Cilt Lekeleri Neden Oluşur, Nasıl Tedavi Edilir?

Ciltte hangi faktörler lekeye yol açar? Vücudun hangi bölgelerinde lekeler daha yoğun görülür? Gerek leke oluşumunda gerekse lekelerin tedavi yöntemlerinde başarı oranı cilt tipi, cilt rengi gibi faktörlerden etkilenir mi? Karbondioksit lazer dışında ciltteki lekelerin tedavisinde cilt tipine göre uygulanan başka hangi tedavi yöntemleri vardır? Karbondioksit lazer yöntemi nedir? Kişi de dikkat ederse, uygulanan tedaviden sonra kalıcılık sağlanabilir mi? Maya Estetik Medikal Direktörü Dr. Nihat Dik ciltteki lekelerden kurtulma yöntem ve tedavilerini Sağlığım İçin Herşey’de anlattı.

GÜNEŞE DİKKAT!

. Ciltte hangi faktörler lekeye yol açar?
“Cilt lekesi denildiğinde, cildi hem yaşlandıran hem lekelendiren, aynı zamanda cildin ihtiyacı olan güneş akla gelir. Güneşin fazlası zarar, azı karar diyebiliriz. Cilt için en yıpratıcı faktör foto yaşlanmadır. Bir balıkçının, tarlada çalışan bir insanın cildine bakıldığında kuru, kırışık ve lekeli bir cilt görülür. Çok güneşlenen insanların dekolte ve yüz bölgelerinde yaşlılık lekeleri olur. Yaşlılık lekeleri özellikle 60 yaş sonrasında el üstlerindedir. Genç yaşlardaki lekeler genellikle hormonal değişikliğe bağlıdır. Doğum kontrol haplarının kullanımıyla beraber güneşten iyi korunmadığı zaman oluşan lekeler vardır. Hamilelikten kaynaklanan lekeler oluşabilir.”

. Vücudun hangi bölgelerinde lekeler daha yoğun görülür?
“Güneşe maruz kalan yüz, dekolte ve el üstü bölgesinde lekelere daha sık rastlanır. Kişiyi doktora götüren de lekelerin bu bölgelerde toplanmasıdır.”

“TEDAVİ VE YÖNTEMLER KİŞİYE ÖZEL OLMALI”

. Gerek leke oluşumunda gerekse lekelerin tedavi yöntemlerinde başarı oranı cilt tipi, cilt rengi gibi faktörlerden etkilenir mi?
“Tedavinin başarısı cilt rengine ve tipine bağlıdır. Dermatolojide Fitzpatrick deri sınıflandırması vardır. Deri, rengine göre birden altıya kadar sınıflandırılır. Buna göre bir ve iki, Rusya gibi deri renginin açık, sarışın insanların olduğu yerlerde görülür. Biraz güneye inildiğinde Almanya gibi ülkelerin cilt tipi ikidir. Bunlarda derinin rengi ve kıl yoğunluğu fazladır. Türkiye’de ise Karadeniz bölgesinde üçüncü, Akdeniz bölgesinde dördüncü sınıf deri tipi görülür. Karadeniz bölgesinde, Kafkasya ve Balkanlar’dan gelen kişiler bu sınıflandırmada üçüncü gruba girerler. Antep, Adana, Antalya, Muğla gibi bölgelerdeki esmer kişilerde de dördüncü tip cilde rastlanır. Beşinci cilt tipi Kuzey Afrika, altıncı cilt tipi ise Kara Afrika’da görülür. Türkiye’de cilt tipi üç ve dört olan insan oranı yüzde 99’dur.

