Çocuklarda Yaz İshali Belirtileri Neler?

İshal, günde üç ya da daha fazla yumuşak veya sıvı kıvamlı dışkı çıkışı olarak tanımlanır. Çoğunlukla kirli gıda ve sudan kaynaklanır ve yaz aylarında daha sık görülür. Çocuklardaki ishalin nedeni virüsler olmasına rağmen yaz aylarında bakteriler ve parazitler ön plana çıkar. Sıcak havalar da enfeksiyon oluşturan virüs ve bakteriler besinlerde kolay ve hızlı bir şekilde üreyerek ishale yol açar. 

İSHAL NEDEN OLUR?

İshalde bulaş farklı şekillerde karşımıza çıkar. İyi ilaçlanmamış içme ve kullanma sularının içilmesi, bu sularla bulaşık yıkanması, kontamine sularla yıkanan meyve ve sebzelerin tüketilmesi ve sıcak ortamda beklemiş gıdaların tüketilmesi ishal yapan mikropların bağırsaklarına ulaşmasına neden olur. Bunların yanısıra çocukların deniz ve havuzlarda yuttukları mikroplu sular da ishale yol açabilir.

İSHAL BELİRTİLERİ NELERDİR?

İshal kendini bulantı, huzursuzluk, karın ağrısı, kusma ve genelde ateş̧ ile belli eder ancak daha sonra sulu dışkılama (ishal) başlar. İshalde dışkı sayısı zaman geçtikçe artar; kıvamı cıvık, su gibi, sümüksü veya kanlı olabilir. 

İshal vakalarında hastalığın şiddetini belirleyen en önemli unsur dışkılama miktarı ve sıklığı yani sıvı kaybının şiddetidir. İshalin en önemli istenmeyen etkisi dışkı yoluyla su ve elektrolit kaybederek dehidratasyon dediğimiz vücudun sıvı dengesinin bozulma halidir. Eğer ağızdan verilen sıvılarla çocuğun kayıpları karşılanamazsa çocuğun vücudu susuz kalır ve buna bağlı ağız ve dilde kuruma, ağlarken gözyaşı akmaz, göz kürelerinde içe çökme, daha seyrek ve koyu idrar yapma, halsizlik ve uykuya eğilimi olmaya başlar.

Bu durumdaki çocuklar acilen hastaneye götürülmelidir. Bunların dışında ateş, kusma, karın ağrısı, dışkısında kan olan çocuklar kısa sürede hekim tarafından görülmelidir. Özellikle 2 yaş altındaki ishalli çocuklar öncellikle dehidratasyon bulguları yönünden dikkatle takip edilmelidir.

İSHAL TEDAVİSİ

İshal tedavisinde öncelik vücuttan kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin geri kazandırılmasıdır.  Anne sütü alan bebekler emzirmeye devam edilmelidir. Daha büyük çocuklarda yaşına uygun diyetle beslenmeye devam edilmelidir.

İSHALDE BESLENME NASIL OLMALIDIR?

Çocuğun sıvı alımı; su, çorba, ayran, pirinç suyu, elma, havuç suyu gibi içeceklerle arttırılmalıdır. Yağsız makarna, pirinç pilavı, haşlanmış patates-patates püresi, haşlanmış yağsız et ve tavuk, yağsız ızgara köfte verilebilir. Gerekli durumlarda doktor önerisi ile antibiyotik başlanabilir. Probiyotikler ve çinko destek tedavisi uygulanabilir. İshal kesici ilaçlar ise önerilmemektedir.

YAZ İSHALİNDEN KORUNMA ÖNERİLERİ

• İlk 6 ay sadece anne sütü ile beslenme teşvik edilmeli.
• Kişisel temizliğe dikkat edilmeli. Özellkle ellerin her yemekten önce ve sonra yıkanması gerekmektedir.
• Kaynağı bilinmeyen denetimsiz içme suları ile yıkanmış sebze ve meyveleri çocuğunuza yedirmeyin.
• Özellikle güneşte beklemiş̧ şişe ve damacanalardan su içilmemelidir.
• Gıdaların hazırlanması ve saklanmasında hijyen kurallarına dikkat edilmeli, özellikle yaz aylarında kolay bozulan pişmiş ve hazır gıdaları hemen buzdolabına yerleştirin ve orada saklayın.
• Mümkün olduğunca dışarda satılan beklemiş yiyeceklerden tüketilmemelidir. Özellikle yaz aylarında açıkta satılan dondurma çocuklar için önemli bir ishal etkenidir. Güvenilir soğuk zincir kurallarına uygun yerlerden alışveriş yapılmalı.
• Eriyip tekrar donabilen dondurma gibi gıdaları dikkatli verin. Çünkü dondurma erişmişse eridiği dönemde mikroorganizmalar üremiş olabilir. 
• Krema, mayonez ve az pişmiş gıdaları vermeyin. 
• Güvenli içme ve kullanma suyu sağlanması, suların klorlanması, şüpheli suların kaynatılarak kullanılması önemlidir.
• Havuz kullanımında suyun temiz, bakımının düzenli yapılmış ve klorlamasının tam olarak yapılmış olması önemlidir.