Diz Ağrısının Nedenleri ve Tedavisi

Genç yaşlı fark etmeden hemen hemen her yaşta görülebilen ve hayatı olumsuz yönde etkileyen diz ağrısı ve ağrıya neden olan sorunları Hastane Derindere Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Yavuz Çırpıcı’dan öğrendik…

Diz eklemi; çömelme, diz çökmek, merdiven inip çıkmak gibi günlük faaliyetlerde, koşu, aerobik, basketbol, tenis vb. gibi rekabet sporlarında en çok etkilenen eklemimizdir.  Son yüzyılda insan ömrünün uzaması ile birlikte doğal yaşlanma sürecinde, çocukluk ve gençlik döneminde tekrarlayan travmaların, kötü kullanımın (sürekli dizi sert zeminlere koyarak çalışmak vb.),  sonucunda eklem kıkırdaklarında aşınma, aşırı kiloya bağlı ekleme binen yük ve stresin kemik diziliminin bozulması ve eklem aralığının daralması sonucunda gelişen artrit en önemli diz sorunudur. Diğer diz sorunları:

• Diz İnstabiliteleri: Kopmuş veya gevşemiş diz bağlarının neden olduğu dize güvensizlik hissi, dizde dönme ve boşalma, genellikle dize yapılan direkt veya dolaylı darbe veya vücudun sabit kalıp dizin ani dönme ve bükülmesi sırasındaki yaralanmalardan kaynaklanır. Ağrı, şişme ve yürüme zorluğuyla kendisini gösterir.
• Menisküs Yaralanmaları: Diz travması sırasında iç veya dış menisküsleri hasar görebilir. Sıklıkla burkulmalarla ortaya çıkar. Dizin daha fazla zarar görmesini engellemek için öncelikle soğuk uygulama, bir süre dizlik takılması veya bandaj uygulanması gerekebilir. İlaç tedavisi ve egzersizlere rağmen tedavi yeterli olmuyorsa menisküslerin dikilmesi veya yırtık kısmın alınması için artroskopik (kapalı) cerrahi gerekebilir.
• Tendinit (Tendon iltihabı): Koşu, atlama veya bisiklet gibi tekrarlayan zorlayıcı aktiviteler sırasında tendonların aşırı kullanılması, özellikle voleybol, hentbol, basketbol, tenis ve dövüş sporlarıyla uğraşan kişilerde; atlama zıplama sonrası zemine çarpma kuvvetinin tendonları zorlaması sonucunda sıkça görülür.
• Artrit: Osteoartrit halkımız arasında eklem kireçlenmesi veya sıvı azalması olarak bilinen; tekrarlayan yaralanma veya kilolu olmak gibi eklem üzerindeki aşırı yük ve stres kaynaklı eklemdeki kıkırdağın kademeli olarak aşındığı dejeneratif bir süreçtir. Genellikle orta yaş ve üzerindeki kişileri etkiler.
• Romatoid artrit: Romatizmal bir süreç sırasında bağışıklık sistemimizin diz eklem kıkırdağını ve bağ dokusunu yok etmesine bağlı gelişen bir hastalıktır. Romatoid artrit genellikle osteoartritten farklı olarak daha genç yaştaki kişileri etkiler.

Diz problemleri nasıl teşhis edilir?

Her önemli hastalığın teşhis edilmesindeki algoritma diz sorunlarının tanısında da aynen geçerlidir. Tam bir tıbbi öykü ve fizik muayene ile %90 tanı konulabilir. Kemik ve eklem dizilimi X Ray’le menisküsler, bağ ve diz çevresi ve içindeki yumuşak dokular BT ve MRI ile değerlendirilebilir.  Artroskopi minimal invaziv tanı ve tedavi yöntemidir. Dizin genellikle ön kısmına yapılan en az 2 küçük kesi kullanılarak diz içine sokulan küçük, soğuk ışıklı optik bir tüp ve kamera ile dizin içindeki görüntüler bir ekrana yansıtılır; eklemdeki kemik kıkırdak, bağ ve sinovyal kaynaklı hastalıkların nedenlerini tespit etmek değerlendirmek ve tedavi etmek için kullanılır. Kemik sintigrafisi ile de genellikle iltihabi ve malign hastalıkların ayırıcı tanısı yapılabilir. Ayrıca çeşitli kan testleri de diz hastalıklarının teşhisinde etkin olarak kullanılmaktadır.

DİZ PROBLEMLERİ İÇİN TEDAVİ

Gerekli tetkik ve testlerden sonra konulan tanıya göre tedaviye başlanır. İlaç, egzersiz, (vizkosuplemantasyon)  eklem içi enjeksiyon, fizik tedavi ve rehabilitasyon yöntemleri ile yapılan tedaviler beklenen rahatlamayı sağlamazsa veya eklem geri dönüşü olmayan hasar görmüşse; daha kaliteli ve konforlu bir yaşam için yapay diz eklem replasmanı (Total Diz Protezi) ameliyatı önerilir.