Cilt lekeleri için tedavi, kişinin cilt rengine göre kişiye özel uygulanır. Cilt tipi bir, iki ve üç için oluşan güneş lekelerinde farklı yöntemler uygulanır. Dört, beş ve altı tipleri de ayrı bir yöntemle tedavi edilir. Fitzpatrick deri sınıflamasında kişi üç ise, ona fraksiyonel karbondioksit lazer uygulaması yapılır. Bu tedaviyi cilt tipi dörtte yapmak uygulamak çok tehlikeli ve risklidir. İlk uygulandığında çok iyi sonuçlar alınabilir ama iki-üç ay sonra cilt tipi koyu olduğu ve lazer kullanıldığı için eski leke tekrar yerine gelebilir ve daha da kötüleşebilir. Bunun için kullanılan metotlar ve tedaviler cilt tipi ile çok ilgilidir. Bu konuyu kesinlikle çok iyi bilen bir hekimin bakıp, tedaviye öyle devam etmesi gerekir.”

LEKE TEDAVİSİNDE HANGİ YÖNTEMLER UYGULANIYOR?

. Karbondioksit lazer dışında ciltteki lekelerin tedavisinde cilt tipine göre uygulanan başka hangi tedavi yöntemleri vardır?
“Bu tedavilerin en başında, güzellik salonlarında uygulanan meyve asitleri peelingleri gelir. Bunlar glikolik asit, laktik asit, malik asit gibi meyve asitleridir ve hafiflerdir. Doktor kliniklerinde uygulanan, yüzde 35’den daha yüksek asitler vardır. Akne tedavisinde, A vitamininden sonra oluşan lekeler için kullanılan asitler de vardır. Leke tedavisinde en çok kullanılan asitler meyve asitleri, bitkisel asitler ve kimyasal asitlerdir. Dünyada yüzde 80-90 oranında leke tedavisi asitlerle yapılır. Bu tedavide de hangi hastaya hangi asidin ne şekilde yapılacağı çok önemlidir. Kliniklere ‘Yüzüm ışıl ışıl olsun’ diye gelen birçok hasta vardır. Yüzde ışıltı yapılması için süt asidi olan laktik asit kullanılır. Süt asidi ise keçi sütünden elde edilir. Kleopatra da sağdırdığı keçi sütünü bir küvete doldurup, orada ekşiyip asidik hale geldikten sonra ise içine girermiş. Leke tedavisinde ise glikolik asit olan şeker kamışı asidi başrolü oynar.”

 

SEANS SÜRESİ NE KADAR?

. Karbondioksit lazer, kimyasal ve bitkisel asitler tedavilerde kullanılıyor dediniz. Başka ne gibi uygulamalar var?
“Karbon peeling yöntemi vardır. Bu da dövme silme cihazı ile yapılan bir tedavidir. Yüzde lekeli olan ve anti-aging tedavisinde de kullanılan ciltteki ölü tabakayı uzaklaştıran bir tedavidir. Krem şeklindeki karbon, lekenin olduğu bölgeye sürülür ve dövme silme cihazı ile bölge tarandıktan sonra cilt ışıl ışıl olur. Lekelerin olduğu bütün yüzey karbon ile lazerin birleşmesiyle belli bir derinliğe kadar her tarafı eşit şekilde soyar.”

. Bu tip bir tedavide kaç seans yapılması gerekir?
“Lekenin derinliğine, koyuluğuna ve kişinin cilt tipine göre tedavinin süresi değişir. Bazı lekeler için tek seans yeterlidir. Ama koyu ve derin lekelerde üç-dört seans yapılması gerekebilir.”

