Çocuklarda Böbrek Yetmezliği ve Diyaliz

Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonları böbrek yetmezliğine neden olabiliyor. Kız çocuklarında yüzde 7.8, erkek çocuklarında yüzde 1.6 oranında ortaya çıkan idrar yolu enfeksiyonları, ciddiye alınması gereken en önemli çocuk hastalıkları arasında yer alıyor.

“11 Mart Dünya Böbrek Günü”nde bu tabloya vurgu yapmak isteyen Memorial Hastanesi Böbrek Nakli ve Üroloji Uzmanı Op. Dr. Burak Koçak, özellikle çocuk yaş gruplarında organ nakillerinin en önemli nedenleri arasında yer alan ürolojik hastalıklar ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

İDRAR YOLU ENFEKSİYONUNU HAFİFE ALMAYIN

Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonları böbrek yetmezliğine neden olabiliyor. Kız çocuklarında yüzde 7.8, erkek çocuklarında yüzde 1.6 oranında ortaya çıkan idrar yolu enfeksiyonları, ciddiye alınması gereken en önemli çocuk hastalıkları arasında yer alıyor.

Türkiye’de çocuk yaş gruplarında organ nakillerinin en önemli nedenlerini hala ürolojik hastalıklar oluşturmaktadır. Bu gerçekten korkutucu bir tablodur. Çünkü artık idrar yollarındaki problemlere bağlı olarak ortaya çıkan böbrek yetmezliği sorunları, erken safhada tedavi edilebilmekte ve böbrek yetmezliği riski de ortadan kaldırılabilmektedir.

SIK TEKRARLAYAN ENFEKSİYONLAR RİSKLİ

Çocuklarda sık olarak idrar yolu enfeksiyonu görülmesi normal karşılanabilecek bir durum değildir. İdrar yollarındaki enfeksiyon sorunu sık sık tekrarlıyorsa, bunun altında yatan nedenlerin mutlaka araştırılması gerekir. Çünkü tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu olan her iki çocuktan birinde, “idrar torbasından böbreğe idrar kaçması” sorunu bulunmaktadır.

TEDAVİ EDİLMEZSE BÖBREK YETMEZLİĞİNE GÖTÜRÜYOR

Türkiye’de çocuklarda, mesanede toplanan idrarın böbreklere doğru geri kaçışı böbrek yetmezliğinin en önemli nedenlerinden biridir. Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu hastalığı olan çocuklarda bu sorunun var olup olmadığının mutlaka araştırılması gerekir.

İdrar yolu enfeksiyonu sorunu ile başvuran hastaların yalnızca enfeksiyon sorununu ortadan kaldırarak başka hiçbir tahlil uygulamamak, doğru bir yaklaşım değildir. Bu açıdan atlanmış bir idrar yolu enfeksiyonu, bir de arkasında idrar kaçağı sorunu da varsa yıllar içinde bu böbrek yetmezliğine neden olabiliyor. Eğer hastalık zamanında tespit edilip tedavisi kuralına uygun olarak yapılırsa hiçbir zaman bu çocuklarda idrar kaçağına bağlı olarak böbrek yetmezliği sorunu ortaya çıkmayacaktır. Bu nedenle anne babaların bu konuda çok iyi bilgilendirmeleri gerekir.

YÜKSEK ATEŞ ÖNEMLİ BİR BELİRTİDİR!

Çocuklarda yüksek ateş, sebebinin mutlaka araştırılması gereken bir sorundur. Çoğu zaman yüksek ateş şikayeti ile doktora başvuran çocuklardaki bu sorun, üst solunum yol enfeksiyonu, grip, soğuk algınlığı şeklinde değerlendirilerek, basit bir tedavi uygulanmaktadır. Yüksek ateşin altında yatan nedenin bir enfeksiyona bağlı olup olmadığı tam olarak araştırılmalıdır.

Eğer bir idrar yolu enfeksiyonu tespit edildiyse, enfeksiyonun kaynağı belirlenmeli ve tedavi ona göre planlanmalıdır. Böylece ileride bir böbrek yetmezliği ve buna bağlı olarak diyalize girme sorunu da ortadan kalkacaktır.

MESANEDEN İDRAR KAÇAĞI TEDAVİ EDİLEBİLİR

Çocuklarda mesanede toplanan idrarın böbreklere doğru geri kaçışı, çoğu zaman ilaç tedavisi ile çözülebilir bir sorundur. Bazı vakalarda ise cerrahi düzeltmelerle bu sorun giderilebilir. Bu nedenle eğer idrar kaçağı varsa bu sorunun erken safhada teşhis edilmesi ve tedavi edilerek olası böbrek kayıplarının önüne geçilmesi mümkündür. Tedavi edilmeyen kaçaklar yıllar içerisinde böbreklere zarar vermeye başlayarak böbrek yetmezliği sorununu ortaya çıkarmaktadır.

DİYALİZE GİREN ÇOCUKLAR BÜYÜMÜYOR

Böbrek yetmezliği hastaları, böbrek nakli olana kadar diyaliz süreci yaşamaktadır. Ancak diyaliz, sağlıklı bir insanın her iki böbreğinin yaptığı işin yüzde 5’ini yapabilmektedir. Nakil hastaları diyalize göre 3 kat daha uzun yaşamaktadır. Bu nedenle böbrek hastaları için en iyi tedavi yöntemi böbrek naklidir. Kronik böbrek yetmezliği olan ve diyaliz tedavisi gören çocuklarda gelişme gerilikleri ortaya çıkmaktadır. Bu çocuklar hem boy uzamasında hem de kilo alımında yaşıtlarına göre geri kalmaktadır.

Diyaliz süreci, çocukların sosyal olarak da gelişmelerine olumsuz etki yapmaktadır. Bu nedenle çocuklarda böbrek nakli, genel sağlık sorunlarının tedavi edilmesinin yanı sıra fiziksel ve sosyal gelişimlerinin sağlanması açısından da çok önemlidir. Sosyal ve fiziksel olarak yaşıtlarına göre geride olan çocuklar, okula devam konusunda sorunlar yaşamakta ve eğitimlerinde de çoğu zaman geri kalmaktadırlar.

DİYALİZ ÇOCUKLUĞU YAŞATMIYOR!

Diyalize giren çocuklar, çocukluklarını da diledikleri gibi yaşayamıyor. Öncelikle yaşıtları gibi istedikleri şekilde abur cubur yiyemedikleri gibi ciddi bir diyet programı takibinde olmaları gerekiyor.

Bu programa sadık kalmak, öncelikle çocuk hastalar ve daha sonra da aileler için büyük bir problem oluyor. Tüm bunların yanında bir çocuğun en doğal ihtiyacı olan tatil, oyun, arkadaş ilişkileri asla normal düzeyde ve sağlıklı yaşıtları gibi olmuyor. Başarılı bir böbrek nakli çocukları yalnızca sağlığına kavuşturmakla kalmıyor, çocukların sosyal olarak da topluma uyum sağlamalarını kolaylaştırarak, diğer yaşıtları gibi çocukluklarını yaşayabilme şansına sahip olmalarını sağlıyor.