Diş Etlerinde Kanama ve Dişlerde Sallanmaya Dikkat!

Diş çürüğüne bağlı olarak ne tür sorunlar görülebilir? Diş kaybı olan kişilerin yüz anatomisinde de bozukluk görülür mü? Diş eti hastalığı nedir ve ne tür belirtileri olur? Türkiye’de diş hekimine gitme sıklığı ne oranda görülüyor? İdealde kişiler dişlerini ne sıklıkla fırçalamalıdır? İdeal fırçalama şekli ve süresi nasıl olmalıdır? Türk Diş Hekimleri Birliği Yönetim Kurulu Üyesi ve Diş Hekimi Mustafa Düğencioğlu ağız ve diş sağlığı ile sorularımızı yanıtladı.

AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI KARNEMİZ NASIL?

. Türkiye olarak ağız ve diş sağlığı konusunda karnemiz nasıl?
“Türkiye’nin ağız-diş sağlığı karnesi diğer ülkelere göre pek iyi değildir. Genele bakıldığında diş çürükleri ve diş eti hastalıkları her yaşta çok yaygındır. Özellikle 7-14 yaş arasında yapılan sağlık araştırmalarında en büyük problemin diş çürüğü ve diş eti hastalıkları olduğu görülür. Her dört kişiden birinde bu hastalıklar vardır. Ağız ve diş sağlığı rahatsızlıklarının her kişide olmasının nedeni, diş eti hastalıkları ve diş çürüğünün önlenebilir hastalıklar olarak değerlendirilmesidir. Ama bu hastalıklar çok sık tekrarlar. Bu tekrarlardan dolayı ömür boyu tedavi edilmesi ve kontrol altında tutulması gerekir. Bu durumun genel vücut sağlığının bir parçası olduğu düşünülürse, öncelikle Dünya Sağlık Teşkilatı, Türk Diş Hekimleri Birliği ve beraberinde Dünya Diş Hekimleri Birliği, bunun genel sağlıkla ilişkili olduğunu raporları ile göstermiştir. Diyabet, üst solunum yolları enfeksiyonları, sindirim sistemi hastalıkları gibi hastalıkların da ağızda başladığı ve bu hastalıklarla ilişkili olduğu bilinmektedir.”

DİŞ HEKİMİNE NE KADAR SIKLIKTA GİDİLMELİ?

. Diş çürüğü olan çoğu kişi, dişi ağrıyana kadar doktora gitmiyor. Diş çürüğüne bağlı olarak ne tür sorunlar görülebilir?
“12 yaş civarındaki hastalar incelendiğinde ya bir dişinin eksik olduğu ya da birçok dişine dolgu yapıldığı görülür. Ayrıca yüzde 6 civarında da çürük olduğu tespit edilmiştir. Diş çürüğü önemli bir olaydır. Vücudun bir parçasında bakterilerin asitleri o bölgede yaşar ve o bölge temizlenmediği için bakteriler yoğunlaşır ve ağrılar başlar. Bu noktaya kadar gelmemek için altı ayda bir mutlaka diş hekimine gidip kontrollerin yapılması gerekir.

Bir dişin enfeksiyon olması nedeniyle vücudun bütün sağlığının etkilendiği genel sağlık otoriteleri tarafından kabul edilir. Kalp, sindirim sistemi rahatsızlıklarına, diyabete ve gebelerde erken doğuma neden olduğu kanıtlanmıştır. Diş çürüğünün kontrol edilmemesi de ayrıca diş kayıplarına yol açacaktır. Diş kayıplarının önce estetik, ileri dönemde de konuşma eksikliklerine neden olduğu görülmektedir.”

. Diş kaybı olan kişilerin yüz anatomisinde de bozukluk görülür mü? Diş kaybı olduğu için konuşmanın yanı sıra iyi çiğneyemediği için sindirim sistemi ile ilgili de yakınmalara rastlanır mı?
“Sindirimin ağızda başladığı düşünülürse, burada işlevini tam yapamayan bir organın varlığı vücudun diğer bölümlerini de etkileyecektir. Çiğnemeden yutulduğu için sindirimin ilk aşaması gerçekleştirilemeyecektir. Tat alma hissi de azalacaktır. Ayrıca sadece sindirim sistemi rahatsızlıkları değil, ani şeker yükselmeleri ve buna benzer durumlarda iyi çiğnemenin önemini de göz ardı edilmemelidir.”

Dişhekimi Mustafa Düğencioğlu

“DİŞ ETİ İLTİHABININ İLK BELİRTİSİ KANAMADIR”

. Diş eti hastalığı nedir ve ne tür belirtileri olur?
“Bir kişi ağız ve diş eti bakımını düzenli yapmaz; dört gün süreyle dişini hiç fırçalamazsa mutlaka diş eti iltihabı oluşur. İltihap kontrol altına alınmadığında da hastalık yavaşça büyür. İltihabın ilk belirtisi kanamadır. Kanama ile başladığında hasta bunu fark etmez. Devamında eğer enfeksiyon ilerlerse, dişi tutan diğer dokulara iltihap ilerler. Diş eti rahatsızlığı piyore rahatsızlığına kadar ilerler. Bu piyore safhasına geldiği zaman tedavi yöntemleri de değişmektedir. İleri safhalarda dişler sallanmaya başlar, sonrasında dökülme ve eksilmeler görülür. Bunlar ömür boyu sürer. İleri yaşta dişsizliğe kadar gider.”

