Duygudurum Bozukluğu

Duygulanımdaki temel bozukluk ile ortaya çıkan duygudurum bozukluğu, iki temel durumdan oluşuyor. Birincisi, duygudurumun neşe yönünden yükselmesi; bir diğeri ise keder yönünden çökmüş olması olarak ele alınabiliyor.
Duygudurum bozukluğu hakkında merak edilen soruların yanıtları www.sagligimicinhersey.com `da…

. Duygudurum bozukluğu nedir?
Duygudurum bozukluğu grubundaki hastalıklarda temel bozukluğun duygulanımda olduğu kabul edilir. Duygudurum bozuklukları ile kastedilen iki temel durumdan bir tanesi duygudurumun neşe yönünde kaymasıyken (yükselmiş, çizginin üstüne çıkmış) diğeri de keder yönünde kaymasıdır (çökmüş, çizginin altına inmiş). Yükselmiş duygudurumun bulunduğu kişilerin manide (uçuşumda), çökmüş duygudurumu yaşayan kişilerin ise depresyonda (çöküntüde) olduğu kabul edilir.

. Duygudurum bozuklukları kapsamında değerlendirilen hastalıklar nelerdir?
Duygudurum bozuklukları başlığı altında “Depresif bozukluklar”, “İkiuçlu (bipolar, manik-depresif) bozukluklar” ve “Diğer duygudurum bozuklukları” sınıflandırılır.

. Bozukluktan bahsedebilmek için gerekli ölçütler nelerdir?
Şayet denge bozulursa ve duygudurum en az 2 hafta süreyle keder yönünde sürekli artış gösterirse depresif, en az 1 hafta süreyle neşe yönünde sürekli artış gösterirse manik duygudurumdan bahsedilir. Diğer taraftan duygudurumun azalması veya olmaması (düz çizgi çizmesi) da şizofreniye özgüdür.

Normal dışı duygudurumdan söz edebilmek için: değerlendirilen kişinin o güne kadar olan normal halinden (hastalık öncesi durumundan) sapmanın olması, o kişinin yaşam (iş, aile, sosyal ve bireysel hayatı) kalitesinin bozulması ve hastalık tanımlamalarında kullanılan diğer belirtilerin olması ölçütleri kullanılabilir.

. İnsanların gün içinde bu şekilde duygusal dalgalanmalar yaşamaları bir hastalık olarak değerlendirilmeli midir?
Sağlıklı insanlar günlük hayatlarında yaşadıkları olaylar karşısında tepkisel olarak duygudurum dalgalanmaları yaşarlar. Eşiyle tartışan bir kişinin birkaç saatlik kederli olması veya çocuğunun başarısı nedeniyle annenin birkaç gün neşeli olması gibi tepkiler sağlıklı duyguduruma örnek olarak verilebilir, burada önemli olan duygudurumun denge içinde olmasıdır.

. Ne tür ataklar görülür?
İkiçlu duygudurum bozukluğu olan bir hastada görülebilecek ataklar şunlardır; manik, depresif, hipomanik ve karışık (mikst) tip ataklar. 

. İkiuçlu bozukluklar nelerdir?
Dört farklı bozukluğu içerir: “İkiuçlu-I bozukluğu”, “İkiuçlu-II bozukluğu”, “Siklotimi” ve “Başka türlü adlandırılamayan ikiuçlu bozukluk”.

İkiuçlu-I (Bipolar-I) bozukluğu (Manik depresif hastalık)
Temel özelliği bir ya da daha fazla manik veya karışık tip (mikst; manik ve depresif belirtilerin bir arada olduğu) atakların (epizod) geçirilmiş olmasıdır. Depresif dönem olmasa da sonraki bir zamanda geçirileceği varsayılır.

İkiuçlu-I (bipolar-I) bozukluğu tanı ölçütleri (DSM-IV)

En az bir manik ya da karışık tip epizodun var olması tanı için yeterlidir. Depresif epizodların bulunması tanı için gerekli değildir. Ayırıcı tanıda düşünülmesi gereken hastalıklar (şizoaffektif bozukluk gibi) ekarte edilmelidir. Belirtiler yaşam kalitesinde ve işlevsellikte bozulmaya neden olmalıdır. Belirtiler bir maddenin (uyuşturucular gibi) ya da genel tıbbi bir hastalığın (hormonal bozukluklar gibi) doğrudan fizyolojik etkilerine bağlı ortaya çıkmamalıdır. 

İkiuçlu-II (Bipolar-II) bozukluğu

İkiuçlu-I bozukluğundan farklı olarak en az bir depresif atak ile en az bir hipomanik atağın yaşanmasına karşılık manik veya karışık tip atak yaşantısı yoktur.

İkiuçlu-II (bipolar-II) bozukluğu tanı ölçütleri (DSM-IV)

En az bir major depresif ve bir hipomanik epizodun her ikisinin de var olması tanı için gereklidir.

Manik ya da karışık tip epizodlar bulunmamalıdır. 
Ayırıcı tanıda düşünülmesi gereken hastalıklar (şizoaffektif bozukluk gibi) ekarte edilmelidir.

Belirtiler yaşam kalitesinde ve işlevsellikte bozulmaya neden olmalıdır.

Uzm. Dr. Hasan Basri İzgi

Kaynak: Memory Center Nöropsikiyatri Merkezi web sitesi
http://www.mcaturk.com/