Diş Estetiği Nedir, Nasıl Yapılır?

Dişlerde ayrıklıklar, şekil bozuklukları ve renk değişiklikleri dişler çekilmeden hangi yöntemlerle tedavi ediliyor? Diş beyazlatma ve implant uygulamaları nasıl yapılıyor? Acıbadem Altunizade Hastanesi’nden Diş Hekimi Protez Uzmanı Dr. Hatice Ağan diş estetiği konusunda merak edilenleri anlattı.

. Diş estetiğine hangi uygulamalar giriyor? Diş etlerine yönelik uygulamalar da yapılıyor mu?

‘‘Diş estetiğinde hem dişlere (beyaz estetik) hem de diş etlerine (pembe estetik) yönelik uygulamalar vardır. Çünkü güzel bir gülüş tasarımı yapılacaksa dişlerle diş etleri bir ahenk içerisinde olmalıdır. Diş eti tedavilerinde, gülerken diş etlerinin fazla göründüğü (gummy smile) durumlarda lazer destekli tedavilerle ya da küçük diş eti cerrahi operasyonlarıyla diş etleri düzenlenir. Sonra da dişlere müdahaleler yapılır. Günümüzde estetik uygulamalar yalnızca kozmetik değildir. Aynı zamanda diş fonksiyonları yani çiğneme ve konuşma da maksimum faydalanacak şekilde tedavi planlanır. Dolayısıyla diş dokusunun daha az uzaklaştırıldığı porselen laminalar, bonding ve beyazlatma uygulamaları sıklıkla başvurulan yöntemlerdir.’’

DİŞLERİN ÇEKİLMESİ GEREKİYOR MU?

. Bu uygulamalar dişlerin çekilmesini gerektirir mi?

‘‘Günümüzde diş hekimliği lüzum olmadıkça dişlerin çekilmemesi ve dişleri koruyarak yapılan estetik işlemleri içeriyor. Dişlerdeki konum ve şekil bozuklukları ya çapraşıklık olarak ya da dişlerin aralıklı olması şeklinde kendini gösteriyor. Diş aralığı, çenenin hacmine göre dişlerin daha küçük olmasından kaynaklanan bir durumdur. Çapraşıklıkta ise daha küçük bir çenede dişler büyük olduğu için bir ahenk içerisinde sıralanamaz ve öne arkaya kaymalar olabilir. Bu tip durumlarda porselen uygulamalarına başlamadan önce ortodontik tedavilerle (tel tedavileri ya da şeffaf plak tedavileri) dişlerin sıralanması yapılır. Sonra da estetik uygulama yapılırsa daha güzel sonuçlar elde edilir. Ayrıca, dişleri de kurtarmak için artık kanal tedavileri ve cerrahi yöntemler teknolojik olarak çok gelişti.’’

ŞEFFAF APAREY HERKESE ÖNERİLİR Mİ?

. Şeffaf aparey herkese önerilir mi? Şeffaf apareylerin olumlu veya olumsuz yanları var mıdır?

‘‘Şeffaf plakla tedavi hem çocuklara hem gençlere hem de ileri yaştaki hastalara uygulanabilir. Şeffaf plakla tedavide vakanın şiddetine göre kullanım süresinde değişiklikler olur. Kiminin tedavisi birkaç ayda biterken kimininki birkaç seneyi bulabilir. Diş tellerinde (braketler) özellikle sporla uğraşanlarda çene ve yüz bölgesine alınan travmalara bağlı yaralanmalar ya da üflemeli müzik aleti çalan bireylerde birtakım negatif durumlar olabiliyordu. Ya da kişinin düğün, toplantı gibi sosyal aktivitesi varsa braketi söküp çıkarma şansı olmuyordu. Ama şeffaf plaklarda bu tür durumlar söz konusu değildir. Şeffaf plak çıkartılabilir ve kişi normal rutinine devam edip tekrar yeniden kullanabilir.’’

PORSELEN LAMİNANIN ÖZELLİKLERİ NE?

. Yaprak porselen diş (lamina) nasıl bir tedavidir? Hastalara nasıl bir avantaj sunar?

‘‘Porselen laminalar estetik diş hekimliğinin en çok sevdiği tedavidir. Porselen laminalar, parsiyel kaplama olarak geçer yani dişlerin yalnızca görünen yüzüdür. Yaprak porselen 0.3-0.7 mm. kalınlığında olup dişin ön yüzeyine yapıştırılır. Daha sonrasında çıkmaz. Dişin sağlamlığını azaltmayan kozmetik olarak da birtakım konum bozukluklarını giderebildiğimiz restorasyonlarda  genellikle porselenler tercih edilir. Çünkü bunların sıvılara bağlı renk değişimi ve dayanıklılığı çok daha fazladır. Hasta, doğal dişini ne kadar uzun süre kullanabilirse porselen laminayı da aynı şekilde kullanabilir.’’

