Burun Tıkanıklığı Hangi Hastalıklara Neden Oluyor?

Burun tıkanıklığı genellikle pek ciddiye alınmıyor ve geçici çözümlerle giderilmeye çalışılıyor. Oysa tıkalı bir burun kısa vadede uyku problemleri ve yorgunluk gibi yaşam kalitesini düşüren sorunlara neden olurken, uzun vadede ise çok daha ciddi tablolara yol açabiliyor; örneğin kalpte büyüme gibi. International Hospital Kulak Burun Boğaz Uzmanı Doç. Dr. Aras Şenvar. burun tıkanıklığıyla ilgili bilgi verdi.

Çocuk veya erişkin hemen herkes zaman zaman burun tıkanıklığı sorunu yaşıyor. Burun tıkanıklığı tek başına veya bazı durumlarda horlama ve geniz akıntısı gibi yakınmalarla birlikte görülüyor. Burun tıkanıklığı subjektif bir şikayet aslında. Kimi ciddi bir darlık olmasa bile psikolojik nedenlerle burun tıkanıklığı yüzünden nefes alamadığından yakınırken, kimi ise burnu tıkalı olduğu halde hayatına normal bir şekilde devam edebiliyor.

Genellikle soğuk algınlığı, grip veya sinüzit gibi çeşitli enfeksiyonlar nedeniyle oluşan burun tıkanıklığı birkaç gün içinde geçiyor ve sorun oluşturmuyor. Bunun aksine deviasyon gibi nedenlerle oluşan tıkanıklığın kalıcı olduğu için uzun vadede ciddi sağlık problemlerine yol açabiliyor.

Bu yüzden burunda eğrilik (deviasyon), burun etlerinin büyümesi gibi nedenlerle sürekli olan burun tıkanıklığı, gündüz  rahatsız edici burun tıkanıklığı, özellikle geceleri burundan nefes alamama, ağız açık uyuma, horlama, sık uyanma, sabahları yorgunluk gibi yakınmalar varsa mutlaka bir kulak burun boğaz uzmanına başvurmalı. Aksi halde vücutta oksijen azlığı nedeniyle kısa ve uzun vadede pek çok sağlık sorunu gelişebiliyor.

AKCİĞER HASTALIKLARI VE KALP BÜYÜMESİ GELİŞEBİLİR

Burun tıkanıklığı akciğerlerimizde yeterince oksijen-karbondioksit değişimi olmasını önlüyor. Bunun sonucunda vücudumuzdaki kan, ihtiyacı olan oksijeni alamıyor.  Kan da dokulara oksijen ulaştırma işlevini tam olarak yerine getiremiyor, eksik oksijen götürüyor.  Vücuttaki oksijen az olduğu zaman  dokular hasar görüyor ve ardından birtakım hastalıklar ortaya çıkmaya başlıyor. Hastanın uykusu sık sık bölünebiliyor. Hasta sabahları yorgun ve uykusunu alamamış şekilde kalkabiliyor.

Daha da önemlisi kalp, bu eksiği tamamlayabilmek için daha çok çalışmak, daha sık atmak zorunda kalıyor. Kalbin yorulması nedeniyle de uzun vadede, ritim bozukluğu, hipoksi, solunum yollarında rezistans artışı veya kalp büyümesi gibi yaşamı tehdit eden sorunlar ortaya çıkabiliyor. Yine vücudumuzdaki yetersiz oksijene bağlı olarak akciğerlerimiz de sıkıntıya giriyor ve kronik akciğer hastalığı başlayabiliyor.

BURNUMUZ NEDEN TIKANIYOR?

•    Deviasyon: Burnu ortadan ayıran ve septum adı verilen, kıkırdak ile kemikten oluşan yapı doğuştan veya düşme ya da burun üstüne gelen darbeler nedeniyle sağa ya da sola doğru eğik olabiliyor. Ancak deviasyonun sorun oluşturması için tıkanıklığın ciddi boyutlarda olması gerekiyor.
•    Hormonal değişimler: Kadınlarda adet dönemlerinde ve hamilelikte yaşanan hormonal değişimler burun etlerinin şişmesine yol açarak tıkanıklık yapabiliyor.
•    Büyük burun etleri: Halk arasında burun eti denilen konkalar yapısal olarak büyük olabiliyor veya damarsal yapılarındaki sinirsel kontrolün bilinmeyen bir nedenle bozulması sonucu büyüyebiliyor.
•    Burun içindeki kitleler: Özellikle alerjik nezleli hastalarda görülen ‘polip’ gibi kitleler de burnu tamamen tıkayabiliyor. İyi huylu kitlelerin yanı sıra tümörler burun tıkanıklığı yapabiliyor.
•    Alerjik nezle ve enfeksiyonlar: Alerjik nezlesi olan hastaların burun etleri normal popülasyona göre biraz daha şiş ve ödemli oluyor. Bunun yanı sıra soğuk algınlığı, girip ve sinüzit gibi enfeksiyonlar da burun tıkanıklığı nedeni olabiliyor.

AMELİYAT NE ZAMAN GEREKLİ?

•    Nedeni deviasyon ise tek çözüm operasyon
Burun tıkanıklığının nedeni deviasyon ise yani kemikte veya kıkırdakta eğrilik ya da  kayma varsa ve hastanın şikayetleri de buna bağlıysa tek çözüm cerrahi yöntem oluyor.
•    Kronik sinüzitte öncelik medikal tedavide
Hastanın kronik sinüziti varsa öncelikle medikal tedavi uygulanıyor. Eğer sorun bu yöntemle çözülememişse veya sinüzit sık sık tekrarlıyorsa, özellikle anatomik problemi veya deviasyonu olan burunda cerrahi yönteme başvurmak gerekebiliyor. Endoskopi ile sinüslerin her noktasını tek tek görerek buruna zarar vermeden doğru yerleri temizlemek ve hastayı rahatlatmak mümkün olabiliyor.
•    Alerjik nezlede veya iyi ya da kötü huylu tümörlerde

Alerjik nezleye bağlı burun tıkanıklığında hemen cerrahi tedaviye gerek duyulmuyor. Öncelikle burun spreyleri ve çeşitli ilaçlardan yararlanılıyor. Bu tedavi genellikle işe yarıyor ve burun tıkanıklığı sorunu gideriliyor. Ancak tedavinin uzun süre devam etmesi isteniyor. Eğer kalıcı çözüme ihtiyaç duyuluyorsa cerrahi yöntemden faydalanıyor. Burun içinde polip varsa medikal tedavinin yanı sıra burnun içini temizlemek için cerrahi yönteme başvurulabiliyor.