Diş Minesi Nasıl Zarar Görür?

Diş sağlığı, vücut sağlığımızın kilit noktalarından birisi. Dişlerde meydana gelebilecek hasar, bir süre sonra diğer organları da etkiliyor. Diş sağlığını korumak ise diş minesi tabakasını korumakla başlıyor. Anadolu Sağlık Merkezi Ataşehir Tıp Merkezi’nden Diş Hekimi Gülbin Kayalıbay, diş minesinin önemini ve korumak için dikkat edilmesi gerekenleri anlattı.

Diş minesi nedir?
Diş   minesi, dişlerin ağız içinde görülen kısmını (klinik kron) çepeçevre saran, vücudun en sert en kalsifiye (Kireçlenmiş) dokusudur. Sadece yüzde 1’ i organiktir. Geri kalan kısım inorganiktir.  

Diş minesinin görevi nedir?
Diş minesi,  sindirim işlevinin ilk aşaması olan çiğnemede son derece önemlidir. Dişleri bazı besinlerin fiziksel ve kimyasal etkilerine karşı korur. İçteki tabakaların zarar görmesini engeller.

Diş minesi nasıl zarar görür?
Mine bu kadar sert olmasına rağmen, fiziksel ve kimyasal etkenlerden zarar görebilir. Özellikle travma, diş sıkma gıcırdatma, sert kabuklu yemişleri dişlerle kırma minenin çatlamasına ve kırılmasına veya aşınıp incelmesine neden olabilir. Yaşlanma sebebiyle de mine aşınıp düzleşebilir. Ya da asitli içecekler minede erozyona (aşınma, çukurlaşma) sebep olabilir. Mineye zarar veren en önemli sebeplerden biri de kötü ağız hijyeni ve sık basit karbohidrat alımı sonucu oluşan çürüklerdir.

Diş minesinin zarar görmesi ne gibi sonuçlara yol açar?
Minedeki aşınmalar derecesine göre sıcak soğuk uyaranlara karşı dişin çok duyarlı olmasına sebep olur. Dişte kısa süreli ağrılar olur. Aşınma çok fazla ise dikey boyut (alt ve üst çeneler arası orijinal uzaklık)  azalır. Bu da eklem problemlerine ve protez  yapımında zorluklara sebep olur. Diş çürükleri derinliğine göre uyarana bağlı ağrı (sıcak, soğuk, tatlı) şikayeti yapabileceği gibi daha derin olanlarında uyarandan bağımsız ağrıya sebep olur. Bu aşamada yapılacak tedavi kanal tedavisidir.

ASİTLİ İÇECEKLERİ PİPETLE İÇİN

Zarar görmemesi için nelere dikkat etmek gerekir?
Aşınma, en çok  diş sıkıp gıcırdatanlarda görülür. Bunun sebebi de alt ve üst dişlerin kapanış bozuklukları ve erken temaslardır. Diş hekimi, erken temas restorasyonlardan kaynaklanıyorsa bu noktaları düzeltir. Diş eksikliği varsa protez ve implantla tamamlanır. Diş sıkma gıcırdatma teşhisi konmuşsa gece plağı yapılır.Asit erozyonuna karşı asitli içecekler pipetle içilmelidir. Sonrasında da ağız su ile çalkalanmalıdır. Diş çürüklerini önlemek için dişhekiminden  doğru fırçalama yöntemi öğrenilip, diş ipi kullanılmalıdır. Yemeklerden sonra ağız ortamı asit hale dönüşü. 20 dakika sonra tükrükle nötrleşir. Yemeklerden hemen sonra fırçalamak bu yüzden önemlidir. Bir de sık sık basit karbohidrat alanlarda ağız ortamı hep çürüğe yatkın haldedir. Bunun yerine elma gibi besinler yenirse hem dişler temizlenir, hem de dişetlerine masaj yapılır.

Diş minesi zarar görmüşse yeniden oluşturulabilir mi?
Aşınan mine yeniden oluşturulamaz .  Dişhekimleri florlu macun ve gargaralar önerirler. Aşınan yerlere flor jelleri sürülür. Flor diş yapısına girerek güçlendirir. Aşınmanın sebebi diş sıkma ise gece plağı yapılır. Hassasiyet çok fazla ise o dişler kronlanabilir. Diş çürükleri tedavi edilir, diş eksiklikleri tamamlanır.

Çocuklarda nelere dikkat edilmelidir?
Süt dişlerinde mine daha incedir. Çürükler daha hızlı ilerler. Dişler bir gecede çürük sebebiyle cansız hale gelebilir. Dişlerde renk değişikliği görülür görülmez dişhekimine başvurulmalıdır. Motor yetenekler tam gelişmediği için diş fırçalama işlemi başlangıçta ebeveynler tarafından yapılmalıdır. Dişe yapışan karamelalı yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Şeker çikolata yemeklerden sonra yenip dişler fırçalanmalıdır.

Kaynak: Anadolu Sağlık Merkezi web sitesi
(www.anadolusaglik.org)