Çocukta Korku

Korku yaşamayan çocuk yoktur. Çocuklar yaşlarına, gelişimsel özelliklerine ve yaşadıkları ortama göre çeşitli korkular yaşarlar. Bunların bir kısmı dönemseldir ve geçer. 2-3 yaşa kadar çocuklar yüksek sesten örneğin gökgürültüsünden korkabilirler. 6 aydan 1,5 yaşına kadar yabancılardan korkmaları normaldir. 3 ile 6 yaş arasında karanlıktan, yalnız kalmaktan ve hırsızdan korkabilirler. 4 ile 5 yaşlarında öcü, cin, cadı, canavar gibi hayal ürünü varlıklardan korkmaya başlayabilirler.

Küçük çocuklar, terk edilmekten, yakınlarının ölmesinden, savaşlardan, kaza, deprem, sel, yangın gibi durumlardan da korkabilirler. Çocukların korkuları yaşanan bir olayla beraber ortaya çıkabileceği gibi, anlatılanlardan etkilenmeleri yoluyla ya da korkutmanın eğitim yöntemi olarak kullanılmasıyla da ortaya çıkabilir.

Yetişkin tarafından çocuğun başedilemeyen davranışının , “seni bırakıp giderim” , “beni öldürüyorsun” gibi sözlerle karşılanması çocuğun korkmasına neden olur. Yetişkin bu gibi sözleri söylerken gerçekleşmeyeceğini bilir ve çocuğun bu tür sözlerden fazlasıyla etkileneceğini de hesaba katmaz, ama çocuk ona ne söylenirse gerçek olarak algılar ve yorumlar.

Korku yaşayan çocuğunuzu aşağıda anlatılan yöntemlerle destekleyebilirsiniz. Ancak korkunun şiddeti artıyor ve sürekli hale gelip çocuğunuzun uyumunu bozuyorsa; çocuğu duygusal olarak rahatlatmak ve korkunun altında yatan nedeni anlamak için bir uzmandan yardım almak uygun olacaktır.

KONUŞMAK, ANLATMAK, ANLAŞILMAK

Çocuğunuzun korktuğu şey hakkında konuşmasını sağlayın. Bazı çocuklar konuşma ihtiyacı duyar, bazılarıysa daha içe kapanıktır. Anlatmaktan hoşlanıyorsa onu kesmeden “tam bir dinleyici” olarak  “merakla” dinleyin. Anlatmaya devam etmesi için cesaretlendirin. ”Bunda korkulacak ne var ?”, “Sen büyüdün artık, korkmamalısın” gibi yorumlarla konuşmasını engellemeyin. Böyle durumlarda konuşmasını kesecek ve kendisini anlaşılmamış hissedecektir.

İçe kapalı çocuklara, oyun  oynayarak  yardımcı olabilirsiniz.Çocuk oyuncak bir figürün rolüne geçerek  onu korkutan durumu daha rahat anlatacaktır.

SARILMAK, GÜVEN VERMEK, GEVŞEME

Çocuğunuz korkuyorsa bedensel olarak destekleyin; sarılın, sıcaklık ve güven verin. Özellikle neden korktuğu anlaşılamayan üç yaşın altındaki çocuklara bedensel temas iyi gelir. Korktuğu zamanlarda kullanmak üzere; düşünsel ve bedensel olarak gevşeme teknikleri bulmasına yardımcı olabilirsiniz.

MASALLAR VE HİKAYELER ANLATMAK

Korku ve korkuyu yenme ile ilgili masallar çocuğa korkularını nasıl yeneceğine dair cesaret ve ipuçları verir. Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler, Hansel ve Gretel gibi korkuyu işleyen masallardan yararlanılabileceği gibi çocuğunuz için size özgü yeni masallar da oluşturabilirsiniz.

RESİM YAPMAK, RENKLERLE DUYGULARI İFADE TEMEK, HAMURLA ŞEKİL VERMEK

Çocuğunuzun yaşadığı korkuları yaptığı resimlerden kolaylıkla anlayabilirsiniz. Kullandığı renkler, yaptığı figürler, resimlerindeki konular korkularının ve duygularının ifadesi olacaktır. Çocuğunuzun resimlerini “güzel” ya da “çirkin” olmuş şeklinde değerlendirme yapmaktan kaçınarak resminde ne anlatmaya çalıştığına odaklanın. Anlam veremediğiniz şeylerle ilgili sorular sorarak onun daha fazla anlatmasını sağlayın. Yaptığı resmi yırtıp atması gibi etkili bir törenle korktuğu şeyden sembolik olarak da kurtulmasını sağlayabilirsiniz.

Nilgün Sarı
Uzman Psikolojik Danışman
www.nilgunsari.com