Düzensiz Mamografi Çektirenlerde Yaşam Kaybı Artıyor

Meme kanseri tedavisinde başarılı sonuçlara ulaşmada hastalığın erken evrede fark edilmesi hayati önem taşıyor. Mamografinin atlanmadan ve düzenli olarak yapılmasının meme kanserinde yaşam kaybını azaltmanın anahtarı olabileceğini dile getiren Radyoloji Uzmanı Doç. Dr. Filiz Çelebi, meme kanseri ve mamografi hakkında önemli bilgiler verdi. 

Meme kanseri taraması ve erken tanısında altın standart olarak yerini koruyan mamografinin etkinliği yayınlanan bir araştırmayla bir kez daha ortaya kondu. Meme kanseri tanısı alan kadınlar üzerinde gerçekleştirilen bu araştırmada, mamografi taramasını atlamanın meme kanserinde yaşam kaybı üzerinde de önemli bir etkisi olduğu belirlendi.

Radyoloji Uzmanı Doç. Dr. Filiz Çelebi, yaklaşık 550 bin kadın üzerinde geçekleştirilen çalışmayı değerlendirdi. 

MAMOGRAFİ ÇEKTİRENLERDE YAŞAM KAYBI DAHA DÜŞÜK

Kanser tanısı konmadan önce sadece bir mamografisini atlayan kadınlarda yaşam kaybının daha yüksek olduğunun ortaya konduğu araştırmayla ilgili Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Radyoloji Uzmanı Doç. Dr. Filiz Çelebi, “Çalışmada hastalar, tanı öncesinde son mamografisini yaptıranlar, sondan bir öncekini yaptıranlar, son iki mamografisini düzenli yaptıranlar ve hiç yaptırmayanlar olarak dört gruba ayrılmış. 1992-2016 yılları arasında yaklaşık 550 bin kadın üzerinde gerçekleştirilen bu çalışmaya göre; meme kanseri tanısı almadan önceki her iki tarama mamografisini yaptıran kadınlarda meme kanseri mortalitesi (yaşam kaybı oranları) daha düşük. Aynı grupta 10 yıl içinde meme kanserinden yaşam kaybı oranının da yüzde 50 azaldığı görülüyor” dedi.

DÜZENSİZ ÇEKTİRENLERDE MORTALİTE ARTMIŞ

Düzenli mamografinin mortalite üzerine etkisiyle ilgili Doç. Dr. Filiz Çelebi şu bilgileri verdi:

“Mamografi, özellikle çok erken evre kanserlerin belirtisi olan mikrokalsifikasyonları saptamamızda çok etkin bir görüntüleme yöntemi. Dolayısıyla düzenli yapılması daha erken tanıyı ve erken tedaviyi sağlıyor. Bu da hem hastanın mortalitesi, hem de ameliyatın şekli açısından da önem taşıyor. Daha minimal cerrahilerle hasta sağlığına kavuşabiliyor. Ancak burada anahtar kelime ‘düzenli mamografi’. Şimdi çektirdim, 5 sene sonra çektireyim gibi bir yaklaşım tabii ki risk oluşturur. Bu çalışmada da arada bir mamografiyi atlayan ile hep çektiren kişiler arasındaki risk faktörleri araştırılmış. Düzenli yaptıranlarla ya hiç çektirmeyen ya da düzensiz çektirenlerin yaşam kayıpları arasındaki fark net olarak ortaya konmuş.”

MAMOGRAFİ YAŞAM KAYBINI ÖNLEMEDE DE ETKİLİ 

Bu sonuca ulaşmadaki en önemli unsurun meme kanserinin erken evrede yakalanması olduğunun altını çizen Doç. Dr. Filiz Çelebi, “Elde edilen bu istatistikler düzenli yapılan mamografinin önemini ortaya koyuyor. Son iki mamografisine katılanlarda meme kanserinden yaşam kaybı önemli ölçüde düşüyor. Bu oldukça önemli bir sonuç.”

Meme kanseri mamografi taramasında ülkelere göre farklı stratejiler bulunduğunu hatırlatan Doç. Dr. Filiz Çelebi sözlerine şöyle devam etti:

“Örneğin İngiltere, ABD gibi bazı ülkelerde mamografi çekimleri 50 yaşından sonra başlıyor ve 2 yılda bir yapılıyor. Anca ülkemizde daha genç bir popülasyona sahip olduğumuz için mamografi taramaları 40 yaşında başlıyor. Kişinin bireysel bir riski yoksa 40 yaşından sonra yılda bir kez yaptırmalarını öneriyoruz.”

AİLEDE 40 YAŞ ALTI MEME KANSERİ TANISI ALAN VARSA DİKKAT

40 yaşından itibaren yılda 1 kez düzenli olarak mamografi yapılması çok önemli. Ancak bir kişinin ailesinde özellikle de birinci derece yakınlarında, 40 yaşın altında meme kanseri tanısı alan varsa taramaya daha erken başlamaları gerektiğine işaret eden Doç. Dr. Filiz Çelebi: “Örneğin annesinde 40 yaşından önce meme kanseri tespit edilen bir kişi, taramaya annesinin tanı aldığı yaştan 10 yıl önce yani 30 yaşında başlamalı. Bu kişiler özel bir grubu oluşturduğu için takiplerinde aynı zamanda meme MR’ını da kullanıyoruz. Tercihen mamografiden 6 ay sonra meme MR’ı yapmayı öneriyorum. Ancak aynı anda her ikisi birden de yapılabilir.”

MAMOGRAFİYLE İLGİLİ HALA YANLIŞ BİLGİLER VAR

Son yıllarda ülkemizde de toplumsal farkındalığı artırmaya yönelik çalışmalarla birlikte insanların çok daha bilinçli hale geldiğini söyleyen Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Radyoloji Uzmanı Doç. Dr. Filiz Çelebi, bir grup kadının da mamografi konusundaki doğru zannettiği yanlış bilgilere sahip olduğunu belirtti, Çelebi, “Mamografi çektirerek alınacak radyasyon dozunun da kansere yol açabileceğini düşünülüyor. Aslında durum böyle değil. Çünkü bu anlamda teknoloji oldukça ilerledi. Özellikle tomosentez içeren mamografi sistemleri de dahil olmak üzere, mamografiyle alınan radyasyon dozunun tanıda kabul edilebilir olduğu ve kendisinin meme kanserine yol açmadığı da birçok bilimsel veri ile ispatlanmış durumda. Bir de işlemin ağrılı olduğuna dair yanlış bir inanış var. Sonuçta bu bir tanı yöntemi ve sadece birkaç dakika sürüyor. Ağrı, kişinin ağrı eşiğine göre değişebilen görece bir kavram. Ancak sonuçta kaçınmayı gerektiren ve korkulan bir ağrı olmadığını kesinlikle söylemek mümkün. Dolayısıyla da 40 yaşından sonra tüm kadınların yılda bir yaptırmalarını öneriyorum” dedi.