Denge Kaybının Tanı Ve Tedavisinde Dinamik Posturografi

Baş dönmesi veya denge sorunu çoğu zaman birbiriyle karıştırılıyor. Vertigo yani baş dönmesi, insanın kendisinin ya da etrafındaki eşyaların hareket ettiğini sanması olarak tanımlanıyor. Pek çok nedene bağlı olarak ortaya çıkan hastalığın tedavisi de buna göre değişiyor. Özellikle denge kaybı ve düşme hissi yaşayanların hemen bir hekime görünmesi gerektiğini söyleyen Liv Hospital Kulak Burun Boğaz Uzmanı Prof. Dr. Sarp Saraç, “Baş dönmesiyle dengesizlik birbirinden farklı şeyler. Dengesizlik ilaç ya da ameliyat ile tedavi edilmiyor.

Bu hastaların tedavisinde da denge egzersizleri büyük önem taşıyor. Türkiye’de az sayıda olan Dinamik Posturografi sistemiyle hem teşhis hem de tedavi gerçekleştirebiliyor. Dengeyi sağlayan sistemlerden hangisinin arızalandığı tespit edildikten sonra problemli olan sistemlerin güçlendirilmesi için yapılması gereken egzersizler de cihazın üzerinde yapılabiliyor” diyor. Prof. Dr. Sarp Saraç, baş dönmesiyle ilgili soruları yanıtladı.

. Baş dönmesi ve denge sorununu birbirinden nasıl ayırt edilir?
Baş dönmesi ve denge problemi genel olarak birbiriyle karıştırılır. Baş dönmesinde bir hareket illüzyonu vardır yani hasta kendisinin ya da etraftaki cisimlerin hareket ettiği hissine kapılır. Dengesizlikte ise kişi istirahat halindeyken bir sorun yokken, yürürken yalpalama olur. ‘Dengemi kaybediyorum, düşeceğim’ hissi yaşanır.

. Baş dönmesi ne gibi sorunlar yaratır?
Baş dönmesi insanların hekime en çok başvurduğu rahatsızlıkların başında gelir. Baş dönmesi hastalarda çok çaresizlik hissi yaratan bir semptomdur. Şiddetli olduğunda beraberinde bulantı ve kusma eşlik eder. Tekrarlayan baş dönmelerinde hastalarda endişe ve depresyona yol açabilir. Denge problemi yaşayanlarda en önemli risk düşmedir. Özellikle yaşlılarda düşmeye bağlı kırıklar hayatı tehdit edebilir.

. Ne zaman doktora başvurmak gerekir?
Baş dönmesi şikayeti yaşayan hastanın en kısa süre içinde doktora başvurması gerekir.

. Tanı nasıl konulur?
Baş dönmesi\dengesizlik şikayetiyle başvuran hastada öncelikle komple bir kulak burun boğaz muayenesi yapılır. Ayırıcı tanıda işitme testi, videonistagmografi, VEMP ve dinamik posturografi gibi testler kullanılır. Böylece baş dönmesi ve dengesizliğin sebebi tespit edilir ve ona göre bir tedavi şekli belirlenir.

. Baş dönmesine sebep olan hastalıklar nelerdir?
Baş dönmesinin pek çok nedeni olabilir ama en sık karşılaşılan nedenler iç kulak hastalıklarıdır.

Selim Pozisyonel Vertigo: İç kulakta dengeyi sağlayan kristal parçacıkların yerinden kopup yarım daire kanalına kaçması nedeniyle oluşur. Yatarken sağdan sola, soldan sağ dönerken baş dönmesiyle bu hastalık kendini gösterir. Şiddetli fakat kısa süren baş dönmesi olur. Bu hastalığın teşhis ve tedavisinde başa değişik pozisyonlar verilerek yapılan manevralar kullanılır. Bu sayede 2-3 dakikalık bir süre içinde hastalığı teşhis ve tedavi etmek mümkün olmaktadır.

Meniere Hastalığı: İç kulak sıvısının miktarının artmasıyla oluşur. Hastada baş dönmesi, çınlama, kulakta basınç hissi, yüksek seslerden rahatsızlık ve işitme kaybı görülebilir. Hastalığın nedeni bilinmemekle birlikte aşırı tuz tüketimi, stres ve hormonal bozuklukların baş dönmesi ataklarını tetiklediği bilinmektedir. Tedavide öncelikle damar genişletici ve idrar söktürücü ilaçlardan faydalanılır. İlaç tedavisiyle atakları kesilmeyen kişilerde cerrahi müdahale yapılır.

. Denge problemi altında yatan nedenler nelerdir?

•    Geçirilmiş iç kulak hastalıkları
•    Nörolojik problemler
•    Şeker hastalığı
•    Vitamin eksiklikleri
•    Görme bozuklukları
•    Ortopedik problemler

. Denge problemi tedavisi nasıl yapılıyor?
Baş dönmesiyle dengesizlik birbirinden farklı şeyler. Atakları kesilse bile dengesizliği devam eden hastalar tedavi olamadıklarını düşünüyor. Dengesizliğin ilaç ya da ameliyat ile tedavi edilmiyor. Bu hastaların tedavisinde da denge egzersizleri büyük önem taşıyor. Dolayısıyla dengesizliğin neden kaynaklandığını tespit etmek öncelik taşıyor. Derin duyu sistemi, görme sistemi ve iç kulak sisteminden hangisinin dengeye ne kadar yardımcı olduğunu ölçmek gerekiyor.

. Denge sorunu tedavisinde Dinamik Posturografi sistemi nedir?
Türkiye’de az sayıda hastanede olan Dinamik Posturografi sistemiyle hem teşhis hem de tedavi gerçekleştirebiliyor. Bilgisayarlı dinamik posturografi hem teşhis hem de tedavi için de kullanılıyor. Dengeyi sağlayan sistemlerden hangisinin arızalandığını tespit ediliyor ve teşhis konuluyor. Böylece denge problemi yaratan sebep ortaya konuluyor. Teşhisten sonra problemli olan sistemlerin güçlendirilmesi için yapılması gereken egzersizler de cihazın üzerinde yapılıyor. Şu anda dünya üzerinde yapılan bütün kabul edilmiş testlerin hepsini denge merkezinde yapabiliyoruz.