Çocuğumu Güneşten Nasıl Korurum?

Güneşin yararlı etkileri kadar zararları da olduğunu söyleyen Liv Hospital Dermatoloji Uzmanı Doç. Dr. Gonca Gökdemir, “Bebeklerde güneşten korunmada izlenecek ilk yol uygun giysilerin seçimi ve fiziksel güneşten koruyucuların kullanımıdır. Ancak giysi ve fiziksel korunmanın yeterli olmadığı durumlarda yüz ve el gibi sınırlı bölgelere güneş koruyucu kremler sürülebilir. Daha büyük ve aktif çocuklarda sık aralıklarla güneş koruyucu kremler sürülmelidir.

Güneşe çıkmadan en az yarım saat önce, parmak uçları ile uygulanmalı, kulak, burun, dudaklar ve göz etrafına mutlaka uygulama unutulmamalıdır” diyor.

Doç. Dr. Gonca Gökdemir, konuyla ilgili soruları yanıtladı.

. Bebek, küçük ve okul öncesi çocuklar için güneşin önemi nedir?
Güneş, vücutta D vitamini ihtiyacının yüzde 90-95’ini karşılamaktadır. D vitamininin kalanı besinlerden elde edilmektedir. D vitamini kemik sağlığı için çok önemlidir. Ayrıca bağışıklık sisteminin sağlıklı çalışması, kas sağlığı ve beyin gelişimi için de önemli rol oynamaktadır. O nedenle çocukluk döneminde D vitamininin yeterli seviyelerde olması için güneş çok önemli bir faktördür.

. Zararları yönleri nelerdir?
Deri kanserlerinin en önemli nedenlerinden biri güneş ışığıdır. Güneş ışığında bulunan ultraviyole dalgaları DNA hasarına yol açarak, deri hücrelerinde yapısal değişiklikler yapar. Bu değişiklikler sonucu hasarlı hücrelerin büyümesi, çoğalması deri kanserini kolaylaştıracak ortamın hazırlanmasına neden olur. Güneş ışığı deride bulunan benlerin yapısında bozukluk yaparak kanser oluşturlabildiği gibi sağlam dokudan da kanser oluşumuna yol açabilir.

. Neden dikkatli olmak gerekir?
• Güneşin yararlı etkileri yanında fazla maruziyete bağlı önemli zararları da bulunmaktadır. Özellikle çocukluk döneminde aşırı güneşe maruz kalma, bu dönemde gelişen güneş yanıkları, güneşten korunma yöntemlerinin uygulanmaması sonucunda yaşam boyu deri kanseri gelişme riskinin artmış olduğu gösterilmiştir.
• Çocukluk döneminde yüksek düzeylerde güneş ışığına maruz kalınması ve bunu güneş yanıklarının izlemesi, özellikle ten rengi açık olan bireylerde kanser oluşumuna neden olan en riskli çevresel faktör olarak gözükmektedir.

. Çocuklarda en sık yaşanan güneş kaynaklı sorunlar nelerdir?
Herşeyden önce çocuklar erişkinlerin aksine zamanlarının büyük bölümünü açık alanlarda geçirdiklerinden, ister istemez güneş altında kalırlar. Bu durum güneşe bağlı pek çok sorunun oluşmasına yol açar. Çocuklarda güneşe bağlı görülen en sık sorunlar güneş yanıkları, güneş çarpması, ciltte kuruluk, benlerde çoğalma, çillenme, güneş lekeleri, mevcut benlerde şekil değişikliği olarak sıralanabilir.

. Çocukları güneşten korumanın pratik yolları nelerdir?
• Güneşten korunma önlemlerinin başında anne ve babaların bu konuda bilgi sahibi olmaları çok önemlidir. Çünkü çocuklar belli bir yaşa kadar kendilerini tek başına koruyabilecek durumda değildir. Anne-babaların çocuklarını güneşten nasıl korumaları gerektiği, hangi güneş koruyucu ürün kullanmalarının doğru olacağını ve çocuklarını da bu şekilde eğitmeleri önemlidir. Böylece ergenlik yaşına giren çocuklar güneşten korunmalarını tek başına gerçekleştirebilir ve bu konu ile ilgili bir alışkanlık kazanmış olurlar.
• Güneş ışığı, güneşin en tepe noktasına ulaşmasından 2 saat önce ve 2 saat sonrasına kadar olan sürede (sabah 10.00 ile akşam 16.00 arası) en zararlı etkilerini göstermektedir. Bu saatleri kapalı mekanlarda geçirmek önemli bir koruyucu önlemdir. Ayrıca güneş ışınları yeryüzüne bulutlu havalarda veya gölgede de ulaşmaktadır.
• Altı aydan küçük bebeklerde direkt güneş ışınlarından sakınmak gereklidir. Bebekler hareketli olmadıkları için, renk veren ve güneşten koruyan melanin isimli pigment hücrelerinin yetersiz olması nedeniyle güneş çarpmasına ve güneş yanıklarına daha fazla adaydırlar. Daha büyük çocuklarda ise açık havada yapılan aktivitelerde kum, beton, kar ve su gibi yüzeylerden güneş ışığının yansıması nedeniyle güneş yanığı oluşturma riski taşımaktadırlar.
• Güneşten korunmada giysiler önemli faktörlerden birisidir. Sık dokunmuş, pamuklu kumaştan olan ve açık renk giysiler güneşten iyi korurlar. Geniş kenarlı şapkalar önemli bir başka koruyucu faktördür.
• Güneşten koruyucu kremlerin çocuklarda kullanılması ile ilgili tartışmalar halen devam etmektedir. Güneşten koruyucu krem kullanımının D vitamini yapımını azalttığı öne sürülmüştür. Ancak bu tezi doğrulayan bir çalışma bulunmamaktadır. Öte yandan güneş koruyucu kremlerin içinde bulunan bazı kimyasal maddelerin de çocuklarda toksik etkili olabileceği, bazı maddelerin alerjik reaksiyonlara neden olabileceği unutulmamalıdır. O nedenle çocuklarda kimyasal maddelerin bulunmadığı, daha çok fiziksel koruyucuları içeren ürünlerin tercih edilmesi gereklidir. Güneş koruyucu ürün su ve terle birlikte etkisini azaltacağı için gün içinde sık uygulanmalıdır.
• Bebeklerde güneşten korunmada izlenecek ilk yol uygun giysilerin seçimi ve fiziksel güneşten koruyucuların kullanımıdır. Ancak giysi ve fiziksel korunmanın yeterli olmadığı durumlarda yüz ve el gibi sınırlı bölgelere güneş koruyucu kremler sürülebilir. Daha büyük ve aktif çocuklarda sık aralıklarla güneş koruyucu kremler sürülmelidir. Güneşe çıkmadan en az yarım saat önce, parmak uçları ile uygulanmalı, kulak, burun, dudaklar ve göz etrafına mutlaka uygulama unutulmamalıdır.