'Çocuğum Neden Bunu Yaptı?' Demeden Önce Bir Kez Daha Düşünün

Kadın-erkek ilişkilerinde yaşanan iniş çıkışlar, bazen farkında olunmasa da çocukları etkiler. Bu nedenle anne-babaların, çocuklarına model olmaları oldukça önem taşıymaktadır.

ÇOCUKLAR ANNE BABALARINI ROL MODEL ALIRLAR

Ebeveynlerin, çocukların hayatında önemli bir rol model olduklarını zaman zaman unuttuklarına dikkat çeken, sonra da “Nereden öğreniyor bu çocuk bunları” diye hayrete düştüklerini belirten Anadolu Sağlık Merkezi’nden Uzman Psikolog Selin Karabulut, “Oysa ki çocuklar anne-babalarını örnek alırlar, öfkelerinde, sevinçlerinde, düş kırıklıklarında ve başarılarında bu modelleri kullanırlar. Yaşanan her bir olay, çocukta irili ufaklı izler bırakır, çocuğun duygulanımını, düşünce yapısını, davranışlarını etkiler” dedi.

GÜN İÇİNDE YAŞANAN STRES ÇOCUKLARA YANSIR

Gün içindeki olaylara bağlı olarak anne ya da babanın veya her ikisinin de sinirli, gergin, sabırsız, toleransı düşük veya hassas oluşunun çocuklarıyla olan ilişkiye yansıdığını vurgulayan Anadolu Sağlık Merkezi’nden Uzman Psikolog Selin Karabulut, “Örneğin iş yerinde zor bir gün geçirmiş olan babanın yorgun ve sinirli oluşu, çocuğuyla oynamak istememesine ve hatta ona bağırıp çağırmasına sebep olabilir. Çocuk tüm olanı biteni kendi üstüne alır ve kendini reddedilmiş ve değersiz hissedebilir” ifadelerini kullandı.

EBEVEYNİN RUHSAL DURUMU ÇOCUKLA İLİŞKİSİNİ ETKİLER

Karabulut, depresyon, panik bozukluk, öfke nöbetleri veya psikotik bozukluklar gibi psikiyatrik durumu olan ebeveynin ruhsal durumu zaten karmaşık ve gelgitli olacağından ve hatta bazı durumlarda gerçeği değerlendirme yetisi bile bozulmuş olabileceğinden, çocukla olan iletişimin sağlıklı olmayabileceğini ve hatta bazı durumlarda çocuğun temel bakım ihtiyaçlarının dahi karşılanamayabileceğini söyledi. 

İflas, işsizlik, borç, gelir düşüklüğü gibi durumların da aile içi dengeleri bozabildiğini hatırlatan Uzman Psikolog Selin Karabulut, “Lüks sayılabilecek ihtiyaçlar ve hatta temel ihtiyaçlar karşılanamayabilir, çocuk okulundan ayrılmak zorunda kalabilir, sosyal çevre dengeleri değişebilir. Böylesi durumlarda yapılabilecek en doğru şey bir uzman desteği almaktır” şeklinde konuştu.

Çocukların her türlü davranışı kolaylıkla öğrendiğini belirten Uzman Psikolog Selin Karabulut bu öğretileri şöyle sıraladı:

DUYGULAR

Depresif olma eğilimli annenin sahip olduğu karamsar duygular (değersizlik, yetersizlik, başarısızlık, hayatın ve insanların kötü oluşu..vs) anneden diğer kişilere ve çocuğa sergilendiğinde çocuk bunu alabilir ve benzer duyguları benzer durumlarda geliştirebilir.

DÜŞÜNCELER

“Yalan söylemek kötüdür”, “Kısa kollu giyinmek ayıptır” gibi düşüncelere sahip olan ebeveynle yetişen çocuk temelde bu düşünceleri alacaktır. Ancak zaman içerisinde bu düşünceleri benimseyip benimsemeyişine bağlı olarak yaşamına yansıtabilir veya yansıtmayabilir.

DAVRANIŞLAR

Fırından ekmek aldıktan sonra “Teşekkür ederim, hayırlı işler” diyen, yemekten sonra ellerini yıkayan, eşiyle saygılı ve sevecen tonda konuşan ebeveynin bu olumlu davranışları çocuğa model olacak, çocuk da benzer davranışları sergileyecektir.

TEPKİLER

İstenmedik bir durum karşısında bağırıp küfreden babayı gören çocuk, babayı model alacak, kendisi de böylesi durumlarda benzer tepkileri verecektir.

ALIŞKANLIKLAR

Sigara içmek, namaz kılmak, meyve yemek, tatile gitmek, kitap okumak gibi alışkanlıklara sahip olan ebeveyn, bu eylemleri yerine getirdiğinde çocuğa model olur. Çocuk farkında olmadan öğrenir ve ileride benzer alışkanlıklara sahip olabilir.

KORKULAR

Köpekten korkan anne köpek gördüğünde tedirgin olacak, çocuğunu köpekten uzak tutmaya çalışacak, “Aman yaklaşma ısırır” diyecektir. Böylece köpek korkusu anneden çocuğa geçecektir.