Engellilerin Hijyenik Bakımı

Hijyen, sağlığımızı korumak ve devamını sağlamak için yapılan temizlik ve bakımlardır. Hijyen kişide başlar. Herkes kendi temizlik ve bakımından sorumludur. Kişi bakımını kendisi yapamıyorsa; gereksinimleri belirlenip hijyenik bakımı; sağlık ekibi, ailesi ya da refakati tarafından yapılır. Hasta olabildiği kadar bakıma katılmalıdır.

ENFEKSİYON HASTALIKLARINDAN KORUNMANIN EN ETKİLİ YOLU EL YIKAMADIR
Uygun el yıkama ile hastane enfeksiyonlarının yüzde 90`ının önlendiği araştırmalar sonucu saptanmıştır. Bu nedenle ellerimizi sık sık uygun bir şekilde yıkamalıyız

Uygun el yıkama yöntemi için;
• Tırnaklarınızı orta kısalıkta kesilmeli
• El yıkama işleminden önce yüzük ve saat gibi takıları çıkarılmalı
• Lavaboya dokunulmamalı
• İyi bir temizlik sağladığından ılık su kullanılmalı
• Enfeksiyonun yayılmasını en aza indirdiğinden sıvı sabun tercih edilmeli
• Eğer kalıp sabun kullanılıyorsa köpüğü iyice durulayın ve kuru kalacağı bir düzenekte tutulmalı
• Elleri, parmak aralarını, tırnakları iyice ovuşturulmalı
• Yıkama işlemi en az 20 sn. sürdürülmeli
• Ellerinizi iyice durulanmalı
• Enfeksiyonun yayılmasını en aza indireceğinden tek kullanımlık kağıt havlu ile kurulanmalı
• Musluğu kağıt havlu ile kapatılmalı

ELLER
Yiyeceklere dokunmadan önce ve sonra;
Kişisel bakım uygulamalarından önce ve sonra;
Tuvalete girmeden önce ve sonra; ellerinizi mutlaka sıvı sabun ve su ile yıkanmalı
Mutfak işleri dışında eller banyo ya da tuvalette yıkanmalı

AĞIZ BAKIMI
• Orta sertlikte tüm yüzeye rahatça erişebilecek bir fırça kullanılmalı
• Diş macununun nohut tanesini kadar olması yeterli
• Diş fırçanızı 3 ayda bir değiştirilmeli
• Diş ipi kullanımı alışkanlık haline getirilmeli
• Yenilen her yiyecekten sonra ağız çalkalanmalı
• Eğer takma diş kullanıyorsa akşam yatmadan çıkarılmalı, fırçalayıp, her gün değişen tuzlu su içine konulmalı

SAÇ BAKIMI
• Saçlar gün aşırı yıkanmalı
• Her gün taranmalı, uzunsa fırçalanmalı
• Hasta yataktan kalkamıyorsa yatakta saç banyosu yaptırılmalı
• Hastanın alışkanlıkları göz önüne alarak ( kullandığı şampuan, saç kremi gibi ) saç derisi hırpalanmadan yumuşak hareketlerle, kulak ve gözleri korunarak yıkanmalı
• Saçları kurulanmalı ve taranmalı

KULAK TEMİZLİĞİ
Kulak yoluna bir şey sokulmamalı, sadece dış kulak (kıvrımlı kısmı) temizlenmeli.

BURUN TEMİZLİĞİ
Hafif su çekilerek yapılmalı, hızlı sümkürülmemelidir, kılcal damar kanamalarına yol açabilir.

GENİTAL BÖLGE TEMİZLİĞİ
• Her hastanın kendine ait komod, sürgü ya da ördeği olmalı
Bunların temizliğini önce çamaşır suyu sonra sabunlu su ile yapılmalı ve iyice durulanmalı
• Genital bölge temizliği komod işlemi sonrası, tuvalet ihtiyacı sonrası, banyoda, yatak banyosunda uygulanmalı
• Her işlemden önce ve sonra eller su ve sabunla uygun teknikle yıkanmalı
• Temizliği bayanlarda yukarıdan aşağıya doğru yapılmalı
• Genital bölge temizlenirken ya da kurulanırken tek hamlede işlem yapılmalı, kir bulaştırmamalı
• Bölgeyi temiz ve kuru tutulmalı
• Vücuttaki istenmeyen tüyleri uygun şekilde alınmalı

AYAK BAKIMI
Her gün bir veya birkaç kez yıkayın
Kişi ayak bakımını kendi yapamıyorsa refakati bu işi üstlenmeli
Topuklarda sertleşme varsa 1 saat önceden vazelin sürülmeli
Düz kesilmeyen tırnaklar; uzayınca tırnak batmasına yol açabileceğinden tırnakları düz ve orta kısalıkta kesilmeli
Ayak yıkama işlemini sabunlama, durulama şeklinde gerçekleştirilmeli
• Parmak aralarını iyice yıkanmalı ve kurulanmalı
• Kuru bir cilt yapısı varsa nemlendirici sürülmeli
• Ayakkabı seçimine dikkat edilmeli, bası yarası yönünden cilt sık aralıklarla kontrol edilmeli
• Ayağın normal şeklini korumak için uygun pozisyonlarda kalması sağlanmalı

DERİ BAKIMI
Deri Bakımı İçin Temizlik Şarttır.
• Gün aşırı banyo yapılmalı
• Banyo sırasında hastanın güvenliği sağlanmalı
• Mahremiyetini korumaya özen gösterilmeli
• Banyo suyu sıcaklığını iyi ayarlanmalı, hastanın vücut ısısı kontrol altında tutulmalı
• Hastanın mümkün olduğu kadar bakıma katılması sağlanmalı
• Banyo yaptırılamayan hastalara her gün yatakta silme banyosu yaptırılmalı

YATAK BANYOSU
• Banyo öncesi hastanın boşaltım ihtiyacını giderilmeli
• Eller uygun yıkama yöntemine göre yıkanmalı
• Ağız bakımı yapılmalı
• Eller yıkanmalı
• Giysilerini çıkarılıp, üzerine banyo örtüsü örtülmeli
• Temizliği; temizden kirliye, uzaktan yakına doğru yapılmalı
• Yüzden ( uzak göz; yakın göz, alın, burun, yanaklar ve çene ) başlayarak kollar (uzak kol, yakın kol ) , eller, gövde, bacaklar ve en son genital bölge temizliği yapılmalı
• Sabunlama, durulama, kurulama sırasını takip edilmeli
• Yatakta saç banyosu yaptırılmalı
• Banyodan sonra temiz ve kuru kıyafetler giydirilmeli

Kaynak: Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği
(www.tofd.org.tr)