EN YAYGIN YÖNTEM: KARBONDİOKSİT LAZER

. Karbondioksit lazer yöntemi nedir?
“Bitkisel ya da kimyasal peeling olsun, karbondioksit fraksiyonel lazer tedavisi olsun bütün tedavilerde öncesi ile sonrasındaki süreç genellikle benzerdir. Öncesinde solaryuma girilmemeli; yüzde yara-bere bulunmamalıdır. Sıcak duş, hamam gibi yerlerde cildin kurutulmamış olması gerekir. Lekeler için gereken işlemler yapıldıktan sonra güneşe çıkılmamalıdır. Çok iyi bir nemlendiricili güneş koruyucu kullanılmalıdır. Nanoteknoloji olması önemlidir. Böylece cilt kolayca emebilir. Tedavi sonrasında solaryum, direkt güneş ışığı gibi cildin savunmasız kalacağı durumların hepsinden uzak durulmalıdır. Yepyeni bir cilde sahip olunduğu için cilde çok iyi bakmak gerekir. Tedavi öncesinde veya sonrasında, güneş kremi sürülmeden güneşe çıkılırsa, cildin altında bulunan bazal tabakadaki bebek hücreleri üreten kısım, kendini güneşten korumak için siyah siyah şemsiyeler üretecektir. Ne kadar çok ultraviyole ışınına maruz kalırsa, o kadar çok mutasyona ve değişime uğramamak için kendilerini korumaya çalışacaktır. Sıcak havalarda şemsiye kullanan insanlar gibi bu hücreler de kendilerini korurlar. Hücreler ultraviyole ışınlarından kanser olmasınlar diye kendini korurlar ama ciltte lekeler oluşur. O lekeler cildin kendini korumak için çıkarttığı şemsiyelerdir.”

“KOYU CİLTLERE TEK SEANS YETMEZ”

. Cilt kendini korumak için lekeler oluşturduğunda ne yapıyorsunuz?
“Böyle bir durumda cilt tipi üç ise spot peeling denilen ışık peelingi yapılabilir. Bir seans yapıldıktan sonra kuvvetli bir koruma ile cilt, güneş lekelerinden tamamen korunabilir. Ancak cilt koyu ise tek seanslık tedaviler yetmeyebilir; altı aylık ya da bir yıllık bir tedavi süreci gerekir. Cildi ufak ufak soyup tedavi etmelidir. Soyduktan sonra melanogenesis denilen leke oluşumunu baskılamak için leke baskılayıcı bitkisel ürünler kullanılmalıdır. Çünkü en alt tabakadaki bir yavru hücrenin en üste gelmesi dört ay sürmektedir. Dört ay boyunca cilde hem peeling yapıp hem de düzenli olarak cildinizi korumazsanız, o lekelerden kurtulamazsınız. Türkiye’de yapılan en büyük yanlış budur. İnsanlar bir seansta lekelerinden kurtulabileceklerini düşünüyorlar. Cilt tipinin bunun için uygun olmadığı durumlarda 15 günde bir peeling yaptırıp, düzenli olarak cildi nemlendirerek korumak gerekir. Bu nedenle cilt tipi Fitzpatrick dört olan kişiler lekelerinden hemen kurtulmaya çalışmamalılar. Birçok doktor gezerler ama bir sonuç elde edemezler. Ufak ufak lekeleri soymak, düzenli korumak ve nemlendirmek tedavide önemli bir yere sahiptir. Soyulan tabakanın altındaki deri de sürekli uygulanan peelinglerle beslenmelidir.”

“BİRİNCİ KURAL, LEKEDEN KURTULMAK DEĞİL, LEKENİN OLUŞMASINI ÖNLEMEK”

. Kişi de dikkat ederse, uygulanan tedaviden sonra kalıcılık sağlanabilir mi?
“Yerinde yapılan uygulamalar ile kesinlikle kalıcılık sağlanabilir. Burada birinci kural lekeden kurtulmak değil, lekenin oluşmasını önlemek için güneş ışınlarından nasıl korunabileceğinin bilinmesidir. Tedavinin yüzde 90’ı budur. Sonrasında lekeler rahatça temizlenir. Önemli olan kişileri o lekelerden nasıl korunduğu ve hangi ürünleri kullandığıdır. Etkin, düzenli ve sürekli ürün kullanımı bu tedavide çok önemlidir. Altı ay süre ile tedaviye devam eden kişiler lekelerinden özen gösterirlerse kurtulabilirler.