkanıklığının olduğu, koku alma duyusunun ortadan kaybolduğu durumlarda sinüzit ameliyatı yapılır. Sinüsler daha çok endoskopik olarak ve balonla açılır. Özellikle alın sinüsleri balon tekniğiyle açılır. Balon tekniği aynı lazer gibi fonksiyonel bir işlemdir. Gereksiz hiçbir doku çıkarılmaz. İçerideki iyileşme süresi de çok kısa olur. Hasta çok kısa sürede iş hayatına döner.”