Diş Tedavilerinde Anestezi

Diş tedavilerinde anesteziye niçin gerek duyulur, hastalara ne tür anesteziler uygulanır? Kişinin kronik hastalıkları verilecek anestezinin türü üzerinde ne kadar etkilidir? Ge­nel anestezi altında diş tedavisinin yapılmasına kimlerde, ne tür durumlarda ihtiyaç duyulur? Diş tedavileriyle ilgili anestezilerde açlık önemli midir? Yoksa bu verilecek anes­tezinin türüne, tedavinin muhtemel süresine göre değişir mi? Genel anesteziye ya da sedasyona ihtiyaç duyulan hastalardan ne tür tetkikler istenir? Diş ile ilgili problem­lerin tedavisinde genel anestezi ya da sedasyon mutlaka hastane koşullarında ve anestezi uzmanları tarafından mı uygulanmalıdır? Çocuklarda genel anestezi altında diş tedavisi gerektiren durumlar nelerdir? Dişhekimi korkusu olan çocuklara tedavi ve anestezi öncesinde nasıl yaklaşımda bulunulmalıdır?

Merak edilen bu tür soruları Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği Yönetim Kurulu Üyesi ve aynı zamanda Özel Kadıköy Florence Nightingale Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Bölümü Sorumlusu Dr. Fikret Kutlu yanıtlıyor.

Sağlık Adası Yayınları’ndan çıkan, gazeteci Esra Kazancıbaşı Öztekin ile Nihal Yazan’ın anestezi, yoğun bakım ve ağrı tedavisi konusunda uzman 15 hekimle yaptığı söyleşilerden oluşan ‘‘Sorular ve Yanıtlarla Anestezi’’ kitabında yer alan röportajın işte bazı bölümleri:

.Diş tedavilerinde anesteziye niçin gerek duyulur?
“Diş kendi sinirleri olan hassas ve ağrılı bir organdır. İçindeki si­nirlere sıcak ya da soğuk su temas ettiğinde bile dişte ağrı ve hassasiyet meydana gelebilir. Tedavi sırasında dişin sinirine dokunulduğunda aşırı hassasiyet ve ağrı olacağı için lokal anestezi mutlaka gerekir.”

Diş tedavilerinde lokal anestezi dışında başka ne tür aneste­ziler kullanılır?
“Diş tedavilerinde genel anestezinin daha hafif şekli olan ‘sedasyon’ denilen yöntem kullanılabilir. Sedasyonun kelime karşılığı sakinleştir­medir. Sakinleştirilmiş bir hasta üzerinde çalışmak hem dişhekiminin işini kolaylaştırır hem de yaptığı işin daha etkili olmasını sağlar. Devamlı dişhekiminin eli tutularak yapılan tedaviden pek başarı beklenemez. Sedasyonun yanı sıra, ağız ve diş hastalıklarının tedavilerinde genel anesteziye de başvurulabilir.”

Dr. Fikret Kutlu

DİŞ TEDAVİLERİNDE LOKAL ANESTEZİ

. Diş tedavilerinde lokal anestezi nasıl uygulanır?
“Diş tedavilerinde lokal anestezi dişhekimleri tarafından direkt enjeksiyon şeklinde uygulanabilir. İhtiyaç olursa öncesinde hastanın enjeksiyonun acısını daha az hissetmesi için mukozalara jel ya da sprey şeklinde yüzeyel anestezikler sürülür.”

. Diş tedavisi sonrasında lokal anestezinin etkisi geçince ağrı duyulur mu?
“Diş çekimi gibi tedavilerde lokal anestezinin etkisi geçtiğinde zaten ağrı da bir miktar hafiflemiş olur. Hastalara, diş tedavisi sonrasındaki bu süreci çok ağrı duymadan atlatabilmeleri için ağrı kesiciler verilir. Buna karşın apse açılması gibi daha büyük girişimlerde hastaların ağrıları yoğun olabilir. Böyle durumlarda ise hem ağrı kesiciler, hem de yüzün şişmesini önlemek amacıyla ödem çözücü (anti- inflamatuar) ilaçlar kullanılabilir.”

