Doktorundan Mucize Bekleyenler Ülkesi…

Esra Kazancıbaşı İle Sağlık

İyileşince hastalık günlerini unutuyor çoğu insan. Yemek yiyemediği, ayağa kalkıp yürüyemediği, tuvalete bile gidemediği günleri hafıza denen dipsiz kuyunun içine hapsediyor. Taburcu olunca, yaşamına bir karabasan gibi çöken sağlık probleminin tamamen hayatından çekip gittiği yanılsamasına düşüyor.

Tedavisi sürerken ya da nekahat döneminde doktorunun “bırak“ önerisiyle elveda dediği sigaraya ya da alkole yeniden başlıyor. Hekiminin “Kesinlikle ağır kaldırmayın”, “Soğuk, karlı havalarda mümkünse sokağa çıkmayın. Eğer çıkarsanız da uzun süre dolaşmayın, mutlaka bir atkı kullanın” gibi uyarılarını hiç dikkate almıyor.

İçtiği onca ilacın, geçirdiği ameliyatın, yoğun bakım servisinde geçen günlerin zorluklarını unutuyor. Ve hiç hastalanmamışçasına yaşamaya başlıyor. Düzenli olarak alması gereken ilaçlarını içmeyi ihmal ediyor ya da tamamen bırakıyor. Doktor kontrollerini, yaptırması gereken tetkikleri boşveriyor.

Şöyle bir düşünün lütfen. Ailenizde, dostlarınızda ya da iş arkadaşlarınızda kendi sağlığına, hayatına böyle sorumsuzca davranan ne kadar çok insan olduğunu göreceksiniz.

“Ben artık iyiyim”, “İyileştim, turp gibiyim” yanılması olan kişilerde; zaman içinde alınan fazla kilolar, bırakılan ilaçlar, belki de yıllardır yaptırılmayan sağlık kontrolleri yüzünden diyabet gibi kronik hastalıklar başka organların sağlığını bozabiliyor. Bypass ameliyatı, koroner stent uygulamaları gibi girişimlerden kısa süre sonra ciddi kalp sorunları görülebiliyor.

HASTALIKLARI KÜÇÜMSERSENİZ, DEVLEŞEREK KARŞINIZA ÇIKARLAR

Hastalıkların ikinci, üçüncü defa kapısını çaldığı kişilerin çoğu mucizelerden medet umuyor. Doktorundan mucize bekliyor; Tanrısal mucizelerin gücüne sığınmaya çalışıyor.

Oysa, bilinçli ve akıllı bir hasta, sağlığının ve hayatının sorumluğunu her zaman taşıyabilmeli. Eğer, hastalıkları küçümserseniz, onları bir gün karşınızda devleşmiş olarak görebilirsiniz. Eğer, hekiminizin önerilerini ciddiye almazsınız, sağlık problemi eskisinden çok daha ciddi bir tabloyla yeniden hayatınızı etkileyebilir. İhmaliniz, aldırmazlığınız nedeniyle ilerleyen hastalığınızın tedavisinde doktorunuzdan mucize beklemek ne kadar mantıksaldır?

Tedavinin başarısı, hastalıkların kontrolü ve sağlıklı yaşam için bizlere düşen önemli sorumluklar var. İşte, sağlık IQ’su yüksek bir hastanın yapması gerekenler:

AMELİYATA HAZIRLIK AŞAMASINDA

• Tanı amaçlı uygulanacak bir girişim ya da geçireceğiniz bir ameliyat öncesinde bırakmanız gereken ilaçlar varsa, doktorunun önerdiği tarihten başlayarak bu kurala uyun.
• Ameliyat öncesinde sigarayı bırakmanızı söyleyen anestezi uzmanınızın ve cerrahınızın sözlerini ciddiye alın alın, “Birkaç nefes sigaradan bir şey olmaz” diye düşünmeyin.

TEDAVİ AŞAMASINDA VE CERRAHİ GİRİŞİM SONRASINDA

• Yapılan araştırmalar hipertansiyon ilacı verilen her beş hastadan ancak birinin ilaçlarını düzgün kullandığını gösteriyor. Tedavinin başarısı için hekiminizin reçetesine aynen uyun.
• Tedaviye başladıktan sonra ortaya çıkan sağlıkla ilgili bir yakınmanızın yeni kullanmaya başladığınız ilaçlarda kaynaklanabileceğini düşünüyorsanız, mutlaka hekiminizi bilgilendirin. Asla kendi başınıza, dost- ahbap önerisiyle ilaçlarınızı kesmeyin, günlük kullanım dozlarınızı değiştirmeyin.
• Sizinle aynı hastalığa sahip arkadaşınıza iyi geldi diye onun kullandığı ilacı asla almayın. Hastalıklar ve tedavileri kişiye özeldir. Tedavinizi belirleyecek bir tek kişi vardır; hekiminiz.
• Doktorunuz önermeden vitamin kullanma yanlışına düşmeyin. Bilinçsiz ve aşırı miktarda alınan bazı vitaminler yarardan çok tam tersine, zarar getirebilir.
• Doktorunuza danışmadan, hastalığınıza iyi geldiği, tedavi ettiği ya da nüksetmesini önlediği iddia edilen hiçbir alternatif yöntemi denemeyin, bitkisel reçeteyi ya da karışımı kullanmayın. Bunların aldığınız ilaçlarla etkileşime geçip tedavinizi olumsuz etkileme ve karaciğer yetmezliği gibi hayatı tehdit eden hastalıklara neden olabilme riskini dikkate alın.
• Uygulanan ilaç tedavisinin ya da geçirilen cerrahi müdahalenin başarısında istirahatin de önemi büyüktür. Ameliyat sonrasında hekiminizin tavsiye ettiği süre ve şekilde istirahat edin. Riskli hareketlerden kaçının.
• Tedaviniz için verilen diyet reçetesini aksatmadan uygulayın.

İŞTAHINIZIN SESİNİ DEĞİL, DOKTORUNUZUN ÖNERİLERİNİ DİNLEYİN

• Özellikle diyabet, kalp-damar hastalıkları gibi tedavisinde diyetin önemli paya sahip olduğu hastalıklarda hekiminizin ya da diyetisyeninizin önerileriyle öğünlerinizi düzenleyin. İştahınızın sesi yerine, doktorunuzun önerilerine kulak verin.
• Uzmanlar, hastalıkların önlenmesinde ve tedavisinde egzersizin önemine her fırsatta vurgu yapıyorlar. Bu nedenle doktorunuzun önerdiği egzersizleri mutlaka yapın.
• Hekiminizin uyarlarına karşın hala sigara içiyorsanız, bir an önce bu alışkanlığınızdan vazgeçin. Bir türlü kurtulamadığınız sigara tiryakiliğiniz yüzünden hastalığınızın nüksedebileceğini, tedavinizin başarısız olabileceğini asla aklınızdan çıkartmayın.
• Özellikle karaciğer rahatsızlığı gibi alkol kullanımından etkilenen hastalıklarda sağlığınızı yaşamınızın odak noktası yapın.
• Ameliyatınız ya da tedaviniz sonrasında doktorunuzun söylediği tarihlerde mutlaka kontrollerinize gidin. Hekiminizin istediği tahlilleri ve görüntüleme tekniklerini yaptırmayı unutmayın.

Not: Bu yazı 1 Mayıs 2016 tarihinde Yenibirlik Gazetesinde Yayımlandı.