“DİŞ HEKİMİNE GİTME ALIŞKANLIĞI KÜÇÜK YAŞTA KAZANDIRILMALI”

. Türkiye’de diş hekimine gitme sıklığı ne oranda görülüyor?
“Türk insanı 0.7 sıklıkla diş hekimine gidiyor. Bunun Avrupa standardı ise 2.7’dir. Gelişmiş ülkelerde diş hekimine bir yılda görülme sıklığı iki iken, Türkiye’de iki yılda bire yaklaşmaktadır. Ayrıca bu alışkanlık altı yaşından itibaren kazandırılmalıdır. Çocuğun dişi altı aylıkken çıkmaya başlar. O zamandan itibaren dişlere bakmak ve ömür boyu bunu bir sistematiğe bağlamak gerekir.”

. Çocuk altı aylık olduğunda ve dişleri çıkmaya başladığında bir diş hekimine götürülmeli mi?
“Diş hekimine gitme alışkanlığının kazandırılması lazımdır. Aynı zamanda diş fırçalama ve ağız bakımı alışkanlıklarının da öğretilmesi gerekir. Bunun için okullarımızda diş koruma dersleri olmalı ve ulusal ağız ve diş sağlığı farkındalık programları yetkililerce düzenlenmelidir. Böylece topyekün bir şekilde ağız ve diş sağlığının önemi vurgulanmalıdır.”

. Bir çocuğa ne zamandan itibaren dişini fırçalama alışkanlığı kazandırılmalıdır?
“Üç yaşında çocuğun bütün süt dişlerinin çıktığı düşünülürse, ebeveynin çocuğa normal gıdalar vermeye başlamasıyla diş temizliği de öğretilmelidir. Diş hekimine de dört ila beş yaş arasında gidilmelidir. Üç yaşında dişler çıktığında eğer bir diş çürüğü varsa bir pedagoji hekimi tarafından bu kontrollerin düzenli olarak yapılması gerekmektedir.”

. Aileler çoğunlukla sonradan gelecek dişleri düşünerek süt dişlerini önemsemezler. Bu bakış açısı tıbben doğru mudur?
“Kesinlikle tıbben doğru değildir. Süt dişleri de çürür ve enfekte olur. Bu enfeksiyon o yaştaki bir vücuda büyük zararlar verir. Bir çocuğun dişindeki enfeksiyon o yaşta başlarsa kısa vadede, özellikle çocuklarda görülen tonsillit bademcik enfeksiyonu ve kardiyojenik problemlerin başlangıcı da olabilir. Bu nedenle ağızda diş çıkmaya başladığından itibaren yemek yeme ve konuşma alışkanlıkları da şekillenmektedir. Yanlış uygulamalar yüzünden çocuk konuşamayabilir veya düzgün çiğneyemeyebilir. Okul çağında ise dişlerde çok büyük estetik bozukluklar olursa psikolojik rahatsızlıklar da görülebilir.”

“GÜNDE İKİ KEZ, ÜÇ DAKİKA DİŞ FIRÇALANMALIDIR”

. İdealde kişiler dişlerini ne sıklıkla fırçalamalıdır? İdeal fırçalama şekli ve süresi nasıl olmalıdır?
“Günde iki kez, sabah ve akşam dişler mutlaka fırçalanmalıdır. Normalde ‘Her yiyecekten sonra fırçalanmalıdır’ diyoruz ama bunun pek yapılamadığını görüyoruz. İdeal fırçalama denildiğinde, mutlaka ağız içerisindeki dişlerin her köşesine ulaşmak şartıyla dişler fırçalanmalıdır. Ülkemizde macun ve diş fırçası kullanma oranları çok düşüktür. Bu nedenle mutlaka günde iki kez en az üç dakika sürecek şekilde diş fırçalama alışkanlığına bir an önce başlanmalıdır.”

“ÜÇ AYDA BİR DİŞ FIRÇASI DEĞİŞTİRİLMELİ”

. Diş fırçası ne kadar sıklıkla değiştirilmelidir?
“Diş fırçası maksimum üç ay kullanılmalıdır. Her gün fırça yerine kaldırılırken çok iyi bir şekilde temizlenmelidir. Ağızdaki bakterilerin içinde yaşadığı bir fırça ile ertesi gün diş fırçalanmamalıdır.”

GÖMÜK 20 YAŞ DİŞLERİ NE ZAMAN ÇEKİLMELİ?

. Gömük 20 yaş dişleri ne zaman bir alarm sinyalidir ve ne zaman çıkarılmalıdır?
“Gömük 20 yaş dişleri 16 yaş civarındayken bazı verilerce kontrol edilmekte ve o yaş civarlarında alınmaktadır. 18 yaşından sonra 30 yaşına kadar çıkan, hatta bazen hiç çıkamayan 20’li yaş dişleri görülmektedir. Problem yarattığında mutlaka alınmalıdır. Problem yaratmadığı süreçlerde ise çok dikkat edilmelidir. Bazen diş dizelerinin bozukluğu gibi ortodontik nedenlerle bazen de periodontal nedenlerle temizlenemediği için diş çekilebilir.”

. Ne tür şikayetlerin varlığında diş hekimlerine başvurulmalıdır?
“Kişiler ağrı, diş etinde kanama, diş dizelerinde bozukluk, dişlerin çok sıkıldığının fark edilmesi gibi durumlarda ve hiçbir şey olmasa bile mutlaka altı ayda bir diş hekimine görünmelidir.”