. Lokal anestezinin etkisi geçtikten sonra rahat bir gece geçirme­leri için hastalara başka neler önerilir?
“Hastalar ağrı kesicileri ve anti-inflamatuar ilaçları almalarının yanı sı­ra buz tedavisi gibi yöntemleri de uygulayarak geceyi rahat geçirebilirler.”

DİŞ TEDAVİLERİNDE GENEL ANESTEZİ

. Peki, genel anestezi altında diş tedavilerinin yapılmasına kimlerde, ne tür durumlarda ihtiyaç duyulur?
“Genel anestezi ile diş tedavileri en sık çocuklara uygulanır. Ayrıca ister çocuk, ister erişkin olsun zihinsel engelli hastaların diş tedavileri de genel anesteziyle gerçekleştirilir. Diş tedavileri oldukça ağrılı geçtiğinden toplumda yaygın korkulara da neden olmaktadır. Çoğu insan dişhekimi koltuğuna oturmaktan korkar, hatta bazılarında artık bu fobi düzeyine gelmiştir. Böyle kişiler gerginlik yaşamadan, ağrı duyma korkusu olmadan tamamen uyuyarak diş tedavilerini yaptırmak isteyebilir. Ayrıca diş tedavileri seanslı, uzun süren tedavilerdir. Günümüzde yoğun iş ortamında bu seansları bira­raya toplamak için genel anestezi altında diş tedavilerinin yapılmasını arzu edenler de olmaktadır. Genel anestezi ile üç aylık bir tedavi üç saate sığdırılabilir. Bütün dişlerde yapılacak ağrılı işlemler bir seansta tamamlanıp tedavinin geri kalanı ise hızlı bir şekilde bitirilebilir.”

KİTAPTA YANITLARI YER ALAN DİĞER SORULAR

• Diş tedavilerinde sedasyon nedir, sedasyonla genel anestezinin birbirlerinden ne tür farkları vardır?
• Bir hastaya diş tedavisi için nasıl bir anestezi kullanılması gerektiğine neye göre karar verilir?
• Kişinin kronik hastalıkları verilecek diş tedavilerindeki aneste­zinin türü, çeşidi üzerinde ne kadar etkilidir?
• Genel anestezi ya da sedasyona ihtiyaç duyulan hastalarda ne tür tetkikler istenir?
• Ağız ve diş tedavisi nedeniyle anestezi alması gereken bir hastaya mutlaka sorulması gereken sorular nelerdir?
• Diş tedavisiyle ilgili anestezilerde açlık önemli midir, yoksa verilecek anestezinin türüne ve tedavinin muhtemel süresine göre bu durum değişir mi?
• Diş tedavisi nedeniyle uygulanacak anestezi öncesinde kronik hastalığı olanların ilaçlarını bırakmaları gerekir mi?
• Dişle ilgili problemlerin tedavisinde genel anestezi ya da sedas­yon mutlaka hastane koşullarında ve anestezi uzmanları tarafından mı uygulanmalıdır?
• Peki genel anestezi ya da sedasyon herkese uygulanabilir mi? Hangi vakalara genel anestezi ya da sedasyon önerilmez?
• Genel anestezi ya da sedasyon altında dişlerini tedavi ettiren hastalarda anesteziye bağlı ne tür sorunlar yaşanabilir?
• Genel anesteziyle diş tedavilerini yaptıran hastalar ne zaman evlerine ya da işlerinin başına dönebilirler?
• Genel anestezi ya da sedasyonla diş tedavisi sonrasında ne zaman yemek yenebilir?
• Çocuklarda genel anestezi altında diş tedavisi gerektiren du­rumlar nelerdir?
• Çocuklara diş çekimi için uygulanacak genel anestezi konu­sunda anneler ve babalar yoğun kaygı yaşarlar. Çocuklarda genel anestezi ya da sedasyonun ne gibi riskleri bulunmaktadır?
• Genel anestezi altında diş tedavisi kaç yaşından itibaren ço­cuklara uygulanabilir?
• Anestezi öncesi çocuklarda kaç saatlik açlık gerekir?
• Diş tedavisi için çocuklara genel anestezi nerede uygulan­malıdır? Genel anestezi için mutlaka hastane şartları gerekir mi yoksa muayenehane ortamında da genel anestezi verilebilir mi?
• Çocuk hastalarda diş tedavisi için genel anesteziyi kim uygu­lamalıdır, dişhekimleri mi yoksa anestezi uzmanları mı?
• Çocukların çoğunda dişhekimi korkusu vardır. Böyle bir ruh hali içindeki bir çocuğa diş tedavisi ve anestezi öncesinde nasıl yaklaşımda bulunulmalıdır?

