Çocuklarda El, Ayak ve Ağız Hastalığının Nedenleri

Beylikdüzü Kolan Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Rahime Koç, yazın ve sonbaharın ilk aylarında sıklıkla görülen, özellikle çocukları etkileyen el, ayak, ağız hastalığının belirtileri, komplikasyonları ve korunmak için alınması gerekli önlemler ile ilgili bilgiler verdi.

El ayak ağız hastalığının genellikle 2-10 yaş gurubu çocukları etkileyen ancak bazen yetişkinlerde de görülebilen yaygın bir viral hastalık olduğunu belirten Dr. Rahime Koç, yüksek ateş, el ve ayaklarda döküntü, ağız içinde aft benzeri yaraların (herpanjina) el, ayak ve ağız hastalığının en bilinen belirtileri olduğunu belirtti.

El ayak ağız hastalığında hangi mikrop etkendir?
El, ayak ve ağız hastalığına enterovirus cinsi virüsler neden olur. Bu virüs grubu poliovirüsler, koksaki virüsleri, ekovirüsler ve enterovirüsleri içerir. En çok sebep olan virüs Coxsackie virus A16’dır.

El ayak ağız hastalığının belirtileri nelerdir?

• Ateş (38-39 derece)
• İştahsızlık, halsizlik
• Boğaz ağrısı
• Karın ağrısı
• Vücutta döküntü
• Ağız içinde yaralar

Her ne kadar adı El-Ayak-Ağız Hastalığı da olsa her zaman tüm bu alanlarda döküntü görülmeyebilir. Sadece ağız yaraları veya sadece deride döküntüler şeklinde gelişebilir. Çocuğunuzda bu belirtiler varsa hemen çocuk doktoruna başvurulması gerekmektedir.

El ayak ağız hastalığı bulaşıcı mıdır?

Kuluçka süresi ortalama 3-6 gündür. Coxsackie virus enfeksiyonu son derece bulaşıcıdır. Salgınlar sırasında, virüs çocuktan çocuğa ve anneden fetusa yatay iletim yoluyla bulaşır. El, ayak ve ağız hastalığına neden olan virüsler enfekte kişinin burun ve boğaz salgılarında, döküntülerin içindeki sıvıda ve dışkısında (gaita) bulunabilir.

Enfekte kişilerle yakın kişisel temas, öksürme veya hapşırma ile hava yolu ile dışkı ile temas, yüzeyi kirlenmiş nesnelerle temas sonucu bulaşabilir.  Yüzme havuzlarında veya su parklarında su yutmak ile etken virüsü almak nadirde olsa mümkündür. Enfekte kişilerin dışkısı ile kirlenmiş sularda olasılık daha yüksektir ve iyi bir klorlama dahi yetersiz olabilir.

Genellikle el, ayak ve ağız hastalığı olan bir kişinin hastalığın ilk haftasında bulaştırıcılığı çok yüksektir. Belirtiler ortadan kalktıktan sonra bile bazen günlerce ya da haftalarca bulaştırıcı olabilirler. Özellikle virüsle enfekte olmuş yetişkinler herhangi bir belirti göstermeseler de bulaştırıcı olabilirler. Bulaşıcılığı çok yüksek olduğundan hasta kişilerin belirtiler tamamen ortadan kalkana dek izole edilmeleri faydalıdır.

El ayak ağız hastalığının komplikasyonları var mıdır?

Nadiren viral veya “aseptik” menenjit oluşabilir. Çok daha nadir olarak beyin iltihabı (ensefalit) oluşabilir

KORUNMAK İÇİN NELER YAPILABİLİR

Hastalıktan korunmak için geliştirilmiş bir aşı yoktur. Hasta bireyler ile temastan kaçınmak ve bazı temel temizlik kurallarına dikkat ederek hastalıktan korunmak gerekir.

• Ellerinizi özellikle tuvalet kullanımı sonrası veya bez değiştirdikten sonra, yemek hazırlamadan veya yemeden önce mutlaka su ve sabunla yıkamalısınız.
• Oyuncaklarda dahil olmak üzere kullanılan tüm malzemelerin yüzey temizliğini ve dezenfeksiyonunu doğru yapmalısınız.
• Hastalarla yakın temastan (öpüşme, sarılma vb) ve ortak tabak bardak kullanımından kaçınmalısınız.

TEDAVİ

Hastalığın özel bir tedavisi yoktur, belirtileri hafifletmek için bazı önlemler alınabilir;

• Ağrı ve ateş için ateş düşürücü ve ağrı kesiciler kullanılabilir. Ancak çocuklarda aspirin kullanılmamalıdır.
• Ağrılı ağız yaraları için gargara, ağız suları veya spreyler kullanılabilir

El-ayak-ağız hastası çocuklar nasıl beslenmeli?

Ağız içi yaraları olan hastalara acı ekşi ve baharatlı yiyecekler vermekten kaçınılmalı, yoğurt, çorba ve sebze püreleri verilebilir. Su tüketiminin de ihmal edilmemesi gerekir.