. Porselen lamina örneğin ayrık dişlere tek günlük tedaviyle uygulanabilir mi? Porselen laminaların kırılma riski var mıdır?

‘‘Eğer öncesinde diş etiyle ilgili bir uyumlama yapılmayacaksa hastanın geldiği gün tedaviye başlanabilir. Bazen porselen laminanın bir ön çalışması olur. Dişlerin uzunluğunu, yüze yakışmasını hasta birebir tecrübe etmeyi isteyebilir. Bu durumda geçici restorasyon yapılarak hastanın arzu ettiği renk, şekil ve boyuta göre hareket edilir. Genel olarak tedavi süresi 3-5 iş günü arasındadır. Kalem ısırma, tırnak yeme, düşme veya bir çatalın çarpması, kabuklu fındık fıstık kırma nasıl doğal dişe zarar verebilirse bunların hepsi porselen laminaya da zarar verebilir.’’

ESTETİK BONDING

. Estetik bonding (dolgu) uygulamasının laminadan farkı nedir? Estetik bondinglerin ve laminaların ömrü ne kadardır?

‘‘Estetik bonding (dolgu) biraz daha basit ve ekonomik bir yöntemdir. Bonding, yapıştırma bağlama anlamındadır. Bunlar direkt kullanılan reçine esaslı materyallerdir. Bazen porselenlerle güçlendirilir. Bunlar birkaç saatin içerisinde tamamlanabilen restorasyonlardır. Dişlere bazen aşındırma yapılmadan direkt uygulanır. Ancak biraz daha sık diş hekimi kontrolleriyle ara cilaların yapılması gerekir. Çay, kahve, kola ve sigara kullananlarda renklenme potansiyelleri biraz daha yüksektir. Porselen laminaların ömrü ortalama 10-15 sene dense de iyi bakıldığı takdirde ömürlük restorasyonlar olurlar. Hastada bir diş eti çekilmesi ya da bir kırık meydana gelmezse aynısıyla devam edebilir. Kompozit laminalar ise porselen kadar dayanıklı bir materyal olmadığı için daha 3-5 sene sürenin sonunda onlar kırıklar ya da su emilimine bağlı renklenmeler meydana gelebilir.’’

İMPLANTLAR

. İmplant nedir? Özellikle ne tür diş eksikliklerinde proteze alternatif olarak kullanılır?  İmplantlarda bekleme süresi var mıdır?

‘‘İmplantlar ağırlıklı olarak titanyum bileşenlerinden oluşan ve kök vazifesine geçen protezlerdir. Eskiden takıp çıkarmalı damak protezi yapılırdı. İmplant sistemleriyle beraber tek bir diş bile eksiklik olsa ya da çenede hiç diş olmazsa da implant restorasyonlarıyla sabit protezler yapılabilmektedir. Daha ileri yaşlarda ya da takıp çıkarmalı proteze aşinalığı olan hastalarda da yine implantla bu protezle de daha konforlu kullanımı daha kolay çiğneme fonksiyonu daha aktif bir hale getirilebilmektedir. İmplantlarda kemiğin kalitesi ve miktarı çok önemlidir. Hastalar artık özel ara parçalarla, 4 ya da 6 implant yapılarak ertesi gün veya aynı gün içerisinde dişlere takılabiliyor. Ama her hasta kendine özgü ve kimi zaman standart protokolde 2-6 ay gibi bekleme sürecimiz oluyor.’’

SİSTEMİK HASTALIKLAR VARSA...

. Diyabet, romatoid artrit gibi hastalıklar implant uygulamalarına engel midir?

‘‘Eğer kişinin düzenli kullandığı ilaçlar ve sistemik hastalıkları varsa takip eden hekimle konsültasyon halinde olmamız gerekir. Bizim için kritik konulardan birincisi, çocuklarda yani büyüme gelişimini tamamlamamış bireylerde bir travma sonucu diş eksikliği olduğunda onlara büyüme gelişimi tamamlanıncaya kadar implant yapılmaz. Çünkü çene gelişimine negatif etkileri olabilir. İkincisi, baş boyun bölgesine onkoloji radyoterapi uygulanan hastalarda ve özellikle kanser hastalarının kullandığı birtakım bifosfonat, steroid gibi ilaç kullanımlarında biraz daha kısıtlamalarımız var. Bunlarda da yapabilmek için öncelikle hekimlerimizle dayanışma halindeyiz.’’