ANESTEZİ KİTABINDA YER ALAN DİĞER KONULAR

Sağlık Adası Yayınları’ndan çıkan ‘‘Sorular ve Yanıtlarla Anestezi’’ kitabında ameliyata hazırlık döneminde yapılması gerekenlerden genel, bölgesel ve lokal anesteziye kadar pek çok konu yer alıyor. Çocuklarda, yaşlılarda, kalp ve KOAH hastalarında anestezi uygulamalarıyla ilgili bilgilendirici söyleşiler bulunuyor.

Gazeteci Esra Kazancıbaşı Öztekin ile Nihal Yazan’ın imza attığı kitap, Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği’nin katkılarıyla hazırlandı. 15 hekimle söyleşi yapılan kitapta, anestezi, yoğun bakım ve ağrı tedavisiyle ilgili merak edilen yüzlerce sorunun yanıtı yer alıyor:

. Anestezi Nedir, Ne İşe Yarar?

. Güvenli Anestezi Nedir?

. Anestezi Uzmanları Neler Yapar?

. Genel Anestezi

. Bölgesel Anestezi

. Sedasyon

. Lokal Anestezi

. Özellikli Durumlarda Anestezi

. Çocuklarda Anestezi

. Yaşlılarda Anestezi

. Kalp Hastalarında Anestezi

. Diş Tedavilerinde Anestezi

. Hamilelikte Anestezi

. Ağrısız Doğum

. Anestezi Uzmanınız ve Siz

. Hastaların Sorumlulukları

. Ameliyat Dönemi (Perioperatif) Bakım ve Tedavi

. Anestezi Uzmanınız Hep Yanınızda!

. Palyatif Bakım

. Anestezi ile İlgili Yanlış Bilinenler

. 23 Soruda Anestezi

. Vücudun Alarm Sinyali: Ağrı

. Ağrıları Dindiren Bölüm: Algoloji

. Girişimsel Ağrı Tedavisi

. Kanser Ağrılarının Tedavisinde Girişimsel Yöntemler

. Ağrı Tedavisinde Doğrular-Yanlışlar

. Kemoterapiler Bu Yöntemle Daha Güvenli

. Kalp-Akciğer Canlandırması

. “Hayata El Ver”

KİTAPTA RÖPORTAJI YER ALAN UZMANLAR

Kitapta anestezi, yoğun bakım ve ağrı tedavisi konularında söyleşileri yer alan hekimlerin isimleri soyadı sırasına göre şöyle sıralanıyor:

Prof. Dr. Zekeriyya Alanoğlu,  Prof. Dr. Neslihan Alkış, Prof. Dr. Mustafa Bayar, Prof. Dr. Hülya Bilgin, Prof. Dr. Güner Kaya, Prof. Dr. Yüksel Keçik, Prof. Dr. Hasan Koçoğlu, Prof. Dr. Ercan Kurt, Prof. Dr. Ömer Kurtipek, Dr. Fikret Kutlu, Prof. Dr. Feyhan Ökten, Prof. Dr. Gül Köknel Talu, Prof. Dr. Emine Nur Tozan,  Doç. Dr. Tuğhan Utku ve Prof. Dr. Dilek Yörükoğlu.

www.sagligimicinhersey.com portalıyla aynı adı taşıyan sağlık kitapları serisinin beşinci kitabı olan “Sorular ve Yanıtlarla Anestezi”ye D&R mağazaları başta olmak üzere kitapevlerinden ulaşabilirsiniz. Kitabı ayrıca D&R web sitesi ve İdefix başta olmak üzere online kitapevlerinden de temin etmek mümkün.

Sağlığım İçin Her Şey Sağlık Kitapları Serisi’nin “Sorular ve Yanıtlarla Hepatitler”, “Sorular ve Yanıtlarla Göz Hastalıkları”, “Sorular ve Yanıtlarla Diyabet” ve ‘‘Sorularla ve Yanıtlarla Romatoid Artrit’’ konulu kitapları da bulunuyor.