Çocuklarda Ağız Kokusunun 8 Nedeni

Halitozis olarak adlandırılan kötü ağız kokusu çocuklarda da görülebiliyor. Yaş gruplarına göre değişmekle birlikte okul çağı çocuklarında görülme sıklığı yaklaşık yüzde 15 olarak kabul ediliyor. Fizyolojik ve patolojik olmak üzere iki türde görülen ağız kokusunun kaynağının tespit edilmesi ve vakit geçirilmeden tedavi planlaması yapılması büyük önem taşıyor. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Doç. Dr. İsmail Yıldız, çocuklarda ağız kokusu ve nedenleri hakkında bilgi verdi.

AĞIZ KOKUSUNUN BİRÇOK NEDENİ OLABİLİR

Fizyolojik ağız kokusu kişiden kişiye her an değişiklik gösterebilir. Çocuğun sıvı tüketimi, salya üretimi, ağız hijyeni, ağız ve burun florası, mikrobiyotası, en son yenen besinin kimyasal, biyokimyasal, hormonal etkisi, açlık veya tokluk durumu, uyku durumu, gastrointestinal sistemdeki enzimlerin durumuna göre fizyolojik ağız kokusu zaman zaman farklılık gösterebilir. Fizyolojik ağız kokusunda altta yatan sistemik bir hastalık ve patolojik bir durum yoktur. Patolojik ağız kokusunun ise birçok nedeni vardır. Bunlar; sübjektif ağız kokusu, ağız içi nedenlere bağlı ağız kokusu, solunum yolu nedenlerine bağlı ağız kokusu, mide-bağırsak problemlerine bağlı ağız kokusu ve kan gazındaki sorunlara bağlı olabilir.

AĞIZ KOKUSUNUN 8 ÖNEMLİ NEDENİNE DİKKAT!

1. Fizyolojik ağız kokusu: Sabah uyanınca ortaya çıkan ağız kokusu, ağız salgısının azlığı, dehidratasyon, bazı vitamin-mineral eksiklikleri (örneğin A vitamini, B12 vitamini, demir, çinko) ve açlık durumuna bağlı görülebilir.
2. Ağız içi nedenlere bağlı ağız kokusu: Dilin üstündeki tükürük, bakteri, epitel hücreleri ve gıda artıkları birikerek ağız kokusuna neden olabilirler. Dişeti iltihabı, ağız içi enfeksiyonlar, ağız kuruluğu, ağızda ülserler, ağızda aftlar, diş hastalıkları, diş çürükleri ve yumuşak damak hastalıkları sayılabilir.
3. Solunum yolu nedenlere bağlı ağız kokusu: Boğaz enfeksiyonları, bademcik iltihapları, boğaz iltihapları, bademcik taşları, sinüzit, burun iltihabı, kronik burun tıkanıklıkları, geniz akıntısı, solunum yollarında yabancı cisimler, bronşektazi ve akciğer enfeksiyonları sayılabilir.
4. Sistemik hastalıklara bağlı ağız kokusu: Diyabet, diyabetik koma, metabolik hastalıklar, zehirlenmeler, kan hastalıkları, maligniteler ve böbrek yetmezliği sayılabilir.
5. Mide-bağırsak sistemine bağlı ağız kokusu: Gastroesofagial reflü hastalığı, yemek borusundaki divertüküller, yemek borusundaki darlıklar, mide çıkış darlıkları, duedonal darlıklar, bağırsak emilim kusurları, karaciğer yetersizliği, helicobakter pilori enfeksiyonları ve paraziter hastalıklar sayılabilir.
6. İlaç kullanımına bağlı ağız kokusu: Nitrat ve nitritler, sitotoksik ajanlar, fenotiazinler, amfetaminler, dimetil sülfoksitler ve kloral hidrat sayılabilir.
7. Yiyecek ve içecekler bağlı ağız kokusu: Soğan, sarımsak, lahana, turp, alkol, kahve, süt ürünleri vb. sayılabilir.
8. Bakteriler: Uçucu kükürt bileşikleri, organik bileşikler ve azotlu bileşikler üreten bakterilerin ağızda bulunması kötü ağız kokusuna neden olurlar.

 İKİ AYDAN UZUN SÜRMESİ DURUMUNDA KRONİK KABUL EDİLİYOR

Kötü ağız kokusunun kesintili veya kesintisiz olarak 2 aydan daha uzun süre devam etmesi durumu kronik kötü ağız kokusu olarak adlandırılır. Kötü ağız kokusu olan çocukta tanı açısından bazı testler kullanılabilir. Bunun için gaz kromotografisi ve halimeter gibi testler yapılabilir. Böylelikle patolojik ağız kokusu tanısı konulabilir. Kötü ağız kokusu hem kişiyi hem de çevresindekileri rahatsız eder. Bu nedenle altta yatan neden açığa kavuşturulmalı ve nedene yönelik tedavi yapılmalıdır. Kötü ağız kokusunun tedavi yaklaşımı multidisipliner olarak planlanmalıdır. Çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı, diş hekimi, kulak burun boğaz hastalıkları uzmanı ve ilgili uzmanlık alanı hekimleri tarafından değerlendirmeler yapılmalı ve altta yatan neden bulunarak tedavi planlanmalıdır.

ÇOCUKLAR AĞIZ VE DİŞ TEMİZLİĞİ KONUSUNDA BİLGİLENDİRİLMELİ

Kötü ağız kokusu olan bir çocukta ayrıntılı alınmış bir hasta öyküsü, tam ve sistemik yapılmış bir fizik muayene gereklidir. Öykü ve fizik muayene yapıldıktan sonra gerekli laboratuvar tetkikler yapılır. Ağız kokusuna neden olan neden bulunup tedavi edilir. Ağız kokusunun en sık altta yatan nedeni ağız ve diş sağlığı ile ilgili problemlerdir. Bu nedenle çocuklarımıza ağız ve diş temizliği hakkında eğitim verilmelidir. Diş ve dilin fırçalanması ağız kokusunun önlenmesinde önemli bir yaklaşımdır.

AĞIZ KOKUSUNU ÖNLEMENİN YOLLARI

• Ağız kuruluğunun önüne geçmek için bol sıvı tüketilmesi önemlidir.
• Tükürük salgısının arttırılması ağız temizliği ve hijyeni açısından önemlidir. Şekersiz sakız tüketimi tükürük salgısını arttırıcı özellik gösterir.
• Ağız gargaralarının kullanılması ağız hijyenini sağlamada önemlidir.
• Ağız kokusunu artırıcı özellik gösteren besinler kısıtlanması önerilir.
• Ağız, diş hijyeni ve temizliği yapılmasına rağmen ağız kokusu devam eden çocuklarda altta yatan sistemik ve olası hastalıklar açısından ilgili uzmanlık bölümleri tarafından değerlendirme yapılmalı ve tedavi edilmelidir.