Dirençli Epilepsi Hastalığı Nedir? Dirençli Epilepsi Tedavisi Var mıdır?

Dirençli epilepsiyi ve dirençli epilepsinin tedavisinde kullanılan epilepsi pillerini Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Sait Öztürk anlattı.

. DİRENÇLİ EPİLEPSİ NE DEMEKTİR? EPİLEPSİDEN FARKI NEDİR?

‘‘Dirençli epilepsi tedavi edilemediği, çoklu ilaç kullanmaya rağmen etkin yanıt alınamadığı, nöbetlerin kontrol altına koyulamadığı hastalarda ortaya çıkar. Tüm epilepsilerin içerisinde oranı yüzde 30’dur. Dirençli epilepsi sosyal hayat kalitesini oldukça azaltan, gündelik yaşam aktivitelerini çok can sıkıcı hale dönüştüren bir hastalıktır. Sadece hastanın değil hastayla beraber ebeveynlerin ya da hayatındaki kişilerin de bütün hayatlarını olumsuz yönde etkileyen bir tablodur.’’

NE TÜR ŞİKAYETLERE YOL AÇIYOR?

. Dirençli epilepside hastanın ne tür yakınmaları olur?

‘‘On epilepsi hastasının yedisi ilaçlarla tedavi edilebilirken üç epilepsi hastasının ilaçlara rağmen kontrol altına alınamayan nöbetleri olur. Bu hastalar nöbetin ne zaman, nerede, nasıl bir durumda geleceğini asla önceden bilemezler. Birçok hasta kendi başına çıkıp yürüyüş bile yapamaz. Herhangi bir tatil organizasyonu yapamaz. Yasal olarak kendi başlarına sürücülük bile yapamazlar. Dolasıyla dirençli epilepsi hastaları çok ciddi bir hayat kısıtlamasıyla karşı karşıyadırlar.’’

TEDAVİYE YAKLAŞIM NASIL?

. Dirençli epilepsi hastalığının tedavisine yaklaşım nasıldır? Cerrahi tedavilerin ve epilepsi pilinin tedavide yeri nedir?

‘‘Eğer bir epilepsi hastası dirençli epilepsi kategorisine girerse bu hasta artık bir ekip olarak değerlendirilir. İlaçlarla kontrol altına alınamayan nöbetleri cerrahi müdahaleyle alınmaya çalışılır. Nörolog, beyin cerrahı, radyolog, psikiyatr gibi birçok bölümün oluşturduğu konseyde hastanın bütün tetkikleri değerlendirilir. Nöbetleri durdurabilmek için hastanın epilepsiye neden olan beyin bölgesinin tespit edilip çıkartılıp çıkartılamayacağı tartışılır. Eğer hastanın bu epilepsiye neden olan beyin bölgesi ameliyatla çıkarılamıyorsa ya da çıkartılmış olmasına rağmen etkin nöbet kontrolleri sağlanamamışsa bu hastalarda epilepsi pili oldukça etkin bir alternatif tedavi yöntemidir. Epilepsi pili, bir saat gibi oldukça kısa süren, hastada ciddi risk oluşturmayan ve neredeyse aynı gün taburcu edilen cerrahi bir yöntemdir. Hastanın boyun bölgesinden çok kısa bir işlemle bir kablo takılır. Bu kablonun ucuna da göğüs bölgesine yerleştirilen bir pil monte edilir ve ardından hastanın tedavisi tamamlanmış olur. Birkaç ay süren pil ayarlamalarıyla devam edilir. Birinci yılın sonunda hedefimiz nöbetleri yarı yarıya azaltmaktır.’’

‘‘HASTANIN TİTREME ANINI VİDEOYA ALMASI TANIYA ÇOK YARDIMCI OLUR’’

. Bir hastaya genelde ne kadar süre sonra tanı konulur? Tanı konulana kadar adı yanlışlıkla başka hastalıklarla karıştırılır mı?

‘‘Sadece ülkemizde değil dünyanın birçok ülkesinde epilepsi hastalığına karşı bazı önyargılar vardır. Mesela Pakistan’a bir ameliyat desteği için gittiğimde oradaki nörolog meslektaşımız epilepsi durumundaki tablolara kötü ruhların vücudu ele geçirdiğine veya üç harflilerin hastaları etkisi altına aldığına inandıklarını söyledi. Ülkemizde bu konuda daha iyi bir durumda olmamızın nedeni acil servis başvurusunun kolay olması ve teknolojiyi çok iyi kullanmamızdır. Olası bir epilepsi mi yoksa psikolojik bir titreme mi olduğunu ayırt edebilmek için hastalara hemen cep telefonları ile o yaşadığı anı videoya almalarını öneririz. Bu hem bizim hem de nörologlar açısından çok aydınlatıcı olmaktadır.’’

ERKEN MÜDAHALE TEDAVİDE BAŞARIYI ARTIRIYOR

. Epilepsi pili her dirençli epilepsi hastasına takılabilir mi? 

‘‘Dirençli epilepsi hastaları zaten nörolog, beyin cerrahı, psikiyatr ve diğer bölümlerce detaylı bir şekilde değerlendirilir. Dirençli epilepsi hastalarının genellikle üçte biri açık beyin ameliyatına üçte ikisi ise pile uygun çıkar. Dirençli epilepsiye ne kadar erken müdahale edilirse tedavide başarı şansımız o kadar yüksek olur.’’

AİLELERE DÜŞEN SORUMLULUKLAR

. Ailelere düşen sorumluluk nedir? Ne tür belirtilere dikkat etmeleri gerekir?

‘‘Aileler çocuklarının özellikle uykudayken sıçradığını söylemektedirler. Bu sıçrama basit olabilir ya da olmayabilir. Bunu video kaydına alıp nörologlarla görüşmeleri gerekir. Eğer hasta dirençli epilepsi hastasıysa aile olabildiğince imkanları zorlayıp bir an önce bu tedaviyle ilgili bilgiye ulaşmalıdır. Genel anlamda epilepsiyi tetikleyen en sık sorunlar uykusuzluk ve açlıktır. Hastaların uyku düzenine dikkat etmeleri, uzun süre aç kalmamaları gerekir. Nöbeti tetikleyen durumlardan kendilerini korumalıdırlar.’’